Hoorzitting aanbesteding jeugdbescherming en reclassering Hilversum – Aanbestedingsnieuws

Hoorzitting aanbesteding jeugdbescherming en reclassering Hilversum

©EilsaRiva 2016 bron Pixabay

In Hilversum is op 17 januari een hoorzitting gehouden over het aanbesteden van de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Een hoorzitting is een in Nederland weinig voorkomende parlementaire vergadering waarbij de (raads)leden direct vragen kunnen stellen aan de betrokken partijen. Hilversum is ook de trekker van de inkoopsamenwerking van verschillende gemeenten. Wethouder Botter is voorzitter van het Bestuurlijk Overleg Jeugdhulpregio’s Noord-Holland.

De bedoeling was de aanbesteding voor jeugdzorg (jeugdbescherming en reclassering) te evalueren, maar die hoorzitting is volgens een lokale verslaggever “verzand” door discussies. Ook waren mede-samenwerkende gemeenten Wijdemeren en Laren en het afvallige Gooi en vechtstreek niet op de hoorzitting. Dat is nogal een understatement. De Babylonische spraakverwarring over de procesgang is bij alle deelnemers echt compleet. Kan dat geen kwaad om een hoorzitting te hebben lopende de aanbesteding? Daartoe is advies ingewonnen bij hoogleraar Jan Telgen. Volgens zijn advies is er helemaal geen sprake van een aanbesteding maar van een Open House model, waarmee

er dus geen ruimte is voor een marktconsultatie en de verplichtingen die met een aanbesteding normaal meekomen, vervallen zijn. .

Hilversum is een van de deelnemers aan het bovenregionale jeugdhulp project Noord-Holland (via de regio regio Gooi en Vechtstreek, met Laren, Weesp en Hilversum, en verder ook allerlei gemeenten in de kop van Noord-Holland, waaronder West-Friesland.) Hilversum heeft sinds 1 januari 2017 de toen “bestaande subsidierelaties voor jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering omgezet naar inkooprelaties.”

Dat blijkt tenminste uit het feitenrelaas, volgens welke er een akkoord is gesloten tussen 32 gemeenten; maar hoe het kan zijn omgezet zonder onderliggend contract is nog de vraag. Het klopt ook nog eens niet want de belangrijkste aanbieders hebben niet ingeschreven op de aanbesteding. Bovendien zijn die 32 gemeenten op onduidelijke momenten in het proces afgehaakt, en gaat het om nog maar 18 samenwerkende gemeenten. Dat feitenrelaas is daarmee ook een gekleurd feitenrelaas. Dat is jammer, maar op zich niet vreemd. Als iedereen elkaar tegen spreekt moet je op een gegeven moment wel ergens vanuit kunnen gaan.

zomer 2016: stille hints

Volgens het feitenrelaas begint het op zijn vroegst, zomer 2016. Interessant is hoe er 1 heel a4tje nodig is voor het beantwoorden van de vraag wanneer is besloten tot de inkoop. Dat lijkt zo makkelijk maar volgens de stukken ligt het heel ingewikkeld. Eerst wordt 12 juli 2016 “genoemd” dat er vormgegeven wordt aan een inkoopsamenwerking, dan wordt er 1 februari 2017 inkoopbeleid vastgesteld, dan wordt het in de regionale stuurgroep besproken (!) maar is er geen collegebesluit op 8 februari 2018, 3 juli 2018 is er bovenregionaal overeenstemming en wordt er kennelijk op 3 juli toestemming gegeven door het college in een besluit waar blijkbaar een WOB op staat en dat geheim wordt gehouden, omdat de inkoopprocedure nog loopt. en 11 juli wordt de inkoopprocedure gestart.

