Telgen: zorgen om aanbesteden bij jeugdzorg schromelijk overdreven

In een artikel op SDU’s Gemeente.NU noemt emeritus hoogleraar publieke inkoop aan de Universiteit van Twente Jan Telgen, problemen met aanbesteden van jeugdzorg “schromelijk overdreven”, onder meer van het kabinet. Als de gemeente de keus voor zorgverleners overlaat aan cliënten (red. AN, de kinderen?) dan is het aanbesteden helemaal niet nodig.

De meeste gemeenten kiezen volgens Telgen voor een open house model waarbij geen sprake is van aanbesteden, waarbij hij onder meer verwijst naar het PPRC instituut, dat heeft onderzocht dat gemeenten de gevolgde procedure wel aanbesteding noemen, maar dat die meer neerkomt op een distributie op basis van van tevoren vastgestelde criteria. Open House dus, en niet Aanbesteden. Nederland had volgens Telgen bovendien kunnen kiezen voor het maken van aanvullende regelgeving bovenop de Aanbestedingswet, maar heeft ervoor gekozen, dat niet te doen.

Niettemin is er niet voor gekozen, aanvullende regelgeving op te stellen en moet de inkoop dus boven een bedrag van €750.000 worden aanbesteed, volgens de aanbestedingsregels, wanneer, zoals tot voor kort gebruikelijk, de jeugdzorg wordt ingekocht bij de jeugdzorgverleners. Dat ging heel democratisch, na verkiezingen, die Rutte weer eens won, kwam er een regeerakkoord dat nota bene “Vertrouwen in de Toekomst” heette en daar stond niks in over jeugdzorg.

Problemen die er dus volgens Telgen niet zijn, ontstaan volgens de directrice van GGZ onder meer omdat niet de kinderen maar, naast de gemeente en instellingen zelf, de rechters en de Raad voor de Kinderbescherming, voor de toe te passen jeugdzorg kiezen, die dus aan de kinderen wordt “opgelegd”, waarna een gemeente (maar welke) ervoor moet betalen en de jeugdzorg dat moet uitvoeren. Gemeente en Jeugdzorg hebben dan beiden geen invloed op of inzicht in de instroom aan “clienten”, en weten ook niet hoe veel er moet worden ingekocht c.q. verdeeld via het openhouse-principe.

Een knoop is er met de Ministeriële brief alvast doorgehakt. Minister de Jonge heeft besloten dat de gemeente van herkomst van het kind moet betalen van de jeugdzorg. Dat helpt in elk geval voorkomen dat de gemeente waar de jeugdgevangenis of gesloten instelling nu eenmaal staat, opdraait voor de jeugdzorgfinanciering van alle kinderen in de regio. Maar of het aanknopingspunt voor financiering van de jeugdzorg nu duidelijk vaststaat, is daarmee nog niet gezegd. Komt het kind uit de gemeente van de vader of de gemeente van de moeder? En hoe moet dat nu als onomstreden vaststaat dat het kind uit het buitenland komt? Kortom, rechters kunnen jeugdzorg wel heel makkelijk opleggen, het probleem zit hem toch in wie de boel financiert.

Nu heeft het inkopen in de regio Noord-Holland geleid tot een bij de civiele kort gedingrechter nog bevochten “leverancierswisseling” en dus selectie van aanbieders, waarbij een nieuwe Rotterdamse aanbieder: Horizon, in tegenstelling tot de eerdere Noord-Hollandse GGZ-instelling Parlan/Transferium, waarmee er dan toch een vorm van inkoop is geweest, die dus aanbesteed is, c.q. had moeten worden. Bij andere aanbestedingen in het land hebben GGZ-instellingen besloten niet mee te doen.

Het inkopen van jeugdzorg heeft geleid tot groot protest van GGZ Nederland en de vakbonden, die een manifest “stop de aanbestedingswaanzin” hebben getekend en aan het kabinet aangeboden. Waar Minister Hugo de Jonge in zit, die als wethouder nog zelf ook stelde, dat aanbesteden “niet zo werkt in de praktijk” Ook heeft het geleid tot een initiatiefwetsvoorstel tegen aanbesteden in de jeugdzorg, van GroenLinks en SGP.

