Coronaspecial: Kopen op afstand en horecaveiligheid
Je kan kopen over de counter en je kan kopen op afstand. Koop, dat zat al in het Romeinse recht en dat is een bekend rechtsfiguur. Kopen over de counter is al zo oud als de weg naar Kralingen. Overal in Europa gaat het anders. Kopen op afstand is ook al vrij oud, toch in elk geval al zolang je postorder hebt. Wat is het verschil? Nou. Kopen op afstand is Europees geregeld.
Veel overheidsinkopers, al dan niet in de vorm van secretariaat, hebben weleens met de inkoop van logies te maken. Dat is een heel gedoetje. Maar de chief inkoop van dienst kan het niet zo eenvoudig oplossen. Want een congres is dan weer hier en dan weer daar. Je kan logies niet grootschalig inkopen. Gelukkig maar voor de economie want als het aan de overheidsinkopers had gelegen was er maar 1 hotel overgebleven in Nederland, en waarschijnlijk ook nog op een heel goedkope locatie waar niemand wil zijn. De laatste jaren hoef je hotels niet meer individueel te boeken maar kan dat via grote boekingswebsites, waar je die hotels kan bestellen, zoals de consument dat ook doet. Je kan in een keer 16 collega’s in boeken in 4 verschillende hotels. Het blijft niet makkelijk, maar het kan.
Europese contractuele normen
Hoe is koop dan geregeld in Europa. Nou dat is echt overal compleet anders. Op een manier die je niet voor mogelijk houdt. Er zijn dan wel juristen die dan zeggen goh dat komt eigenlijk op hetzelfde neer. Maar daarvoor moet je dan tig miljoen kort geding uitspraken van Franse Duitse en Roemeense rechters naast elkaar leggen en dat vergelijken, en dan er ook nog wat zinnigs over zeggen. Dat is een gebed zonder eind.
Mijn scriptie, alweer meer dan tien jaar geleden, ging over de mogelijkheid van Europees Contractenrecht. Je had toen een Ole Lando Commissie en die kwam dan bij elkaar om te overleggen of het überhaupt in alleen theorie vredesnaam mogelijk was om alle Europese Contractenrechten iets van een soort eenheid in te krijgen. Een of andere belangrijke prof vond, dat dat absoluut niet mogelijk was. En zei hij, dat dat kwam door het postmodernisme. Nou hoef je niet veel vakken in filosofie gevolgd te hebben om te weten dat dat echt niets ofwel echt alles betekent. De opmerking het kan niet, door “een concept dat beroofd is van enige betekenis”, slaat dus sowieso nergens op. In elk geval kon het volgens mij best als je het maar wil.
Voor de koop op afstand is er de Europese Richtlijn Consumenten, de Richtlijn 2011/83/EU. Die regelt het handelsverkeer tussen handelaars en consumenten voor internetaanschaffen waar de verkoper niet bij betrokken is. In het burgerlijk wetboek bw6 is dat geregeld. Sinds de coronacrisis is er ook de Package travel directive. Ook die maakt geen onderscheid tussen bonafide kleine bedrijven en louche zaakjes met crimineel geld, net als dat de consumentenrichtlijn geen onderscheid maakt tussen dagjestoeristen en grootschalig kleinschalige inkopende rijksoverheden. Die gelden eigenlijk allebei niet voor logies. Logies is apart geregeld in elke Europese lidstaat, vaak ook nog regionaal en per gemeente verschillend.
Eenheid in Europa?
Natuurlijk, het is wel moeilijk. Zoals vaker in Europees Recht moet er voor een continentaalbrede afspraak een soort Julius Caesar of een Napoleon Bonaparte aan te pas komen om er een beetje eenheid in te krijgen in dat hele Europese Privaatrecht. Dat is geen grapje, helaas. Dat zijn ook echt de enigen die zijn geslaagd in overeenstemming op het gebied van contractenrecht.
Als je het graf van Napoleon bezoekt in Parijs dan zie je dat ook. Aanbestedingsnieuws heeft dat in gezamenlijkheid gedaan op ons laatste zakenreisje, dat was in 2013 toen je nog een beetje fatsoenlijk Parijs in kon komen. In een van de patrijzen achter dat graf staat een beeld van Napoleon, op een troon en onder die troon is het bezaaid met wetboeken, waar Napoleon ook met zijn voet dan op staat. En een van die boeken waar de marmeren Napoleon met zijn voet op staat, is de Codex Justitianus. Dat staat er dus ook in gebeiteld. Dat was dan het laatste beetje eenheid van voor Napoleon. Europees contractenrecht gaat met Babysteps.