Democratisch er in gerommeld dus. Moet de gemeenteraad van Hilversum er niet democratisch iets van vinden? Zeker nu hun eigen wethouder de trekker is? Het feitenrelaas merkt op, dat de gemeenteraad er niet actief over is geïnformeerd.Wel “passief” maar dat is dan wel heel passief als je bedenkt dat de raadsleden het hadden moeten bijeen puzzelen uit de regionale samenwerkingsagenda en resumés van de stuurgroep  in 2017 en de resumés van de regionaal portefeuillehouder. Maar ja dat is de stuurgroep, waarvan ze het bestaan tot dat toe niet hadden hoeven vermoeden en de regionaal portefeuillehouder. Misschien had een enkel raadslid het al passief geweten; via channeling of transcendentaaltelepathie. Pas als het inkooptraject in september 2018 definitief in gang is gezet wordt de gemeenteraad ook actief op de hoogte gehouden.

De gemeenteraad van Hilversum is in juli 2018 niet actief geïnformeerd over het vaststellen van het
toelatingsdocument en convenant door het college. Passief is de gemeenteraad van Hilversum via de
Regionale Samenwerkingsagenda en de resumés van de toenmalige stuurgroep jeugd in 2017 en de
resumés van het regionaal portefeuillehouder overleg sociaal domein in 2018 op de hoogte gehouden van
de voortgang van het inkooptraject (zie hiervoor de bijlagen bij vraag 2).

juli 2018 Zomerse afvalrace 
Dat is dan nog niet alles. Er is vervolgens een schema van 2 a4tjes voor nodig om te vertellen, wanneer dan is besloten tot bovenregionale samenwerking. Dat is ook fraai want in de 2 jaar dat er voor nodig is om te komen tot de inkoopsamenwerking zijn er van de 32 gemeenten nog maar 18- samenwerkende gemeenten overgebleven, waarvan 10 juli 2018 ook nog de gemeente West-Friesland afvalt, en blijkens een brief van de wethouder 24 september ook gemeente Gooi en Vechtstreek ermee uitscheidt na een telefoongesprekje en uiteindelijk eind december 2018 ook Hilversum zelf voorstelt om zich er met terugwerkende kracht uit te trekken.

De aanbesteding wordt uitgezet maar de belangrijkste gegadigden (diverse beleidsstukken spreken steeds van GI’s gecertificeerde instellingen : Jeugd en GezinsBescherming JGB en de William Schrikker Groep, trekken zich terug uit de aanbesteding. Volgens hun gaat het dan om 25 samenwerkende gemeenten en 5 regio’s. De administratieve lasten worden te hoog. Bij de hoorzitting licht Jeugd en Gezinsbeschermers mevrouw Adema toe dat het open house model geen ruimte biedt tot marktconsultatie en dat is wat zij gemist hebben, dat er weinig mogelijkheid was voor overleg en toelichting.

“Er is in augustus nog een gesprek geweest is met de ambtelijke projectgroep om nader te vragen, maar dat was te vaag en te onduidelijk om in te kunnen schrijven. De hoofdreden om niet in te schrijven, wat een heel moeilijke beslissing was; was dat de tarieven te laag zijn, en dat de inspanningsgerichte bekostiging waarbij tijdschrijven de voorwaarde was, was voor ons aanleiding om te zeggen: wij hebben te maken met hele complexe problematiek. Wij hebben een unieke opdracht als jeugdbeschermer. Het is niet zo dat wij zelf instroom kunnen genereren, dat komt altijd via de kinderrechter.  Wij zien dit als lastenverzwarende maatregel. Uiteraard willen wij met de opdrachtgever in gesprek, over welke resultaten we dienen te behalenwat er mogelijk is om een zo goed mogelijke kwaliteit te bieden in verhouding met wat gemeenten graag willen, we zien tijdschrijven daar niet als een goede maatregel voor. Dat vonden we althans heel ingewikkeld.”

