Verslag Schriftelijk Overleg Amber Alert zaait nog meer verwarring
In een verslag van schriftelijk overleg vonden we antwoorden op de Amber Alert / Kindvermissing alertering kamervragen, aanvankelijk totaal zeker 17 stuks, die door PvdA, SP en een aparte set nog eens van D66 waren gesteld, naar aanleiding van de kamerbrief van Ferd Grapperhaus van 1 april. Daar hadden we eerder verslag over gedaan, zie hier en hier. Blijkens de stukken kwamen er nog meer kamervragen, nu van VVD-kamerlid Yeşilgöz-Zegerius van 13 april, heel belangrijk, onder meer naar functioneel specificeren, de wet Markt en Overheid, en het zelf overnemen (Red AN: oftewel nationaliseren?) van techniek die door de markt al prima wordt uitgevoerd. Toen kwam er op 3 mei weer een kamerbrief van de Minister en daarop kwam een hele regen aan kamervragen, nu van nog meer partijen, in een 2e ronde. Daarop is nu dus ook een antwoord in dat verslag maar echt veel duidelijker wordt het er niet op. Wel vond Aanbestedingsnieuws aan de hand ervan nieuwe informatie over de bij Burgernet Betrokken leveranciers.
Volgens het verslag van overleg gaat het bij de initiële aprilvragen om de niet dossierstukken met de nummers:
29.668, nr. 59: 2021Z05378; 2021Z05439 en 2021Z0582 maar dat laatste moet dus zijn Zo5824 , dat zijn dus respectievelijk: de PvdA/SP vragen van Kathmann en Van Nispen, de vragen van D66-leden Van der Werf en Smeets en de vragen van VVD-kamerlid Yeșilgöz-Zegerius die nog niet gepubliceerd waren maar we uiteindelijk toch terugvonden en ook met antwoord hier.
Nou kijk. dat is nu net zoiets dat we eerder bedoelden met content en contentmigratie. Omdat de ș de s met sedille niet herkend wordt, valt die content uit. Omdat html als protocol intrinsiek alleen met ASCII-tekens werkt waarin uiteindelijk nog tenauwernood semi-cyrillische alfabet-tekens zijn opgenomen en de ö natuurlijk ook nog wel vanwege het Duits, maar niet ook nog eens voor het Turks, wordt de link niet automatisch gegenereerd van de titeltekst voor unieke Turkse tekens. Daardoor valt je vraag dus nooit op tot er een redactiemedewerker dat oppikt en handmatig de s-sedille in de url die niet doorkomt omzet naar een gewone s. Quod Erat Demonstrandum, zoals bij deze vermiste kamervragen. Leuk, maar niet als het gaat om je vermiste kinderen waarvoor een Amber Alert is uitgezet in 20 talen. Kinderen met een s-met-sedille in hun naam moeten dus echt niet vermist worden!
De strekking van het antwoord van de Minister is wel weer onverminderd duidelijk. Amber Alert kan de pot op, we behouden alleen de functionaliteit via ons Burgernet, dat nu ook (zélfs, kuch) afbeeldingen kan versturen in de nabije toekomst maar nog niet nu, 7 juni 2021. Er was een alternatief in de Markt, maar we doen het nu quasi inhouse zelf, want aanbesteden aan Netpresenter is echt onmogelijk.
Waar ik uiteraard aan voldoe, is aan het verzoek van uw Kamer om de functionaliteit niet stop te zetten. De functionaliteit vermist-kind-alertering wordt immers gecontinueerd, alleen niet meer onder de naam AMBER Alert en via het systeem van Netpresenter, maar via het Burgernet-systeem, onder een aparte, specifiek herkenbare, urgente melding die duidelijk maakt dat het om een vermist kind gaat.
Zeer terecht dus, de kamervragen van Dilan Yeșilgöz-Zegerius naar de mogelijkheden van functioneel specificeren en het nationaliseren van functies die afdoende door de markt worden geleverd. Waarom zou het niet met een aanbesteding alsnog gegund kunnen worden aan de beste zijnde de enige marktpartij? Waarom communistisch zelf quasi inhouse doen als de marktmonopolist het ook gewoon kan en ook nog vele malen beter, zelfs met afbeeldingen?