Napoleon was trouwens ook de laatste die dat aanbesteden bedacht. Dat dus helemaal niet werkt, behalve misschien in Frankrijk. We doen het nu toch maar mooi allemaal, ook al kan het helemaal niet. En zo weten we dan nu eindelijk dat de overheid zijn geld uitgeeft aan grasmaaien, en verder nog mensenhoofden van onduidelijke herkomst voor obductie en het bedrijf van de professor. Dank je, Napoleon, voor alle dingen die niet kunnen en we toch doen zoals, rijden over de weg van Amsterdam naar Parijs, al dan niet met een koffer vol mensenhoofden.
Het risico van alles goed in de gaten houden is dat er een soort Big Brother Gestapo op staat die een selectieve bevolkingsgroep in de gaten gaat houden om niks. Het risico van niets in de gaten houden is dat generaties dochters en babyzonen worden gekidnapt en ook achter het raam worden gezet. Oh oh, was er maar een tussenweg. Was er maar een Napoleon of Julius Caesar die ons uit de brand kon helpen.
Kopen op afstand
Nou het kan natuurlijk best. Met kopen op afstand zijn we er zelfs al bijna. Kopen op afstand, een soort telemarketing is dus heel erg leuk voor tussenpersonen, bedrijven zoals Booking of Airbnb. Die Wehkamp knoopt dan de contacten aan tussen de meubelmaker en de bankstelzitter. Als je het op dezelfde manier zou regelen voor logies, creëert dat enorme afhankelijkheden voor al die kleine ondernemers die je over de hele Europese Unie nou net wil koesteren, omdat het grootschalig kleinschalige werkgelegenheid biedt. Met name in de horeca.
Het kan best. Als je maar wil. Meestal schort het daar nu net aan. Maar wie wil dat nu voor zijn vrije wil gaan zitten uitzoeken? Dat is echt doodsaai. Het is veel leuker om op een terrasje te zitten. Een eenheid in Europese Koop dat is dus eigenlijk bijna ondenkbaar. Koop gaat over de counter of in gezellige achterafzaaltjes en zo kunnen wij kleinere Napoleons niet in de gaten houden, wat er daar allemaal over de counter gaat en in de gezellige achterafzaaltjes besproken wordt. Aan narigheid. En zwart geld. En handel in mensen. En kinderen. Of “kunst”. Of “hosting”. De resultaat van die narigheid is aan de staat van de Amsterdamse grachten dan goed af te lezen. Op een terrasje zitten, dat kan niet meer.
Horeca MKB
Het is juist de enorme pluriformiteit en de kleinschaligheid die de horeca in Europa zeer aantrekkelijk maakt. Of je nu naar Parijs gaat, of Amsterdam, of Praag, je wil liever naar een minihotelletje van een lieve familie dan een grote grauwe keten, aan de snelweg die nu eenmaal beter boekingen kan plaatsen en net een fractie goedkoper is en er hetzelfde uitziet als in Los Angeles. Als overheid kan je dat niet zelf gaan zitten boeken want de ene keer moet je naar Parijs en de andere keer naar Praag en dan wil je je niet suf bellen om te kijken of er nog een klein leuk hotelletje in de buurt is. Dan heb je wel veel ambtenaren nodig. Als je het in een keer voor het hele jaar wil regelen, wat bel je dan? Een groot boekingsbedrijf, voor kleine hotelletjes dus. En zo zijn boekingsbedrijven in een paar jaar aan een enorme omzet gekomen. Omdat overheden dat niet kunnen inkopen zijn ze het grootschalig op de reguliere consumentenmarkt aan het inkopen. En grote bedrijven komt het wel makkelijk uit, die bestellen ook via boekingsbedrijven.
Die grote boekingsbedrijven doen nu alsof ze zielig zijn, maar dat zijn ze dus helemaal niet. Bij grote boekingsbureau’s werken vooral hele goedkope callcenter medewerkers, voor bodemprijzen. Het personeel moet 10 talen spreken, tegen bijvoorbeeld kwaaie Duitsers die allemaal Corona Garanz willen en huiseigenaren uit Praag die echt alleen maar Tsjechisch mluvimen. De controle op wie die klanten zijn, is minimaal. Je mag als hotel of huiseigenaar blij zijn als je een credit card nummer krijgt. Een reisbureau heeft al gezien wat voor tuig het op het hotel afstuurt. Een boekingsbureau heeft het contact alleen online, dus de hoteleigenaar moet maar zien wie er komt. En of je nu een café of B&B of restaurantje hebt, het is echt niet leuk meer om af te wachten wie er komt.