Met deze aanbesteding worden de administratieve lasten fors verhoogd te wijten aan tijdschrijven, de tarieven liggen ver onder de landelijke tarieven zoals vastgesteld in het onafhankelijk onderzoek van Berenschot (zie bijlage) en de toeslag in bijzondere kosten voor kinderen met een beperking ontbreekt. Tenslotte is financiering van onderhanden werk essentieel voor het voortbestaan van de William Schrikker Jeugdbescherming en Jeugdreclassering en is dat niet in alle gemeenten voorzien.

Dan komt mevrouw Gamri, directrice van de WSG aan het woord. “Bij alles wat wij doen zit een rechterlijke uitspraak. Vragen vanuit de ambtelijke organisatie over het sturen op bepaalde zaken, is bijna onmogelijk. Want we kunnen de duur van de zorg niet zelf bepalen, het is al bepaald. Een vervolgstap voor de kinderen wordt meestal bepaald door een rechterlijke uitspraak. Dus het zijn heel lastige discussies met ambtenaren als we het hebben over ‘we willen meer inzicht … we willen weten waar jullie al het geld voor nodig hebben als jullie vinden dat de tarieven te laag zijn. ‘ In die gesprekken, die heb ik eigenlijk vanaf oktober meegemaakt, niet alleen in jullie gemeente, in heel Nederland, we hebben het vooral met de ambtenaren daarover gehad, en pas aan het eind een heel goed gesprek daarover met de wethouders gehad. We hebben geweigerd om in te schrijven, wat een heel moeilijk besluit was, maar we voelden ons heel erg genoodzaakt om te zeggen van dít gaan we niet doen, zoek dan het liefst een andere partner in dit veld. Gelukkig hebben we door dat besluit wel een opening gekregen.”

Wat is er anders in het verlengde contract. Wat voor contract willen jullie in de toekomst? Een subsidierelatie of een inkooprelatie?

Wij hebben vooral met ambtenaren gesproken, die heelveel wisten van de inhoud, van de procedure van de juridische kaders, wat ik gemist heb is ghet gevoel voor een specifieke doelgroep. De doelgroep die de WSG groep hulp biedt, is anders dan de kinderen van een iq van 100 en meer, want onze kinderen die wij begeleiden, zitten daar onder. Dat vonden we een heel lastige discussie. Uw vraag en van de Christenunie: Wat vinden we nou van het contract? Sja, het is bijzonder gegaan, het contract is enkelvoudig verlengd, we hebben daar eigenlijk geen input in kunnen leveren, we kregen gewoon voor de feestdagen een brief waarin werd gesteld, dat het contract is verlengd, terwijl wij heel duidelijk hebben aangegeven dat we niet akkoord gaan met het tijdschrijven in het contract. “Er bestond een mogelijkheid voor u als aanbieder om de verlenging te weigeren”. “Nee! Dat was onmogelijk. Daar hebben wejuridisch even laten checken, ik heb het zelfs persoonlijk gevraagd aan de ambtenaren, van wat als we nou zeggen, nou ik doe dit niet nou die mogelijkheid was er niet in. Wat ons toch gerust heeft gesteld, is het overleg met de wethouders, waarin we toch het gevoel hebben gekregen dat zij heel erg hun best hebben gedaan te luisteren naar onze signalen. Dus vonden we prettig maar of we nou inhoudelijk blij zijn met het contract en de wijze waarop het gegaan is, we hebben het ook weersproken. Het is wel een feit dat we het zo hebben. Wat vindt u van de procedure? Ja ik zou het anders hebben gedaan.”

Mevrouw Adema voegt eraan toe dat het contract inderdaad eenzijdig verlengd is en dat er daarna een gesprek is met de wethouders erbij over hoe willen we dit partnerschap invulling geven. Dat wij graag met de gemeente daarover in gesprek willen blijven, dat is wel heel duidelijk geworden.

