Kamervragen over onderhands gunnen adviesdiensten

Kamerlid Inge van Dijk van het CDA heeft vragen gesteld over het onderhands gunnen van opdrachten aan adviesbureaus en over het uitbesteden van gemeentelijke (inkoop)taken aan die adviesbureaus.

De vragen zijn gesteld naar aanleiding van een Nieuwsuur artikel waarin gesteld wordt dat adviesbureaus “gemeentelijke taken overnemen”, specifiek op het gebied van energietransitie.

In de Nieuwsuur uitzending wordt duidelijk dat gemeenten onvoldoende toezicht houden op wat een door hen ingeschakelde ondernemer doet.

Contractmanagement, het ondergeschoven kindje: fase 3 in het inkoopproces,  waarover Aanbestedingsnieuws ook nog maar sinds 2017 of zo bericht, onze Ministers zeggen het zelf:

CIBG professionaliseert Contractmanagement

Zomerspecial: De Waalbrug en Contractmanagementfilosofie

Weekendspecial Hume; Ought implies can: contractbeheer

De Jonge: “Aanbesteding werkt niet zo in de praktijk”

(red.An, “gemeentelijke taken overnemen”dat is dan, voor zover het ongekozen aan huis komen brengen van “energieadvies” al een publieke taak is, het is niet ondenkbaar is dat waar gemeenten juridisch beperkt zijn tot aan de deur bellen, de energieadviseur zichzelf tot achter de voordeur manipuleert om te zien of u -of uw oude moeder- wel met een energievriendelijke douchekop douchet en u ondertussen nog een hele duurzame energieleverancier aanbiedt).

In de uitzending van Nieuwsuur komt verder, naast de bij AN-lezers waarschijnlijk welbekende hoogleraar aanbestedingsrecht aan de VU: Chris Jansen, ook een hoogleraar bestuursrecht Geerten Bogaard aan het woord volgens wie de inhuur van adviesbureaus en het borgen van kennis in gemeentelijke organisaties, het grootste probleem van het moment is van het lokaal bestuur.

Als voorbeeld wordt een bedrijf van Essent aangehaald dat energietransitie-advies aan de deur geeft op kosten van de gemeente. Dat bedrijf heet Klimaatroute.

De vragen van kamerlid van Dijk gaan echter hoofdzakelijk over personeelstekort bij gemeenten en niet over een tekort aan monitoring/toezicht op onderhandse aanbestedingen en het contract/en leveranciersmanagement dat daaruit volgt. Tip voor een ander kamerlid, misschien.

2023Z15237
Vragen van het lid Inge van Dijk (CDA) aan de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht «Experts: adviesbureaus nemen
taak ambtenaren over bij energietransitie» (ingezonden 14 september 2023).
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het bericht «Experts: adviesbureaus nemen taak ambtenaren over bij energietransitie»?¹
Vraag 2
Herkent u het probleem, dat gemeenten en provincies moeite hebben met de uitvoering van de energietransitie wegens kennis- en personeelstekort, en daarom commerciële adviesbureaus inschakelen?
Vraag 3
Welke maatregelen hebt u genomen om lokale overheden te ondersteunen bij het verkrijgen en behouden van de benodigde expertise en menskracht voor de energietransitie?
Vraag 4
Klopt het dat veel opdrachten aan adviesbureaus niet openbaar worden aanbesteed, maar onderhands worden gegund? Hoe beoordeelt u deze situatie?
Vraag 5
Klopt het dat adviesbureau Klimaatroute een dochter is van energiebedrijf Essent? Hoe beoordeelt u de claim van dit adviesbureau dat het «onafhankelijk» en «zonder commercieel belang in de uitvoering van maatregelen» opereert?
Vraag 6
Deelt u de mening van de Autoriteit Consument & Markt, dat er sprake kan zijn van misleiding als de suggestie wordt gewekt dat er geen enkele (financiële) band bestaat tussen de adviseur en uitvoerende partijen?

Vraag 7
Onderkent u het risico dat commerciële adviesbureaus de rol van lokale ambtenaren overnemen? Bent u het eens met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat het beter is als gemeenten zelf de expertise voor de uitvoering van de energietransitie in huis hebben? Zo ja, welke maatregelen
neemt u om gemeenten hierin te ondersteunen?

Voetnoot 1:  NOS, 12 september 2023 (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2490249-experts-adviesbureausnemen-taak-ambtenaren-over-bij-energietransitie).

Aanbestedingsnieuws 8e jaargang editie 18 september 2023