In Altena een klein zwart gat: de brug Jannezand
In de gemeente Altena, waar ook Werkendam onder valt, tegenwoordig, ligt een monumentale brug. Die was altijd eigendom van het waterschap, maar omdat de brug zijn waterkerende functie heeft verloren, is de brug in eigendom gegeven aan de gemeente Werkendam, thans gefuseerd met gemeente Altena. De brug zou worden gerestaureerd. De gemeente Altena wilde de restauratie van de brug inclusief eigendom geheel in particuliere handen geven via een Stichting, zoals de werkwijze was in Woudrichem.
Voor wie nu dagelijks Aanbestedingsnieuws leest is het waarschijnlijk op zich weinig opzienbarend. Daarom even een redactionele toelichting: Dat is een constructie sterk vergelijkbaar met wat nu ter discussie staat voor de teststraten, zie eerder hier en vooral ook hier). Er wordt een rechtspersoon opgericht die als enige doel heeft de opdracht te verstrekken, omdat dat eenvoudiger gaat dan met een aanbesteding dezelfde opdracht te verstrekken. Je vraagt dus eigenlijk of de stichting je vuile werk opknapt en hoe die dat doet moet ie zelf weten en hij heeft ook nog inspraak in het budget. Fraai voor de belastingbetaler, want die kan niet stemmen op de Stoa. Nu zal het in een klein dorpje waar iedereen elkaar kent nog wel meevallen maar in theorie kan dit erg uit de hand lopen.
Het zicht op de geldverstrekking ben je dan eigenlijk volledig kwijt want jij bent niet die stichting en er is geen wet waarin dat verder is geregeld. Het enige dat wij belastingbetalende burgers dan dus weten van dit zwarte gat van Altena is dat het geld kost en als het een ANBI is is het in elk geval nog verplicht zijn jaarverslag te publiceren en anders dat ook niet eens. De opdrachtgevende stichting Stow werd hernoemd tot Stoa, grappig -voor aanbestedingsfilosofen- want dat zijn dus de zuilengangen waarnaar ook de nihilistische filosofische stroming van 300 na Christus is vernoemd. Nomen est Omen zeiden de oude Romeinen.
De Stoa stonden niet zo bekend om hun christelijke nederigheid en dat heeft alles te maken met hun idee van het lot, de uitwerking van God’s plan. Je moest je maar naar je lot schikken en daar komt ook het woord stoicijns vandaan. Ducunt volentem fata, nolentem trahunt: Het lot wijst wie meewerkt de weg, maar het sleurt de onwillige mee) Leuk, maar niet in een tijdperk waarin de onchristelijke mens zichzelf op de berg Olympus heeft verheven en allemaal dingen doet die God verboden heeft, zoals intimidatie op de werkvloer of het zichzelf verrijken via een inkoopbeheersorganisatie. Dat was in 300 v Chr. ook al een probleem, niet zozeer de brug Jannezand, maar wel die schaamteloze zelfverrijking en wat er nog overblijft aan vrije wil als alles onderdeel is van God’s plan. Cicero besteedt er nogal wat aandacht aan aan de vraag hoe weer een andere stoicus, Chrysippus probeert de conclusie te vermijden dat je dan helemaal geen keuze of vrije wil meer hebt.
Kortom, dit is nog steeds allemaal hartstikke relevant als je een brug moet aanbesteden. Moet je je overgeven aan God’s Wrath aan te besteden of heb je nog wel degelijk een keuze om het monument zorgvuldig te restaureren zonder dat het budgettair uit de klauwen loopt. Was het nu ook het goddelijke plan om een inkopende stichting op te richten om uitvoering te geven aan de inkoop van de brugrestauratie of was het meer het goddelijke plan om alles te gunnen aan de eerstedebeste maffiose aannemer uit het buitenland met toevallig de laagste prijs.
In de raadsvergadering van 13 april jl. komt dat allemaal min of meer ook aan de orde. Addie de Hoop, projectleider licht een stukje geschiedenis toe. de restauratie was de eerste opdracht van de Stoa. De gemeente geeft daarbij het project geheel uit handen, conform het beleid van Woudrichem. De overweging was dat een stichting makkelijker subsidie krijgt en niet gehouden is aan het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid. Stoa vroeg om advies aan Boogaards uit Hank, die ook lid was van de historische kring Hank, daarin zat ook een opdracht voor de Hillegatse Sluis. De bedachte constructie bleek in 2019 juridisch niet mogelijk, omdat de Stichting geen BTW kan terugvorderen en de gemeente wel. Het plan werd anders bedacht. De stichting moest opdrachtnemer worden met de gemeente als opdrachtgever. Stoa krijgt dan een conflict met Boogaards advies, waar de gemeente verder geen partij bij is. Stoa beëindigt daarop het contract met Boogaards advies. De gemeente vraagt Stoa om een advies en dat wordt dan het advies voor aannemer de Vries uit Werkendam, een gunningsadvies dat door de gemeente wordt opgevolgd. Boogaards heeft vervolgens nog een rekening liggen die door Stoa nog betaald moet worden. De gemeente geeft advies en neemt 2 besluiten: 1 dat betaling verschuldigd is vanwege de inkoopvoorwaarden van Boogaards Advies 2: Stoa maakt het project af.