Verder antwoordt Minister Grapperhaus op de kamervragen-regen:
De leden van de JA21-fractie vragen of ik toewerk naar het beëindigen van het AMBER Alert.De functionaliteit vermist-kind-alertering wordt gecontinueerd, maar zal alleen in de toekomst via een ander systeem plaatsvinden dan dat van de firma Netpresenter. De berichten zullen daarmee niet meer onder de naam AMBER Alert uitgaan, maar alertering over kindvermissingen wordt absoluut voortgezet en zal blijven plaatsvinden uit naam van en onder regie van de politie en het openbaar ministerie.
Motivatie voor de keuze om het contract met Netpresenter niet te verlengen De leden van de SP-fractie stellen dat het erop lijkt dat andere motieven een rol spelen bij de plannen, zoals het kostenaspect en het vooropstellen van de aanbestedingsregels. Op 12 december 2017 2 heb ik aan uw Kamer toegelicht dat de keuze van de politie voor het niet verder verlengen van het contract met Netpresenter voortvloeit uit de geconstateerde onrechtmatigheid daarvan. Die onrechtmatigheid duurt al langer dan mij lief is, omdat de politie in afwachting van door Netpresenter aangespannen juridische procedures het contract jaarlijks heeft moeten verlengen. Daardoor bestaat de onrechtmatigheid van het contract in 2021 nog steeds. Het kabinet vindt het van groot belang zich te houden aan de Europese aanbestedingsregels en ik steun daarom de politie in de keuze het
contract niet verder te verlengen in het kader van het doelmatig en rechtmatig besteden van overheidsgeld. De leden van de SP-fractie doen dus een juiste constatering wanneer zij stellen dat aanbestedingsregels leidend waren in 2017 en zijn in 2021. De politie is immers verplicht om aan de aanbestedingsregels te voldoen.
Voor wat betreft het kostenaspect kan ik duidelijk zijn: kostenbesparing was niet de motivatie voor de keuze in 2017 om het contract met Netpresenter niet verder te verlengen. Immers, bij de toen voorgenomen nieuwe aanbesteding viel te verwachten dat het contract met een nieuwe contractpartij naar verwachting vergelijkbare kosten met zich zou meebrengen. Anno 2021 is er inmiddels een andere optie, waardoor een aanbesteding niet langer de meest wenselijke beschikbare optie is en waarmee aanzienlijk kosten bespaard kunnen worden: de politie kan de alertering zelf doen, gebruik makend van inmiddels beschikbare, gelijkwaardige infrastructuur.
De leden van de CDA-fractie wensen zeker te stellen dat de kwaliteit geborgd is.Zoals ik in mijn eerdere brieven gemeld heb, is het uitgangspunt bij de integratie van de vermist-kind-alertering bij Burgernet dat de huidige kwaliteit en functionaliteit gehandhaafd blijven. Om de borging van de kwaliteit inzichtelijk te maken, schets ik hieronder de huidige en nieuwe situatie.
Systematiek vermist-kind-alertering in de huidigesituatieIn de huidige situatie verspreidt de politie, via de digitale infrastructuur van Netpresenter, per jaar gemiddeld 1 tot 3 AMBER Alerts en 8 tot 10 Vermist Kind Alerts. AMBER Alerts zijn landelijke berichten die worden verzonden als het vermoeden bestaat dat het kind in direct levensgevaar verkeert en Vermist Kind Alerts zijn veelal regionale berichten, die worden verzonden indien er weliswaar geen sprake is van levensgevaar, maar de politie zich wel ernstige zorgen maakt om het welzijn van het kind en snel en gericht handelen noodzakelijk is. Voor de burger is dit onderscheid overigens vaak niet helder.
