EY: aanbestedingsonrechtmatigheden en zorgtransitie grootste obstakels goedkeurende verklaring

Aanbestedingsonrechtmatigheden zijn, samen met de transitie in de zorg, de grootste aanleiding voor een niet goedkeurende verklaring over de jaarrekening van gemeenten. Dat blijkt uit een onderzoek van Ernst en Young in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

Een analyse van de redenen naar de afwijkende controleverklaringen toont aan dat de belangrijkste reden ligt in geconstateerde fouten en onzekerheden in de getrouwheid en de
rechtmatige totstandkoming van de lasten in het

sociaal domein. Andere factoren die een invloed hebben gehad op de strekking van de controleverklaring zijn voornamelijk: fouten
in de balans, rechtmatigheidsfouten in de aanbestedingen, kredietoverschrijdingen of begrotingsoverschrijdingen.

Bij de rechtmatigheid blijkt aanvullend op controleverschillen ten aanzien van getrouwheid dat er bij een relatief groot aantal afwijkende controleverklaringen fouten en onzekerheden zijn geconstateerd in de aanbestedingsrechtmatigheid. Dit impliceert dat de inkopen niet aantoonbaar hebben voldaan aan de Europese en nationale aanbestedingsregels.

Bij een aantal gemeenten is sprake van onrechtmatige overschrijding van de door de raad vastgestelde kredieten. Verder is bij een aantal gemeenten sprake van onrechtmatige begrotingsoverschrijdingen die meegewogen dienen te worden in het accountantsoordeel. In een aantal gevallen was de accountant niet in staat voldoende en geschikte controle-informatie te verzamelen om de prestatielevering en daarmee de rechtmatigheid van overige inkopen vast te stellen.

Voor een deel speelt mee dat gemeenten gezamenlijk inkopen. Een landelijk overzicht van de afgegeven controleverklaringen per samenwerkingsverband is niet voor handen gebleken, zo signaleren de onderzoekers.

Het accountantskantoor heeft ook enkele aanbevelingen voor gemeenten die onrechtmatigheden hebben bij hun aanbestedingen. Een zo’n aanbeveling is het hanteren van een intern controleplan, waarvan de werkzaamheden tijdig worden uitgevoerd en geëvalueerd, en waarna fouten (indien mogelijk) worden hersteld leidt in de praktijk tot het verminderen van deze fouten.

“Denk bij nieuwe aanbesteding, nieuwe of wijziging van contractering direct aan verantwoording en controle en de administratieve lasten die daarmee gepaard gaan.”

Bron: Kamerstukken II 2017/18, 34775-B nr. 7, bijlage