Boekingsbureau Goliath
Tegelijk maken die grote boekingsbureaus er een sport van, bedrijven die hun ook maar enige weerstand bieden te belonen met een lagere ranking. Wat je nooit hard kan maken, maar Aanbestedingsnieuws weet het zeker uit Anonieme bronnen, die anoniem willen blijven. Die bevestigen tegen ons dat zowel hotels als callcentermedewerkers de steeds maar groeiende macht van de boekingsbureaus en hun sprinkhanengedrag over de rug van kleine ondernemers, telefonisten én boekers echt spuugzat waren. Het leidt tot een rat race naar beneden en de veiligheid en hygiëne, de belangrijkste kwaliteiten van de horeca, staat daarbij zwaar onder druk.
De uitval door Corona is misschien een ramp voor Boekingsbureaus. Het is pas echt een grote ramp voor kleine ondernemers die hebben geïnvesteerd in een huis, in duur en goed schoonmaakpersoneel, in hygiënische keukens, en in brandveiligheid. Zij moeten ondertussen zien hoe de grote klanten alleen nog zaken doen met enorme preferred supplier ketens en sluiten achteraan bij alle Coronamaatregelen omdat grote bureaus nu eenmaal meer juristen in dienst hadden om subsidie te vergaren. En ze dragen allemaal belachelijk veel BTW af dat voor de helft naar de Europese Unie gaat. Daarnaast hebben ze ook nog eens meer stemrecht dan een Chinese CEO met Indiase callcentermedewerkers. Alle reden dus om het probleem op te lossen.
De boekingsreuzen proberen zo veel mogelijk van hun lasten neer te leggen bij hun leveranciers en dat ene leuke kleine hotelletje is daar eerder het slachtoffer van dan de grauwe hotelketens aan de rand van de snelweg, die wel zinvol kunnen inschrijven op aanbestedingen. Gelukkig kan de Europese Unie deze Goliath verslaan. Met een MKB-horecavriendelijke herziening van de Richtlijn en dito Wet kopen op Afstand. Alle honderdduizenden kleine Davidjes zouden staan springen van geluk en enthousiast naar het stembureau stemmen, in 2024. Ze voorzien in een vraag. Het is goed dat er zulke boekingsbureaus zijn. Maar zoals het nu gaat, gaat het gewoonweg niet langer.
Praktijkvoorbeeld Wet Kopen op Afstand
Een praktijkvoorbeeld maakt duidelijk waarom. Je kan een kamer huren bij een boekingsbureau. Ook nu nog. Tegen Standard Rate als je op het laatste moment pas reserveert, of met Non Refundable korting, als je de ondernemer een handje helpt door van tevoren de Boeking al te plaatsen, zodat de ondernemer weet dat er omzet aankomt en een verhaal heeft bij de bank. Maar je kan ook, als handige inkoopjongen, op het laatste moment binnenkomen. Door dat vrije verkeer dat er in de Europese Unie is, kunnen alle CPO’s van de Mac Donalds dat doen, en daarbij over de counter op een intimiderende hele Nabije Afstand, de laagste rating bedingen.
En als je die niet krijgt, wat gebeurt er dan? Dan bestel je de kamer via het boekingsbureau onder de regelgeving van de uit de EU afkomstige Wet Kopen op Afstand, krijg je alsnog de korting die je niet hoeft te krijgen en het boekingsbureau gaat de mensen nog wettelijke bedenktijd van 5 tot 14 dagen geven ook. Terwijl je dan al binnen bent en op het matras hebt gelegen, het ontbijt hebt opgegeten en weer bent weggegaan. En daar betaal je dan een aanbrengfee voor. Dat is dan meer een uitrooffee. Je moet maar zien dat je het krijgt en als je het krijgt moet je nog betalen aan het boekingsbedrijf voor in feite niets aan omzet aanbrengen, de omzet komt omdat de klant in de buurt was en zag dat er daar een hotel zat op de Google Maps en zoekt het daarna op op de boeking service om te zien wat dan de vroegboekkortingsprijs is, om die te gebruiken om op het standaardtarief af te dingen.
Dat kun je dus heel goed oplossen. Door de politie te bellen. Maar die moet dan wel komen. Als kleine horecaondernemer sta je in je eentje met je nachtpersoneel tegenover de Chinese of de New Yorkse mafia, die allerlei hoofden in de kofferbak heeft liggen voor de verkoop aan Nederlandse ziekenhuizen. Probeer dan nog maar eens uit te leggen met Google Translate in het Russisch dat je de non-refundable korting niet kan weggeven binnen 7 dagen na aankoop, dat er nog zoiets bestaat als algemene voorwaarden. En dat er een verschil is tussen over de counter verkoop en de wet kopen op afstand en of er asjeblieft ook nog 7% +3 euro per nacht aan toeristenbelasting kan worden afgedragen?