Daarnaast worden in de huidige situatie via Burgernet berichten verspreid over vermiste personen, waaronder dus ook kindvermissingen. Het gaat daarbij om lokale vermissingen, waarbij (nog) geen sprake is van direct levensgevaar of ernstige zorgen om het welzijn, dat wil zeggen om – meestal kortstondig – zoekgeraakte kinderen. Deze Burgernet-berichten over vermiste personen bestaan uit een tekstbericht zonder foto.Vanuit opsporingsperspectief is het onderscheid tussen deze verschillende categorieën vermissingsberichten weliswaar altijd helder, maar voor de burger is dit niet altijd duidelijk te maken. Gemeenten en de politie krijgen hier dan ook geregeld vragen over.Na de integratie bij Burgernet worden alle vermissingsberichten verspreid via Burgernet en zijn ze duidelijk herkenbaar afkomstig van de politie. De lokale vermissingen (volwassenen en kinderen) die nu ook al via Burgernet verzonden worden, blijven ongewijzigd. Dit zijn ‘reguliere’ Burgernet berichten, net als opsporingsberichten. Daar wordt nu een nieuwe berichtsoort aan toegevoegd: de meer urgente vermist-kind-alertering. Deze berichten zijn onderscheidend vormgegeven. Ze wijken af van andere berichten en staan in een opvallend kader met daarbij een foto van het kind en naast het Burgernet logoook een opvallende koptekst die duidelijk maakt dat het om een vermist kind gaat. Voor gebruikers van de Burgernet-app en bezoekers van de Burgernet-website springen deze berichten er visueel duidelijk uit. De urgentie van het bericht is daarmee direct helder.In de nieuwe situatie komt het huidige onderscheid tussen het AMBER Alert en het Vermist Kind Alert te vervallen. De Landelijke Eenheid van de politie heeft nadrukkelijk verklaard dat dit onderscheid vanuit de operatie niets toevoegt.
Zonder objectieve onderbouwingen zal ik het door Netpresenter genoemde bereik van het AMBER Alert niet beoordelen. Wel wil ik waarschuwen geen appels met peren te vergelijken. Ter verduidelijking een voorbeeld. De leden van de SGP-fractie constateren dat de huidige alertering binnen enkele uren via tientallen kanalen 90% van de Nederlanders bereikt en dat met de huidige app van Burgernet slechts 2,4 miljoen leden worden bereikt.Deze vergelijking gaat mank. Het cijfer dat voor het bereik van het AMBER Alert wordt genoemd (90% van de Nederlanders) gaat om het gepresenteerde totale potentiële bereik. Het cijfer dat de leden van de SGP-fractie noemen voor het bereik van Burgernet betreft het daadwerkelijke aantal deelnemers (dat wil zeggen: app-downloads en aanmeldingen voor sms-berichten) en laat doorplaatsing van berichten via andere kanalen en het doorsturen door individuen buiten beschouwing. De door de leden van de SGP-fractie genoemde cijfers zijn daarom niet met elkaar te vergelijken. Het genoemde aantal van 2,4 miljoen is bovendien verouderd: inmiddels heeft Burgernet circa 3 miljoen deelnemers. Het aantal deelnemers aan het AMBER Alert – mensen die berichten rechtstreeks ontvangen – is volgens het laatste jaarverslag (2019) eveneens circa 3 miljoen.
AanbestedingsaspectenDe leden van de D66-fractie vragen waarom het niet nodig is de opdracht voor de integratie bij Burgernet aan te besteden, terwijl de noodzaak tot aanbesteding wel een van de redenen was om het huidige contract met Netpresenter B.V. te beëindigen. De leden van de SGP-fractie vragen of ik kan aangeven of de vermist- kind-alertering die nu geïntegreerd wordt in Burgernet 2.0 is aanbesteed en zo nee, waarom niet. De leden van de CDA-fractie vragen of zich bij het onderbrengen van een deel van het technisch beheer onder de bestaande beheerovereenkomst met de leverancier van het Burgernet systeem niet dezelfde aanbestedingsproblematiek voordoet als met Netpresenter.Het huidige contract met Netpresenter B.V. voor de dienstverlening rondom het uitdoen van vermist-kind-alerteringen behelst een jaarlijks bedrag van € 1.060.497,24 inclusief B.T.W. Een dergelijk contract dient op grond vanEuropese richtlijnen openbaar te worden aanbesteed. De in 2017 voorgenomen aanbesteding betrof zoals gezegd een soortgelijke dienstverlening als het lopende contract met Netpresenter, namelijk voor een zelfstandige, aparte functionaliteit vermist-kind-alertering.Nu het onderbrengen van de functionaliteit vermist-kind-voorziening in het Burgernet-systeem de voorkeursoptie is geworden, heeft de politie deze optie aanbestedingsrechtelijk onderzocht en advies ingewonnen bij de landsadvocaat.