Daarna geeft mevrouw Gamri weer aan dat ze een voorkeur heeft voor een subsidierelatie, “we zijn nu zo ver dat we onze organisatie zo hebben opgebouwd dat we alle contracten voor kunnen geven maar as ik een wens zou mogen neerleggen, dan zou ik zeggen een subsidierelatie, dan kun je met elkaar in goed gesprek wat willen jullie, wat kunnen wij doen, dan kun je een relatie ingaan voor de lange termijn. Ik heb nu iets van 20 inkoopgesprekken bijgewoond in heel Nederland, als iedereen het voor zichzelf zou doen, zou ik 300 van die gesprekken moeten voeren in heel Nederland, daar zitten wij niet op te wachten, als die bundeling goed verloopt dan zijn wij daar heel erg blij mee. We hebben niet het gevoel dat dit een bezuingigingsoperatie is, voor de jeugdzorg begint het nu. Er zijn nu geen wachtlijsten, maar k durf u niet te zeggen tot wanneer wij dit zo kunnen volhouden.

Waar je dus uit de ambtelijke stukken zou hebben kunnen concluderen  dat in tegenstelling tot de bovenregionale contractvorming ineens vrij soepel het bestaande contract met de instellingen wordt verlengd, is dus het beeld dat rijst als je de WSG en JGB op de hoorzitting beluistert, dat deze zomer de gecertificeerde instellingen eenzijdig een contract in de mik is geschoven. Apart is ook dat de jeugdbeschermers in de hoorzitting pleiten voor een subsidierelatie omdat die meer ruimte zou bieden voor overleg, terwijl het nu juist met een inkoop in tegenstelling tot een subsidierelatie in theorie op basis van wederzijds voordeel er aan toe zou moeten gaan terwijl een subsidierelatie eenzijdig voorwaarden opleggen voor een zak geld is. Reciprociteit, het toverwoord van Trump, op basis waarvan hij allerlei verkapte subsidies onder de WTO-vlag wil beëindigen, dat gaat hier nu niet echt op.

Herfst 2018: aanbod uitval
.Op maandag 3 september is de eerste inschrijftermijn verstreken. Met de bladeren vallen ook de aanbieders jeugdzorg uit, uit de exercitie voor inkoop van jeugdzorg. Dan blijkt dat slechts twee GI’s zich hebben ingeschreven. Jeugdbescherming Regio Amsterdam(JBRA) voor de Kop Noord Holland en nieuwkomer op de markt: Briedis voor Gooi & Vechtstreek. Een aantal regio’s heeft op dit moment dus geen inschrijvingen.

Wat betekent dat nu? Aan de raad commissie en pers wordt per brief gemeld op 7 september dat de gecertificeerde instellingen nog wat meer overleg willen over de voorwaarden. De spijkerharde brief aan de griffie van JGB en de Schrikker Groep is overduidelijk. De aanbesteding doen ze niet aan mee. De gemeente laat weten aan de raad en in het algemeen: “Zij willen in overleg over een aantal voorwaarden en hebben de intentie om alsnog in te schrijven als met de gemeenten overeenstemming over deze punten kan worden bereikt. De Open House methodiek biedt de mogelijkheid om op een later moment in te schrijven. ”
(red AN dat is wellicht een ambtelijke manier van zeggen, dat een aanbesteding die mogelijkheid in elk geval niet biedt)

GI’s hebben een wettelijke plicht om voor zorgcontinuïteit voor hun huidige cliënten te zorgen. Op 1 januari
2019 ontstaat daarmee volgens de gemeente “mogelijk een probleem als de kinderrechter nieuwe maatregelen oplegt,” concludeert Hilversum. “Er is echter nog tijd om dan wel met de GI’s tot een vergelijk te komen, dan wel een voorziening, mogelijk met andere GI’en, te treffen voor de nieuwe cliënten in 2019.”

De raad is dus gepasseerd 1 bij het besluit om de jeugdzorg aan te besteden en 2 bij het besluit om dat in een inkoopsamenwerking te doen en dan blijkt 3 die samenwerking ook nog uit te monden in een afvalrace van gemeenten die voorheen samenwerkten. En als het dan 4 uiteindelijk duidelijk wordt dat niemand gereageerd heeft, gaat de raad weer 5 op de oude voet verder met het oude contract, alsof de aanbesteding helemaal niet nodig was.