Is dat dan allemaal inbeelding van al die instellingen, psychiaters, ministers en wethouders? Komt de GGZ-directrice voor niets opdraven bij gemeenteraadsvergaderingen in Hilversum en door het hele land? Waren al die stakingen soms aanstellerij? Zoals kan worden verwacht van SDU-media wordt daarop niet doorgevraagd. Goede auteursrelaties zijn ook wat waard.

Aanbestedingsnieuws ziet het waarschijnlijk weer te simpel. Als je niet weet wat je moet inkopen, kun je dat niet inkopen volgens een aanbesteding. Maar je kan het ook niet eerlijk verdelen volgens een open house principe. Moet je de X in 5 of in 10 plakjes snijden? Dat hangt er van af of het een banaan is of een pak wasmiddel. Aanbesteden en open house gaat allebei uit van een van te voren bekende inkooporder, of toch tenminste een duidelijke inkoopbehoefte.

Niks doen is ook geen optie. Moet je pleegzorg inkopen? Jeugdzorgplus? Moet het voor Ryan zijn of voor Kevin? Oh, is dat dan weer medisch geheim.. Weten wij veel wie er over een half jaar voor de rechter staat voor een winkeldiefstal of om een vechtscheiding? En of zijn vader dan nog wel in Hilversum woont en niet ineens in Maastricht?

Zie ook:

Kamerbrief van minister De Jonge over manifest Actielijst jeugdzorg

Jeugdzorg Noord Holland klucht als een vechtscheiding

Kamerbrief: gemeenten zijn eerstverantwoordelijk voor jeugdzorg

Rechter laat gunning Horizon Jeugdzorg Noord Holland toe

“Aanbestedingswaanzin maakt jeugdzorg kapot”

FNV: Aanbestedingen jeugdzorg een ratrace

Parnassia verliest rechtszaak Jeugdzorg Rijnmond voor meer budget bij aanbesteding

Bambini di Casa schendt speekverbod aanbesteding jeugdzorg Venlo

GGZ Nederland blij met de uitspraak over kostprijs jeugdzorg Tilburg

Regering: gevolgen open house jeugdzorg niet onomkeerbaar

Nou gaat Utrecht weer specialistische jeugdzorg aanbesteden

Psychiaters: aanbesteden funest voor samenwerking jeugdzorg en jeugd-GGZ

De Jonge: lessen te trekken voor aanbesteding gesloten jeugdhulp

PvdA Hoorn bezorgd over jeugdhulp aanbesteding

WMO en Jeugdhulp Twente wordt openbaar aanbesteed\

Heerlen e.o. gaat door met aanbesteding Basishulp Jeugd

Ook Jeugdbescherming Den Haag trekt zich terug uit aanbesteding

Ook in Alkmaar protest tegen aanbesteden jeugdzorg

Parlan/ Transferium start kort geding om aanbesteding

Aanbesteding opvang ama’s moet opnieuw

Landgraaf, Heerlen en Voerendaal gaan jeugdzorg gezamenlijk aanbesteden

Aanbesteding jeugdzorg NH, reisafstand onbekend

Horizon zoekt huisvesting in gebied gewonnen aanbesteding

“Dit is het slechtste wat mijn dochter nu kan overkomen”

Journalisten HIK berispt om rapportage aanbesteding jongerenwerk Eemsmond

Bestuur Goirle wil aanbesteding jongerenwerk doorzetten

Movisie: Aanbestedingsprocedure onheilspellend en zonder vakkennis

Jongerenprotest na aanbesteding jongerenwerk Hogeland

Jade Opvang jonge asielzoekers failliet na verlies aanbesteding

Hoorzitting aanbesteding jeugdbescherming en reclassering Hilversum

Ook GGZ-instelling Mondriaan staakt zorgverlening om aanbesteding