De opdracht tot het integreren van de aanvullende functionaliteit in het Burgernet-systeem en de Burgernet-app kan op grond van de Aanbestedingswet worden verstrekt binnen de huidige contracten met de leveranciers van Burgernet die in 2016 zijn aanbesteed. Deze opdracht betreft geen wezenlijke wijziging van de oorspronkelijke contracten. Dit geldt ook voor het deel van het technisch beheer, dat bij het oorspronkelijke contract voor Burgernet 2.0 bij de leverancier is ondergebracht voor de resterende looptijd van dit contract. Wanneer te zijner tijd een nieuwe aanbesteding voor Burgernet noodzakelijk is, zal de functionaliteit vermist-kind-alertering daarin direct worden meegenomen. De leden van de SGP-fractie vragen mij in te gaan op de al dan niet aanbestede opdracht aan de huidige leverancier van Burgernet.Zoals gemeld in de beantwoording 9 van de schriftelijke vragen van het lid Yeşilgöz-Zegerius (VVD), heeft de politie aan de huidige leveranciers van het Burgernet-systeem en de Burgernet-app een opdracht verstrekt voor de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering.
Financiële aspectenDe leden van de CDA-fractie vragen of de eenmalige investering van ca. €200.000 bedoeld is voor de toevoeging van de functionaliteit van de Vermist Kind Alerts inclusief of exclusief de functionaliteit van de AMBER Alerts. De investering van ca. € 200.000 is bedoeld voor de voorziening om, middels de vermist-kind-alertering in Burgernet, zowel de huidige AMBER Alerts als de huidige Vermist Kind Alerts te kunnen doen uitgaan. Het onderscheid tussen deze categorieën komt te vervallen, zoals eerder toegelicht. Genoemde investering omvat de aanpassingen van zowel het Burgernet-systeem als de Burgernet-app en het realiseren van automatische koppelingen naar andere kanalen.De leden van de SP-fractie vragen wat de financiële effecten van mijn voorstellen zijn en of hiermee een bezuiniging beoogd is of een neveneffect en van welke omvang.Zoals gezegd was kostenbesparing niet de motivatie voor de keuze in 2017 om het contract met Netpresenter niet verder te verlengen. Wel beschouw ik het als bijkomend voordeel dat door de keuze om de functionaliteit vermist-kind- alertering onder te brengen bij het Burgernet-systeem een efficiencywinst op het beheer kan worden behaald. De structurele kosten zullen daarmee aanzienlijk lager uitvallen. Deze efficiencywinst valt op dit moment nog niet exact te kwantificeren.De leden van de SP-fractie vragen of eigenlijk wel sprake is van een commercieel contract met Netpresenter, en of er geen sprake is van een subsidierelatie. Deze leden vragen voorts of als er sprake zou zijn van een subsidierelatie, het dan ook klopt dat dit niet hoeft te worden aanbesteed. Volgens de politie, hierin gesteund door de landsadvocaat, is er geen sprake van een subsidierelatie, maar van een commerciële, privaatrechtelijke overeenkomst.
