Een opdracht voor de content van Kluwer is gegund aan Kluwer

Er staat een aankondiging van vrijwillige transparantie vooraf, opdrachtwaarde van €240.000,- wordt gegund aan Wolters Kluwer, voor de levering van Kluwer-content. Een opdrachtwaarde van meer dan de drempelwaarde voor leveringen. Een opdracht voor de boeken van Kluwer wordt door de gemeente Sudwest Fryslân gegund aan uitgeverij Wolters Kluwer. Fideel van ze want het eigendom van Kluwer is eigendom van Kluwer en die mocht dus toch al zelf weten wat die ermee ging doen, of ze hun boeken nu uitgeven of de muur ermee behangen, (5.1 BW).

Ooit was het zo simpel. Wilde je boeken, dan kocht je die boeken. Mensen met verstand van de inhoud van boeken schreven die boeken, en mensen met verstand van verkopen van inhoud, die gaven die boeken dan weer uit. Dat schijnt allemaal niet meer te mogen, want als je te veel boeken koopt dan kom je boven de drempelwaarde uit en dan moet je aanbesteden. Maar dat kan dus met een boek al helemaal niet, alleen al, door het copyright. En die heeft dan ook nog eens te maken met een vaste boekenprijs.  Dat ze überhaupt hun bed uitkomen. Omdat in vrijwel elk Europees land copyright is en ook Europese regelgeving over copyright is, nota bene geïnspireerd op ons Benelux, zou je denken dat de Europese wetgever hierover had nagedacht. Voor boeken is in de aanbestedingsregelgeving echter in het geheel niet voorzien. Kennelijk kopen de aanbestedingsjuristen die dit beleid hebben gemaakt, geen boeken en in elk geval niet boven de drempelwaarde. Dat moet wel, want zoals we al eerder stelden, het is het slechtste stukje wetgeving ooit.

De inkoop van vele boeken en tijdschriften of online databases daarvan zijn dus leveringen. Even proberen te denken in oplossingen, bij werken ligt de drempelwaarde hoger. Is het wel levering of een dienst? Niet die van werken ja wat is een boek eigenlijk. Een naslag-WERK? Maar laten we eerlijk zijn, het schrijven van boek is een werkje maar geen werk in de zin van aanneming van werk. Hoewel? Het aannemen van werk is een Romeinse rechtsfiguur. Dat is deels overlappend met koop. In principe zou je het laten-schrijven van een boek als aanneming van werk kunnen zien. Dat is ook wel voorgekomen, dat de overheid voor het laten schrijven van een boek opdrachten in de markt heeft gezet. Een boek is geen gebouw, de aard van het werk verzet zich er (naar het inzicht van Redactie Aanbestedingsnieuws) compleet tegen om het zo te behandelen (Art. 7:750 BW) en zodra een grote inkoper als de overheid selectie-en gunningseisen eraan zou stellen, levert dat ook strijd op met diverse bepalingen,(7 Gw!) Niet dus. Een dergelijke opdracht is nu wat je zou kunnen noemen een winners curse. Opvallend genoeg had PIANOo die tekst kennelijk weer weggehaald. Geen kennis meer in huis? Misschien via een bevriende uitgever, dat je er nog aan kan komen.

Het feit dat de overheid al dan niet in een andere rol ook die boeken weer afneemt wordt zo tegen de uitgever gebruikt, bij het opstellen van het boek. Maar rekent wel buiten de waard dat ook dit gebonden is aan de reciprociteit van de opdracht. Zo stellen overheden allerlei eisen, die andere dezelfde overheid overheden weer verboden hebben. Zo kwam het dan ook dat de Gids Proportionaliteit het enige werkje is dat in Kleur moest worden opgeleverd, overigens door een andere uitgever, terwijl de staatsuitgever (toevallig dezelfde, maar dan wel een al meer dan honderd jaar durend toeval) nu net de opdracht had om wetteksten in zwart/wit te drukken in de Staatscourant, terwijl de rechter van diezelfde overheid de uitdrukkelijke opdracht had om de tekst uit de Staatscourant doorslaggevend te laten zijn.

Er is nog veel meer over te zeggen, maar de goede verstaander had het al bij de vorige alinea begrepen, dit is hele riskante materie. De Aanbestedingswet is voor boeken en online naslagwerken een dode letter. Meer hoeft er niet over gezegd, het is al een uitdaging genoeg om het morele juiste te doen in moeilijke omstandigheden. In elk geval is de door Sudwest Fryslân gedemonstreerde methode een extra optie voor andere inkopende overheden die hun kennisbehoefte dringend moeten aanvullen.

Blijkens TenderNed meldt het gunningsbericht:

Het gunningsbericht

D1.1) Motivering voor de keuze van de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking van een oproep tot mededinging in overeenstemming met artikel 32 van Richtlijn 2014/24/EU

De werken, leveringen of diensten kunnen om de volgende reden alleen door een bepaalde ondernemer worden verricht:

• bescherming van uitsluitende rechten, met inbegrip van intellectuele-eigendomsrechten

D1.3) Verklaring

Verklaar duidelijk en volledig waarom gunning van de opdracht zonder voorafgaande bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie wettig is. Geef de relevante feiten en, indien van toepassing, de rechtsbeslissingen in overeenstemming met de betreffende richtlijn:

Conform artikel 2.32 b lid 3 AW met de daaruit volgende verplichting uit artikel 2.37 AW.

3a3 Publishing uitgever van Aanbestedingsnieuws heeft dus van tevoren geen enkele kans gemaakt op de opdracht. Dat is nu wat je noemt een loser’s blessing. 🙂

Mr.drs. S.M. Ploeg
aanbestedingsjurist/filosoof
geen rechtsfilosoof