Innovatiepartnerschap wordt nauwelijks gebruikt

Tenderned stelt vast dat het Innovatiepartnerschap nauwelijks nog wordt gebruikt. Het innovatiepartnerschap werd op 1 juli 2016 geïntroduceerd. Dat jaar werd de procedure 1 keer gebruikt. In 2018 beleefde de procedure met 12 keer zijn hoogtepunt. In de jaren daarna verloor het innovatiepartnerschap aan populariteit. In 2021 werd de procedure nog maar 3 keer gebruikt.

De procedure werd geïntroduceerd met de Europese Aanbestedingsrichtlijn, om innovatiegericht ink

open aantrekkelijker te maken. Voor de introductie kon een onderneming op verzoek van en in samenwerking met een aanbestedende dienst al wel een innovatie ontwikkelen in het voortraject van de aanbesteding.  Deze procedure is te gebruiken voor de aanschaf van producten, werken en diensten die nog niet op de markt beschikbaar zijn.

Na de voorbereidingsfase moest de aanbestedende dienst de gewenste innovatie via een reguliere aanbestedingsprocedure inkopen. Hierdoor konden ook ondernemingen die niet betrokken waren in het voortraject, meedingen naar de opdracht. Dit maakte het voor een ondernemingen niet bepaald interessant om in het voortraject van een aanbesteding een innovatie te ontwikkelen.

Met de procedure innovatiepartnerschap kan een aanbestedende dienst een samenwerking aangaan met een onderneming. Hierbij is het binnen de procedure mogelijk om na de ontwikkelfase de innovatie in te kopen.

Pianoo/Tenderned ziet de volgende beoogde voordelen aan het innovatiepartnerschap en het resultaat daarvan.

• In het innovatiepartnerschap kan de aanbestedende dienst de pre-commerciële fase combineren met de commerciële fase. Dit maakt het voor ondernemingen aantrekkelijker om aan de procedure deel te nemen. Het combineren van beide fases vormt ook het grootste verschil met het pre-commerciële instrument SBIR, ook wel PCP genoemd.
• Met de procedure is meer ruimte ontstaan voor interactie tussen opdrachtgever en potentiële opdrachtnemer. Partijen kunnen het partnerschap in iedere fase van de procedure beëindigen. De procedure biedt de mogelijkheid om samen met het bedrijfsleven te innoveren waarbij ook keuzevrijheid is ingebouwd over de toekenning van intellectuele eigendomsrechten.
• Het innovatiepartnerschap zou tot minder administratieve lasten moeten leiden, omdat voor de inkoop van onder een innovatiepartnerschap ontwikkeld prototype niet meer een afzonderlijke aanbesteding plaats hoefde te vinden. “Het is maar de vraag of dit in de praktijk ook zo is uitgepakt”, zo stelt TenderNed terecht.

Bron: Tenderned, 15 september 2022

NDR

It takes two to partnershippen. Er zijn markten waar helemaal niet wordt geïnnoveerd. Bij/voorbeeld het Roemenië ten tijde van Ceaucescu. Elke vernieuwing in het bedrijfsleven was daar rechtstreeks uit het westen gejat, want als er iemand in eigen land iets nieuws bedacht, dan lag zijn hoofd direct op het figuurlijke of ook wel letterlijke hakblok van de dictator. Een innovatie, was het niet goed dan? Een innovatie, werkt het wel echt dan? Als er een innovatie moest zijn dan kon die niet bottum up uit een Roemeen komen, die moest van bovenaf door de grote leider zijn bedacht.

Zo moest elk groot land natuurlijk zijn eigen auto-industrie en de Roemeense nationale trots was de Dacia. Deze Aanbestedingsnieuws is niet goed op de hoogte van auto’s maar weet nog wel via via dat je daarmee door heel Oost-Europa werd uitgelachen. Een Trabant is ook niet best maar een Dacia… Ceaucescu zelf reed in een Dacia 2000 die niet in de handel was, omdat het eigenlijk een Renault was. Zo werd er dus “geïnnoveerd”. Autoreview heeft er een prachtig verhaal over: https://www.autoreview.nl/nieuws/autonieuws/id/30693/dacia-in-een-notendop-van-beroerde-kwaliteit-naar-bestverkocht-merk

Het is goed deze geschiedenis in het achterhoofd te houden bij het bedenken waarom Aanbestedingen de innovatieve slagkracht van bedrijven sterk beperken. Het is niet dat een bedrijf niet kan vernieuwen in werkwijze of technologie, of daar een lening voor zou kunnen krijgen bij een bank, het probleem is steeds hetzelfde, het ontbreekt aan launching customers die een langdurige commitment willen aangaan met het bedrijfsleven om het product langdurig te innoveren tot iets wat daadwerkelijk nuttiger c.q. beter c.q. milieuvriendelijker is dan het oude.

Het is belangrijk om de innovatie uit het bedrijfsleven te laten komen uit een gesignaleerde behoefte, zonder dat die de kop wordt ingedrukt vanuit een wensdenken van de overheid en het wens-eisen dat daaruit voortvloeit. De overheidspartijen die een marktontwikkeling willen steunen, moeten dat dus zo doen, dat ze de ontwikkeling wel een goede kant op sturen maar daarvoor de marktpartij ook belonen. Als de overheid de ontwikkeling kritisch volgt, maar daarbij alle gevoelige informatie direct deelt met een concurrent van een bevriende ondernemer die de technologie niet-werkend kopieert voor het eigen semi-staatsbedrijf, dan houdt het op. Dan gaan mensen geen goede ideeën naar je toe brengen. Dan zitten ze op slot.

Aanbestedingsnieuws had zo’n contact met een ondernemer. Hij had meerdere goede ideeën om de lokale overheid te helpen. Er was een gemeente die een hele straat ging openbreken waar dat idee goed kon worden toegepast. Maar als de briljante ondernemer het goede idee op tafel had gelegd, was de grote aannemer er direct met zijn goede idee vandoor gegaan. Dan had hij niets. Dan zit je voor de kat zijn viool te werken. Daarvan krijg je maar weinig goede ideeën.

Ondanks 10 jaar ervaring met niet-werkende innovatiepartnerships is er nog geen overheid op het idee gekomen waar de pijn nu echt zit, blijkens dit bericht op TenderNed.  Dat hadden we maar even vet gedrukt. Het probleem is het garanderen van intellectuele eigendomsrechten van de makers. Sjakie op de hoek bedenkt een idee. Dan moet de overheid niet het idee voor nop naar Grote Aannemer brengen om het door Grote Aannemer te laten uitvoeren. Want in elke samenwerking wordt elk goed idee dat bij een overheid landt, elk intellectuele eigendom alleen al via de veel te strenge algemene inkoopvoorwaarden voorbehouden aan de overheid die als eerste in contact kwam met het goede idee dat niet van die overheid was, zodat die het door het eigen corrupte vriendjesnetwerk slechter kan jatten. Als een Dacia Renault!

Praten met de overheid is dus bij voorbaat onmogelijk. Ze stelen al je goede ideeën, stoppen het in een uitvraag en de concurrent mag je idee uitvoeren. Roven van goede ideeën is niet werkelijk in het lange termijn maatschappelijk belang. Wie een dergelijke woestijn van ideeënanarchie creëert, ziet het Goede Idee vanzelf uitdrogen. Tot we een soort Roemeense economie overhouden.

Mai bine puțin cu dreptate decât mult cu strâmbǎtate.