De korpschef beschikt niet over een wettelijke bevoegdheid tot het verstrekken van subsidie. De overeenkomst tussen Netpresenter en de politie omvat het leveren van diensten tegen een marktconforme vergoeding en bevat afdwingbare prestaties (in de vorm van overeengekomen service levels ). In de context van de door Netpresenter aangespannen juridische procedures heeft de politie, gesteund door de Landsadvocaat, de stelling van Netpresenter als zou sprake zijn van een subsidie, genoegzaam weerlegd. De leden van de SP-fractie vragen of het klopt het dat het AMBER Alert voorheen wél op de lijst als bijlage bij de begroting stond met organisaties die subsidie ontvingen en zo ja, waarom dit dan gewijzigd is. In de bijlage “Subsidieoverzicht” die deel uitmaakt van de begroting 2021 10 van het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn de kosten voor de vermist-kind- alertering niet opgenomen. Dit geldt evenzo voor eerdere begrotingen, waarbij ik rekening houdend met de vorming van de Nationale Politie in 2012, heb gekeken naar de jaren 2013 t/m 2020.
De heer Hoen stelt dat in 2017 gesproken werd over een verplichte aanbesteding, en vraagt zich af waarom nu in 2021 niet wordt aanbesteed. De aanbestedingsaspecten heb ik uitgebreid toegelicht onder punt 6(Aanbestedings- en financiële aspecten). Ik heb onder dat punt toegelicht dat de politie de huidige opdracht rechtmatig heeft verstrekt onder overeenkomsten die eerder zijn aanbesteed. Bovendien zullen – na expiratie van deze overeenkomsten – de voor Burgernet benodigde diensten ook gewoon worden aanbesteed voor zover de politie daarin niet zelf kan voorzien.
Vraag 8
Hoe verhoudt het onderbrengen van de functionaliteit alerting vermist kind zich tot de wet markt en overheid?
Antwoord 8
De Wet markt en overheid (waarmee de Mededingingswet is gewijzigd) beoogt te voorkomen dat concurrentievervalsing optreedt indien overheidsorganisaties economische activiteiten ontplooien. Met economische activiteiten wordt bedoeld activiteiten waarbij de overheid acteert als marktpartij, zoals bijvoorbeeld overheidsorganisaties die vastgoed verhuren of verkopen, stadswachten die bedrijventerreinen beveiligen, plantsoenendiensten die ook particuliere tuinen onderhouden, etc. Er is geen sprake van zo’n economische activiteit indien een overheidsorganisatie diensten van de markt betrekt of deze voor zichzelf verricht.
De werkzaamheden die de politie in het kader van de vermist-kind-alertering na de integratie bij Burgernet zelf zal uitvoeren vallen onder deze laatste omschrijving, namelijk diensten verricht voor de eigen organisatie, en gelden dus niet als economische activiteit waarop de Wet markt en overheid ziet.
Ik licht graag nader toe welke werkzaamheden de politie zelf uit zal voeren. Het onderbrengen van de functionaliteit vermist-kind-alertering bij Burgernet betekent dat de taken zoals die vallen onder het huidige contract met Netpresenter voor vermist-kind-alertering (nu onder de naam AMBER Alert), na de integratie met Burgernet anders worden belegd. De technische aanpassing van het systeem Burgernet en een deel van het technisch beheer komen te vallen onder de bestaande beheerovereenkomst met de leverancier van het Burgernet systeem. Het opdrachtgeverschap en alle organisatorische taken en het algemene beheer van Burgernet en de alerteringen komen te liggen bij de politie.
De nadruk komt van de Redactie, want dat vinden we opmerkelijk. Kennelijk kan een website en daaraan gekoppelde communicatie-activiteit al naar believen worden gezien als dienst voor de eigen organisatie of economische activiteit. Bedoelt u dat Aanbestedingsnieuws hier geen economische activiteit verricht maar een dienst voor de eigen organisatie? De kindvermissingsalertering is een publieke taak en uitgeven daarvan is een economische activiteit. Uitgeven wordt op deze manier binnengehengseld als dienst voor de eigen organisatie, terwijl tegenwoordig echt iedereen kan uitgeven Bovendien is er kennelijk een andere leverancier van het Burgernet systeem waarmee een beheersovereenkomst is die kennelijk niet is aanbesteed. Erg apart allemaal.
1 thought on “Verslag Schriftelijk Overleg Amber Alert zaait nog meer verwarring”