SP vraagt of pilots teststraten wel zijn aanbesteed

Laatst geupdate op april 13, 2021 door redactie

De SP heeft kamervragen gesteld over het werk van de Stichting Open Nederland, een stichting opgericht door een oud-militair. Die heeft een portal genaamd Testen voor Toegang laten maken. De vragen zijn gebaseerd op onderzoekers Sywert van der Linden die dit onderzocht en naar buiten bracht op Twitter. Hun vraag was hoe het kan dat de overheid verplicht om langs te gaan bij een commerciële stichting. De bewuste stichting heeft teststraten opgericht, met als doel Covid tests te verstrekken zodat Nederland weer open kan. Voor de eerste pilots zouden 219.000 mensen getest moeten worden. Heeft die stichting opdrachten aan Lead Healthcare wel aanbesteed?

Het klopt dat opdrachten voor de inrichting van teststraten gewoon moeten worden aanbesteed. Eerder berichtte Aanbestedingsnieuws(EU Commissie flexibiliseert staatssteun regels om Corona) over soepeler corona-beleid van de Europese Commissie maar dat zag toe op de inkoop van PMB en andere op zorg gerichte geneesmiddelen, opdrachten die niet direct aan het bestrijden van corona gerelateerd zijn, vallen daar niet onder. De VNG heeft een notitie geschreven over zorginkopen en corona: VNG notitie Rechtmatig zorginkopen en corona De Stichting is kennelijk opgericht door voormalig Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp en is (volgens de wikipedia pagina) door het kabinet gevraagd om 100 corona teststrate

n op te tuigen voor bezoekers van “evenementen en dergelijke”.

De SP vraagt dus:Op welke wijze is deze opdracht via de Stichting Open Nederland bij Lead Healthcare terechtgekomen? Is hierbij sprake geweest van een aanbesteding? Kunt u uw antwoord toelichten en documentatie die betrekking heeft op deze aanbesteding aan de Kamer doen toekomen?

Aanbestedingsnieuws zocht ook even mee naar de zwarte zwaan en vond in elk geval geen Tender van de Stichting Open Nederland. Deze Stichting staat ook niet op de lijst van TenderNed met inkopende stichtingen. ( Stichtingen-op-tenderNed12042021 ) En gezocht op Corona vonden we bizar veel tenders maar ook niet voor een teststraat. Wel heeft de Gemeente Rotterdam allemaal aanbestedingen uitstaan voor testlocaties voor planner manager, voor gastcrew en bemonsteraars, een beetje unheimisch onevenwichtig in vergelijking met de rest van het land dat dat helemaal niet heeft.

Daartussen vonden we hier ook een tender van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid voor een XL-testlocatie? Die opdracht is gegund zonder voorafgegane bekendmaking aan de Stichting ACBN, het evenementenbureau van de Nijmeegse Vierdaagse, voor een onbekend bedrag, dat bedrag staat niet in het gunningsbericht vermeld. Interessant weetje is dat het leger ook altijd deelneemt aan de vierdaagse. En dat het vorig jaar maar een saaie bedoening was. https://www.telegraaf.nl/nieuws/893625097/bedrukte-sfeer-in-nijmegen-in-lege-vierdaagseweek Het lijkt erop of mensen hun medicinale vrijheid maar wat graag inleveren om weer aan een evenement mee te doen.

Naast deze pilots met testen voor toegang organiseert de Rijksoverheid volgens de website op de Rijksoverheid samen met bedrijven ook zogenaamde  fieldlabs. Dat zijn gecontroleerde experimenten om te onderzoeken hoe een evenement veilig en verantwoord meer publiek kan ontvangen. De enige fieldlab die op TenderNed te vinden is, is voor het testen van batterijbranden. 
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/algemene-coronaregels/cijfers-en-onderzoeken-over-het-coronavirus/pilot-toegangsbewijzen

Eenmaal gezocht op Testlocatie kwam er al meer boven. In Schiedam is de waarde voor de opdracht aanvankelijk op 5,9 miljoen geraamd volgens de Tender voor het opzetten van de Teststraat. https://www.tenderned.nl/tenderned-tap/aankondigingen/210874;section=1 die daarop gerectificeerd is en gegund aan een Financiële Holding Blue Holding te Rijswijk voor 30.000, we maken op uit het BTW-nummer dat het om een ZZP’er gaat. Verder zijn 2 percelen aan evenementenbureau Fun Keys Events gegund voor €560.000 en  €155.000. De testlocatie Innova58 is overigens ook een testlocatie maar dan voor wegenbouw.

Aanbestedingsnieuws concludeert dus maar weer eens dat de zwarte zwaan niet bestaat en er geen aanbesteding van Stichting Open Nederland is of te vinden is op TenderNed. Nu ja en als wij het niet kunnen vinden, hoe vindt een ondernemer die dan. Door het op andere wijze gecommuniceerd te krijgen? Dat is toch vriendjespolitiek. Het zijn heel relevante vragen van de SP, maar er zit wel een addertje onder het gras.

Wat nu als de opdracht door een stichting in de markt wordt gezet die voor 50% draait op eigen inkomsten. Zoals we al eerder beredeneerden voor Staatsbosbeheer is dat dus een manier om onder de aanbestedingsplicht uit te komen want een dergelijke stichting wordt volgens Europese rechtsspraak niet gezien als onderdeel van de overheid omdat het voor meer dan 50% in eigen inkomsten voorziet. Een dergelijke Stichting is dan meer particulier dan overheid. Zie ook:

Zie ook: https://www.pianoo.nl/nl/inkoopproces/fase-1-voorbereiden/aanbestedingsplicht

Wel levert het wellicht strijd op met de Awb-regel van detournement de pouvoir om bestuurlijke besluiten uit te voeren via een particuliere stichting. Maar daar worden dan zelden kamervragen over gesteld.