Winter 2018/2019 ijskoud: Hoorzitting

Alle reden om kritische vragen te verwachten, van de hele raad van Hilversum, in de trant van waar benneme mee bezig? Maar die komen alleen van de kant van de PvdA en zijn ook weinig kritisch. Interessant is wel dat de gemeentesecretaris en de heer Broertjes (burgemeester van Hilversum) vaststellen dat langdurige contracten niet tot de zekerheid leiden die het Ministerie van Justitie & Veiligheid veronderstelt. Volgens de gemeente is het door samen te werken toch wel allemaal heel complex.

 Met de bovenregionale samenwerking en inkoop beoogde u “een bijdrage te kunnen leveren aan de
duurzame borging”. Hoe wilt u dat in de nieuwe situatie doen en wat gaat u precies borgen?
Antwoord: Dat gaat over de continuïteit van de gecertificeerde instellingen. Door samenwerking en
langdurige contracten zouden zij meer zekerheid hebben. Dit argument aangedragen door VNG en met
Ministerie van Justitie en veiligheid is echter van minimale toegevoegde waarde in relatie tot de
continuïteit. Immers door de opzet van het samenwerken en inkopen met meerdere regio’s heeft
uitgewezen dat de effectiviteit en efficiëntie bij de bestuurlijke besluitvorming zeer complex is. (red AN ???) Dit heeft zijn weerslag op het te doorlopen inkooptraject. Wij blijven met de andere regio’s die dezelfde aanbieders (gaan) contracteren overleg houden over kwaliteit en voorwaarden, om dit voor de aanbieders daar waar mogelijk zo gelijk mogelijk te houden om er daarmee voor zorg te dragen dat de uniformiteit daar waar dat mogelijk is zoveel mogelijk gewaarborgd blijft.

Dat is dus zo interessant, omdat Hilversum twee jaar eerder nog wilde samenwerken voor administratieve lastenverlichting en efficiënte besluitvorming. Terwijl het enige dat aan de markt is veranderd, is dat er een aanbesteding is uitgeschreven. Ha ha ha. Wat efficiënt: terugvallen op het bestaande contract na een mislukte aanbesteding c.q. open house iets. Nog efficiënter is het natuurlijk om helemaal geen mislukte aanbesteding c.q. open house iets uit te schrijven maar dat is een kniesoor die daar op let.

Ook grappig, Burgemeester Broertjes, voormalig hoofdredacteur van de Volkskrant, vindt het begrijpelijk als er onrust kan ontstaan onder bewoners vanwege “de vele media berichten”. De onrust kan natuurlijk niet ontstaan vanwege dat lapzwansige beleid om eerst wel aan te besteden en dan toch weer niet en terug te vallen op oude contracten, en passant de wethouder van Gooi & Vechtstreek een lelijke veeg uti de pan te geven om een besluit dat je krap 3 maanden later zelf ook zo neemt en onder de media een alternatief huichelachtig persberichtje met de eigen versie van de feiten te presenteren.

Hoe gaat het nu met de kinderen. Hoe zit het nu met die kinderen die door de rechter worden toegewezen aan de jeugdhulp? Waar krijgen die zorg? Wat is er voor hun geregeld? Dat wordt niet duidelijk want blokje 3b is overgeslagen. Dus over de vorm van de regionale samenwerking en hoe dit is gelopen, is helemaal niets duidelijk.

Zie ook:

https://ibabsonline.eu/Agenda.aspx?site=hilversum&agendaid=df31d4fe-3eed-4a33-b8ff-b4070cb2189e&FoundIDs=&year=2019

https://www.weespernieuws.nl/reader/135441/120535/onverklaarbare-u-bocht-van-regio-bij-inkoop-jeugdzorg

1 thought on “Hoorzitting aanbesteding jeugdbescherming en reclassering Hilversum

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *