Parkeergarage Eindhoven ingestort vanwege dwarskracht duurzame bollenplaatvloer
Laatst geupdate op oktober 23, 2017 door redactie
In een rapport van BAM, TNO en adviesbureau Hageman wordt als belangrijkste oorzaak voor het instorten van de parkeergarage gewezen naar de draagkracht van de gewichtsbesparende kunststof bollenplaatvloer. Daarmee worden talloze speculaties van waarnemers, betontechnici, bouwkundestudenten, complottheoristen en andere Eindhovenaren bevestigd. Op foto’s van de betonnen vloeren direct na de instorting is te zien hoe de plastic wapening uit het beton steekt alsof het gatenkaas is. De kunststof bollenvloer bespaart op beton door toevoeging van plastic bollen bij het storten en wordt hierom aangemerkt als “duurzaam beton” en is bij aanbestedingen een belangrijke gunfactor.
Met nieuwe types vloeren speelt dat bestaande regels er niet goed op van toepassing zijn en er meer onafhankelijk onderzoek voor nodig is om de materiaalkennis te vergroten. Leverancier van de toegepaste bollenplaten, Bubbledeck, noemt de kritiek die direct na de instorting van de parkeergarage ontstond over de bollenplaten, tegenover de Cobouw “lekenpraat”. Zie onder meer: https://www.cobouw.nl/utiliteitsbouw/nieuws/2017/05/een-raadselachtige-breuk-midden-op-de-bollen-101249016 Bubbledeck benadrukt dat de vloeren naast de NEN-norm ook moeten voldoen aan CUR-Aanbeveling 86 “
Bubbledeck meldt op zijn site dat constructeurs voor het ontwerp en de berekening van het lichtgewicht vlakke plaatvloersysteem van BubbleDeck® NEN 6720:1995 (VBC 1995) en de hierbij aanvullende bepalingen volgens CUR-Aanbeveling 86 “Bollenplaatvloeren” aanhouden. Uit de onderzoeken is, zo bericht de BAM, naar voren gekomen dat de afschuifsterkte van het aansluitvlak van de breedplaten onvoldoende was om de trekkracht over te dragen. “Als gevolg daarvan is de constructieve kwaliteit van de vloer verloren gegaan. De hoge temperatuur op de dag van instorting is een omstandigheid geweest, waarbij het gebrek tot uiting is gekomen.” Ook die CUR-aanbeveling 86 maakt, zo concludeert Aanbestedingsnieuws, een duidelijk voorbehoud op onderzoek naar (edit: onder meer ) de dwarskracht van de bollenplaatvloer, in verband met onduidelijke onderzoeksresultaten.
De bollenplaatvloer heeft zo 30 à 35% minder eigen gewicht, volgens Aldus Bouwinnovatie, ten opzichte van een massieve betonvloer van gelijke dikte. Daarmee bespaart het op onder meer op de CO2-uitstoot tijdens de productie van beton. Verder wordt ook op de kosten bespaard, omdat de construtie zelfdragend is. In november 1999 won de bollenplaatvloer van Bubbledeck dan ook de VROM duurzaamheidsprijs. De bollenplaatvloer is ondanks zijn relatieve nieuwheid en de onbekendheid van de constructieve draagkracht een veelgebruikte toepassing, onder meer in het belastingkantoor in Apeldoorn en het in aanbouw zijnde stadskantoor van Hengelo, waarbij in de aanbesteding speciaal gevraagd is om een bollenplaatvloer. Bam geeft aan bij bijna 30 gebouwen vergelijkbare constructies te hebben gebruikt.
De uitgangspunten voor het ontwerpen en berekenen van betonconstructies zijn beschreven in de bouwnorm NEN-EN 1992-1-1. Aanvullend op het uitgevoerde onderzoek is gebleken dat zowel constructeurs als toezichthouders bij het toepassen van breedplaatvloeren over het algemeen het belang van de afschuifsterkte voor de hechtheid van de vloer onvoldoende onderkennen, zo stelt de BAM. “Een extra toelichting bij de NEN-EN 1992-1-1 zou de toepassing van de norm zeker bevorderen.”
BAM heeft de resultaten van het onderzoek van Hageman verstrekt aan Eindhoven Airport, de Gemeente Eindhoven en de Onderzoeksraad voor Veiligheid en tevens sectorbreed gedeeld. Jaap Hazeleger, directeur BAM Bouw en Techniek: ‘Een gebeurtenis als deze is gelukkig zeer uitzonderlijk en er is ons alles aan gelegen om dit ook zo te houden. We zijn heel dankbaar dat zich geen persoonlijke ongelukken hebben voorgedaan. Met de onderzoeksresultaten in de hand zullen we met Eindhoven Airport om tafel gaan om de meest geëigende vervolgstappen te bepalen.’
Al eerder concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) dat de kennis over omgevingsveiligheid aanbestedende diensten parten speelt. De vereniging voor BWT concludeerde al soortgelijk over constructieve veiligheid. Dat blijkt ook onder meer uit een interview met een projectdirecteur over constructieve veiligheid bij aanbestedingen in een scriptie van Vera Schipper uit 2012. De projectdirecteur schetst hoe de verantwoordelijkheid voor constructieve veiligheid voor het totaalplaatje bij onderaanneming en aanbestedingen tussen wal en schip terecht kan komen:
“De meeste onderaannemers bieden hun werkzaamheden echter slechts tot en met categorie 3 aan. Dit betekent dat zij zich bij de detailengineering slechts richten op hun eigen deel en niet op de samenhang van dit deel met deconstructie. Hier kunnen zich problemen voordoen als de constructeur van het hoofdontwerp ook geen opdracht heeft gekregen om de constructieve samenhang te bewaken. Er kunnen dan gaten ontstaan. Dit is vooral bij aanbestedingen een probleem, omdat een aannemer in veel gevallen geen inzicht heeft in het contract dat de opdrachtgever met de constructeur heeft gesloten. Het gebeurt bovendien regelmatig dat aan de hoofdconstructeur pas bij de aanvang van het werk een aanvullende opdracht wordt verstrekt. Je ordt in dat geval dus pas op een later moment geconfronteerd met gaten. Dit is de verantwoordelijkheidvan de opdrachtgever.”
De Onderzoeksraad vindt het van cruciaal belang dat er bij de realisatie van bouwwerken een adequate vorm van risicobeheersing komt. Dat merkte de Onderzoeksraad op in verband met het hijsongeval in Alphen aan den Rijn, waarbij een kraan op een ponton omviel op een blok woningen. Toenmalig Minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst informeerde naar aanleiding van het hijsongeval in Alphen aan den Rijn dat PIANOo op zijn website voorlichting zou gaan gegeven over omgevingsveiligheid bij aanbestedingen. Verder pleitte de OVV voor een afwegingskader in het Bouwbesluit dat bepaalt onder welke omstandigheden een bouwveiligheidsplan geboden is. Voor de uitvoerende partijen beveelt de Onderzoeksraad aan om de kennis en deskundigheid te vergroten voor een veilige uitvoering van het werk en een goede invulling van de verantwoordelijkheden.
Zie ook:
Bewakingscamera legt bezwijken parkeergarage Eindhoven Airport vast
Constructieve veiligheid: een onderzoek naar communicatie en borging in bouwprocessen; Voorkomen is beter dan genezen
https://www.ibr.nl/publicaties/vbr-preadviezen/constructieve-veiligheid-een-onderzoek-naar-communicatie-en-borging-in-bouwprocessen/
https://www.narcis.nl/publication/RecordID/oai:library.tue.nl:656667
3 thoughts on “Parkeergarage Eindhoven ingestort vanwege dwarskracht duurzame bollenplaatvloer”