Later bij de beantwoording van de vragen blijkt dat de stichting conform het gemeentelijk inkoopbeleid 3 prijzen heeft opgevraagd bij aannemers en dat daaruit de winnende aannemer geselecteerd is. Met een meervoudig onderhandse aanbesteding dus. Voor welk bedrag? Op TenderNed is er niets van te vinden, van de hele opdracht. Aanbestedingsnieuws vraagt zich af of dat dan ook niet hoeft. Dat weet je pas, als je het bedrag weet waarvoor de opdracht is gegund. Maar -spoiler alert- dat weet je dus niet want die gegevens liggen bij de Stichting Stoa. Dat is dan een behoorlijke maas in de Aanbestedingswet waarvan de redactie van Aanbestedingsnieuws vindt, dat je daar toch niet stoicijns onder kan blijven.
https://www.tenderned.nl/tenderned-tap/aankondigingen/search/jannezand
https://www.tenderned.nl/tenderned-tap/aankondigingen/search/renovatie%20altena
Het CDA beklaagt zich ondertussen, terwijl dat niet mag van de voorzitter, waarom dit uberhaupt een aparte raadsvergadering dient als het project binnen budget is opgeleverd door een professionele organisatie met verstand van zaken. De raadsleden willen weten hoe het nu zit met de subsidie en de btw. Het komt onprofessioneel over, omdat al van tevoren bekend had kunnen zijn dat de Stichting geen BTW kon terugvragen.
Aanbestedingsheldin Pauline van der Tol van de fractie Pauline van der Tol, onderzoekt als enige raadslid of de stukken wel kloppen met elkaar en vraagt hoe het dan mogelijk is dat er een opdracht ligt met opdrachtgever gemeente Altena van 2 juli 2020 met als gedelegeerde opdrachtgever de Stichting Ontwikkeling Altena, terwijl de stichting dus juist opdrachtnemer was. Ook is het gunningsbesluit al definitief gegeven, 7 weken voor een raadsbrief waarin de gemeente zegt dat de gunningsbeslissing nog genomen moet worden. De gemeente besluit in december 2020 de opdracht te gunnen. Desondanks krijgt ze nog even een trap na van de VVD die ook niet snapt waarom hij nou toch hierbij aanwezig moet zijn als alles goed is afgelopen. Christian Alderliesten van Partij Progressief Altena is wel blij met vrijwilligers zoals die van de Stoa, we hebben een project, het wordt binnen de kaders uitgevoerd, tijdig opgeleverd, juridisch valt Stoa noch gemeenten iets te verwijten, wat zijn we hier aan het doen.
De Christenunie vraagt -en naar het inzicht van Aanbestedingsnieuws heel terecht- of de aanbesteding wel goed is verlopen en neemt het evenals de Sp ook op voor Van der Tol en vinden dat de beantwoording van een eenmansfractie net zo serieus moet worden genomen als alle andere, terwijl zij in wezen met een kluitje in het riet wordt gestuurd door de wethouder.
Wij vragen ons nog af hoe het nu zit met Boogaards Advies uit Hank. En hoeveel daar nu voor betaald is en waarom de Stoa dat niet hoefde te betalen maar de gemeente die rekening op zich nam. Gelukkig is dit nog bewaard op vid
Tangel, L.M. –
© 1978
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
eo en voor ons gewone stervelingen die niet stoicijns zijn over monumentale bruggen in de gemeente Altena, nog oneindig na te spoelen voor iedereen die nog wil weten hoe het nu precies zit met BTW verlening en waar dat zwarte gat nu vandaan komt, als het er al is. Einstein geloofde helemaal niet in zwarte gaten.
Zie ook een verslag van BN de Stem over de vergadering over de Aanbesteding monumentale brug van Jannezand.
https://www.bndestem.nl/oosterhout/ophef-over-aanbesteding-monumentale-brug-van-jannezand~a9da1c17/
https://www.bd.nl/werkendam/hank-komt-in-opstand-tegen-renovatie-brug-jannezand~abd0c5fa/
https://www.ad.nl/rivierenland/restauratie-brug-van-jannezand-van-start~aea856a5/