Horecawerk suicidaal?
Het komt er dus op neer, dat Kopen-op-Afstand van grote boekingsbureaus zelfs aan de counter wordt gebruikt. Door niet-consumenten. Van buiten de EU. De consumentenbescherming is absurd goed geregeld in verhouding met de rechten van de kleine ondernemer. Zo zou je je ook kunnen voorstellen dat de Richtlijn Kopen op Afstand zowel de consument áls de kleine ondernemer helpt. Dat kan door de Kopen op Afstand bescherming te laten vervallen voor boekingen die kort van tevoren zijn geplaatst. Maar dat heeft pas zin, als je duidelijk regelt, wat er dan wel van toepassing is voor hotels.
Maar zelfs al is het helemaal duidelijk wat hotels aan plichten hebben en rechten hebben. Aan wie geeft men die consumentenbescherming en dat vrije reizen voor personen nou helemaal, geachte Europese Unie? Aan Iedereen. Feitelijk aan inwoners van lidstaten, maar iedereen die hier op een toeristenvisum verblijft, gewoon komt aanwaaien met de auto profiteert ervan Maar goed, iedereen is dus best veel mensen.
Hoe suïcidaal moet je nog zijn om in de horeca te werken, beste EU, met je vrije reizen voor iedereen en je vrije verkeer van goederen zoals in Oost-Europa gekochte wapens en je volstrekte gebrek aan douaniele of politionele samenwerking? De reden waarom deze samenwerking niet geregeld wordt, is omdat er lidstaten zijn, waar de politie zelf te corrupt is om het op te lossen. Ook dat kan de Europese Unie goed oplossen. Waarom gebeurt het dan niet?
Zekerheid: Hobbes zwaard
Politiebescherming lijkt niet echt veel te maken te hebben met Kopen op Afstand, maar dat is het wel degelijk.
Je wil op de politie kunnen vertrouwen, als je een contract afsluit met een, dank zij je Schengen / vrij reizen geïnduceerde zoete inval van het Wilde Westen en alle andere Wilde Windrichtingen. Dat is wat Thomas Hobbes, beroemd contractfilosoof, zou zeggen:
“Covenants, without the sword, are but words and of no strength to secure a man at all.”
Gelukkig valt dank zij het Verdrag van Portugal ook de justitiële pijler ook uit te breiden met steun aan de kleine en bonafide horeca. Zo worden kleine hotels door heel Europa enorm geholpen met een stukje zekerheid dat de politie binnen x minuten komt, als je die ook belt. Zodat je zeker weet dat je betaald krijgt, ook als het gaat om landen van buiten de Europese Unie. Ook de Brussel II verordening (over tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissen) is nu zo gecompliceerd dat het niet lonend is voor bedragen van een paar honderd euro. Dat kan veel praktischer en eenduidiger. Zodat bewuste fraudeurs en dieven het niet steeds opnieuw bij ieder klein leuk hotelletje opnieuw kunnen proberen en daarna over de grens wegvliegen. Zodat je zeker weet dat mensen die niet in dit continent thuis horen, hier ook niet meer terugkomen.
Doe iets, Europa! Hoeveel gekker moet het nog worden? Hoe ver is die afstand, bij Koop op Afstand? Tot wanneer? En hoe is het dan wel bij logies? Regel het voor de kleine horeca. Het kan toch niet zijn dat wij zo weinig geven om al die leuke Europese terrasjes dat er hier geen akkoord over kan worden bereikt? Geef de kleine man c.q. dame achter de receptie een figuurlijk zwaard, beste IMCO Commissie, geachte mijnheer Frans Timmermans. Het is al veel te ver gegaan. Zie onderstaande Links. Koninklijke Horeca Nederland heeft allerlei prima ideeën. Luister er eens naar. We willen toch graag in de zomer veilig op een terrasje zitten. Ergens in Europa. Anders is er niks aan dat vrije reizen.
Mr. drs. S.M. Ploeg
3a3 Consultancy
ook Europees jurist/filosoof
(géén rechtsfilosoof)
https://www.thelocal.fr/20190817/man-shot-waiter-dead-in-paris-because-too-slow-with-sandwich
https://nltimes.nl/2014/04/21/armed-robbery-amsterdam-hotel
http://www.rfi.fr/en/france/20161226-police-probe-marseille-cafe-shoot-out
https://www.parool.nl/amsterdam/cafe-aan-de-lindengracht-vrijdagnacht-beschoten~b3c8dabf/
https://www.at5.nl/artikelen/199957/cafe-in-de-jordaan-beschoten-schutter-op-de-vlucht
https://www.nu.nl/buitenland/2891501/paniek-strand-italie-dodelijke-schietpartij-.html