2021Z05622
(ingezonden 9 april 2021)
Vragen van het lid Hijink (SP) aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de
pilots met testbewijzen
1
Is het waar dat mensen die willen meedoen aan de pilot om een evenement of activiteit te bezoeken, verplicht worden om een test te halen bij een commerciële aanbieder? 1)
2
Klopt het dat er voor de eerste pilots meer dan 219.000 mensen getest moeten worden? Hoeveel teststraten worden hiervoor ingezet? Kunt u uw antwoord toelichten?
3
Is het waar dat het platform Testen voor Toegang een platform is van Stichting Open Nederland die afspraken heeft gemaakt met het zorgbedrijf Lead Healthcare, dat vervolgens de teststraten
gaat opzetten voor de pilots? Zijn er ook afspraken gemaakt met andere organisaties? Zo ja, welke? 2)
4
Op welke wijze is deze opdracht via de Stichting Open Nederland bij Lead Healthcare terechtgekomen? Is hierbij sprake geweest van een aanbesteding? Kunt u uw antwoord toelichten
en documentatie die betrekking heeft op deze aanbesteding aan de Kamer doen toekomen?
5
Waarom worden hiervoor commerciële partijen ingezet, terwijl de GGD’en momenteel voldoende capaciteit hebben om het aantal testen op te schalen? Heeft de GGD zelf aangegeven
dit niet te willen of kunnen doen, of zijn er andere redenen voor? Kunt u uw antwoord toelichten?
6
Hoe staat het met de inzet en het functioneren van de XL-testlocaties die dit najaar ook al onder leiding van de heer Middendorp zijn opgezet? Worden deze nog benut of hebben zij hun functie
verloren? Waarom hebben XL-testlocaties geen rol gekregen in deze pilots?
7
Klopt het dat in de voorbeeldberekening die te vinden is op de website van Stichting Open Nederland, de totale prijs van het uitvoeren van een test 8,91 euro exclusief de kosten van de test
zelf is? Wat is het totaalbedrag als hierbij de kosten van de test en het gebruik van de app en ICT worden opgeteld?
8
Hoe verhouden volgens u deze kosten zich ten opzichte van de activiteiten die na het doen van een test ondernomen kunnen worden? Staan deze uitgaven altijd in verhouding tot de prijs van
een commerciële, dan wel maatschappelijke activiteit?
9
Hoe is de keuze van pilotactiviteiten tot stand gekomen? Wie bepaalt in de toekomst welke activiteiten middels een testbewijs bezocht kunnen worden? Kunt u uw antwoord toelichten?
10
Klopt het dat dit project 210 miljoen euro per maand gaat kosten? Hoe verhoudt deze kostenpost zich tot de beoogde maatschappelijke effecten van de pilots?
11
Klopt het dat de 700 miljoen euro die is begroot voor de komende vijf maanden nog exclusief de prijs per test is? Kunt u de begroting naar de Kamer sturen waaruit duidelijk wordt hoe dit
bedrag is opgebouwd en aan welke organisaties welke bedragen worden overgemaakt?
12
Indien de pilots komende periode op een grotere schaal worden uitgerold, blijft de Rijkoverheid dan deze testen betalen? Kunt u uw antwoord toelichten? 3)
13
Hoe worden commerciële belangen van het bedrijfsleven enerzijds, en het publieke belang van een open samenleving anderzijds tegen elkaar afgewogen? Kunt u uw antwoord toelichten?
14
Welke afspraken zijn er gemaakt met betrokken partijen over het maximeren van winsten en opbrengsten uit dit project dat vooralsnog grotendeels door de overheid gefinancierd wordt?
Kunt u uw antwoord toelichten?
15
Deelt u de mening dat in de huidige coronacrisis het niet acceptabel is dat commerciële aanbieders van coronatesten winst gaan maken op de testen die afgenomen gaan worden met
deze pilots? Hoe wordt voorkomen dat bedrijven gaan cashen op corona? Kunt u uw antwoord toelichten?
16
Wilt u deze vragen beantwoorden voor het eerstvolgende debat dat gaat over de ontwikkelingen van het coronavirus?

1. Twitterbericht Sywert van Lienden, 7 april 2021
(https://twitter.com/Sywert/status/1379801005106282500).
2. Twitterbericht Sywert van Lienden, 7 april
2021 (https://twitter.com/Sywert/status/1379802208515059714/photo/1).
3. Website Testen voor Toegang (https://testenvoortoegang.nl/).

Aha, Pieter Derks vroeg zich hetzelfde af. Je moet dus verplicht van de overheid langs een commerciële teststraat. Dat is toch eigenlijk ook wel raar? https://t.co/H5z5UHUDQJ

— Sywert van Lienden (@Sywert) April 7, 2021

Wonderbaarlijk, het is gratis.
Bij de vraag hoe duur het is komt dit antwoord tevoorschijn pic.twitter.com/QsH20iTJzi

— Dad_of_Jordy (@pa_jordy1990) April 7, 2021

En voor de volledigheid nog maar eens het staatje uit de Gids Proportionaliteit: