Hoorn geeft niet op met aanbesteden – Aanbestedingsnieuws

Hoorn geeft niet op met aanbesteden

© Mechielsen 2007 bron Wikimedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Hoorn_-_Veermanskade.jpg

In een collegebrief wat er dan niet goed is gegaan met de aanbesteding van de kiosk (onder ambtenaren liefkozend Hoofd2b genoemd) laat Hoorn weten dat er veel fouten zijn gemaakt bij de aanbesteding maar dat die de uitkomst niet hebben beïnvloed. Halverwege gaat de brief over op een evaluatie van de rapportschrijvers. Het rapport geeft duidelijk inzicht in wat goed en wat niet goed ging en geeft ook concrete  handvatten om soortgelijke processen in de toekomst verder op te pakken.

Het college herkent zich in het rapport en onderschrijft de conclusies en aanbevelingen.

De regierol is onvoldoende professioneel opgepakt. En mede door de informele communicatie met betrokken ondernemers zijn er verwachtingen gewekt die uiteindelijk niet waargemaakt konden worden. Dit heeft de relatie met Rederij Hoorn en de samenwerking tussen betrokken ondernemers geschaad. Dat is heel kwalijk, omdat een van de belangrijkste doelen van het toeristisch informatiepunt was om de samenwerking tussen toeristische ondernemers te versterken. Wij trekken ons dit dan ook zeer aan.

Trekt het college dat zich dan werkelijk aan? Nee. In de volgende alinea maakt het college alweer een voorbehoud op de hoofdzaak de puntentoekenning op het onderdeel duurzaamheid. De gemeente mocht het criterium duurzaamheid breed invullen en de gemeente lijkt ook niet van plan dat voortaan anders in te vullen. Dus ondernemers die duurzaam willen zijn in de vorm van groene energie, let even op of je gemeente niet stiekem SROI had bedoeld, of je een gehandicapte liet werken. Duurzaaamheid, je weet het maar nooit.

Ook het feit dat de aanbesteding op de belangrijkste punten correct is verlopen vinden wij positief.
Waar het rapport kritisch is over de puntentoekenning voor het beoordelingscriterium duurzaamheid, plaatsen wij wel een kanttekening. Als gemeente hanteren wij dit beoordelingscriterium breder dan de onderzoekers, naar voorbeeld van de Nota Inkoop- en Aanbestedingsbeleid. We kijken daarbij naar alle aspecten van duurzaamheid; ‘People, Planet and Profit’. Vanuit dit perspectief valt ook de zogenaamde ‘social return on investment’ onder dit criterium. Dit gaat dus om maatschappelijk verantwoord ondernemen in de breedste zin. Duidelijk is wel dat dit criterium in het vervolg scherper gedefinieerd kan
worden. Dat nemen we uiteraard mee.

Interessant is wel dat ook het college van Hoorn bendarukt dat de Raad niet is betrokken. Dat hoeft ook niet want het is een collegebevoegdheid. Maar dat had wel geholpen. Maar zoals blijkt uit de volgende passage staat de “informele invulling” van het college dus wat het college ergens over zegt, in de weg aan de formele rol van de ambtelijke organisatie tijdens het aanbestedingstraject. Er worden door colleges toezeggingen gedaan, wellicht over het gunningsbeleid, maar de aanbesteding staat daartussen.

Een andere belangrijke conclusie is dat het samenspel tussen raad, college en de organisatie niet goed heeft gewerkt. Ondanks dat het hier om een collegebevoegdheid ging, had het college de raad achteraf bezien eerder en beter moeten betrekken. Wij zien ook dat dit had geholpen in het samenspel met de raad. Daarnaast heeft het verschil tussen de formele rolinvulling van de ambtelijke organisatie tijdens het aanbestedingstraject en de informele rolinvulling van de portefeuillehouder richting ondernemers het proces niet geholpen.

Hoe verlammend werkt een aanbesteding voor de lokale democratie. Er zijn plannen mee, de zittende ondernemers willen helpen, de wethouder zegt innige samenwerking toe en de bewoners juichen over de beoogde samenwerking en vervolgens krijgen de zittende ondernemers een schop onder hun kont en wordt de opdracht aan een ander gegund die vervolgens alles wat de zittende ondernemers hebben opgebouwd, mogen afbreken. De bewoners, de ondernemers, de wethouder willen oplossing A maar er komt oplossing B want het moet met een aanbesteding en dan moet ondernemer B ook een eerlijke kans krijgen.

Wethouders denken toezeggingen te kunnen doen die door ze te doen al niet meer kunnen worden waargemaakt. Even terugdenkend aan de aanbesteding van de renovatie van het Amsterdamse Oosterpark. Alles zou beter worden. Iedereen werd er bij betrokken en naar niemand werd geluisterd. Zo zijn er ook toezeggingen gedaan voor kleinschalige horeca in het Oosterpark aan bewoners die het wilden opnemen voor de pyramide, die alsnog een schop onder zijn kont kreeg want met een aanbesteding werd de opdracht “kleinschalige horeca” gegund aan 4 hotels. Zodat je nog steeds nergens een blikje bier kan kopen.  De bewoners staat nog steeds op het standpunt dat er kleinschalige horeca moet komen, zoals de pyramide. Een nieuwe ondernemer heeft er ook briljante ideeën voor. Hoe moet een wethouder de regie nog pakken? Hij is zorgvuldig het proces uit gejast. Je eigen gang gaan ondanks de aanbesteding kan niet. Het aanbestedingsproces beïnvloeden kan ook al niet. Het is wachten tot de ambtelijke organisatie uit zichzelf besluit dat die precieze ondernemer die iedereen in de lokale democratie voor ogen had, als eerste en misschien onbedoeld enige mag meedoen aan een aanbestedingsproces dat hij dan ook nog zou kunnen winnen. Je kan nu eenmaal niet eerlijk kiezen. Kiezen is altijd oneerlijk. Dan is het ronduit dom om iets te kiezen dat niemand wil omdat dat “eerlijker” zou zijn omdat die nog “onbevooroordeeld” is.

3A3: Aanbestedingsregels intrinsiek onuitvoerbaar
Je kan niet eerlijk kiezen: 13 redenen waarom Aanbestedingsrecht nooit gaat werken
Wanneer is de week van het Beter nooit meer aanbesteden?

Aanbestedingsnieuws zei al eens, een niet-gekozen aanbestedingsproces waar zo’n duidelijke nadelen aan kleven, dat moet toch niet zo veel invloed hebben op het lokaal bestuur. Ja toch wel dus. De gevolgen van het aanbesteden slepen nog lang door in de vertrouwensrelaties van de ondernemers naar de overheid toe. Dat blijkt ook in Hoorn het geval. De ondernemers hebben buitengewoon weinig vertrouwen in elkaar, dit proces en in de gemeente:

De fouten die in het voortraject zijn gemaakt hebben doorgewerkt in het vervolgproces. De onderzoekers constateren terecht dat dit ook nu nog de samenwerking rond het toeristisch informatiepunt hindert. Dat is voor geen van de betrokken partijen positief, juist omdat verschillende ondernemers in het toerisme
zouden moeten profiteren van het toeristisch informatiepunt en een goede onderlinge samenwerking. Er is dus veel aan gelegen om dit vertrouwen en de onderlinge relaties te herstellen.
Nu het onderzoek is afgerond, willen wij dan ook graag open in gesprek gaan met de betrokken ondernemers, Rederij Hoorn en RentTourBuy. Daarbij willen we in ieder geval het doorlopen proces bespreken, de ervaringen en bezwaren van de ondernemers en de vraag hoe we het vertrouwen en de onderlinge relaties kunnen herstellen.

De oplossing van Aanbestedingsnieuws is heel simpel. Nooit Meer Aanbesteden. Dat zal er wel niet van komen. Het moet nog steeds, van Europa en zo. En als wij met onze goede oplossing komen, dan zul je ook altijd zien dat dan ineens iedereen dat bedacht heeft. Het college van Hoorn heeft ook allerlei oplossingen. Een pas op de plaats. Een gesprek over het samenspel. Elkaar benaderen vanuit partnerschap.

Daarnaast constateren de onderzoekers dat het had geholpen als er was aangedrongen op een pas op de plaats en een gesprek over het samenspel tussen raad en college. Dat zien wij als een gedeelde verantwoordelijkheid van college en raad. Juist als processen niet lopen zoals het zou moeten, helpt het om elkaar vanuit partnerschap te benaderen, in het belang van de stad en de doelen die we samen nastreven. Het zou goed zijn om dit gesprek over het samenspel doorlopend te blijven voeren en ook onderdeel uit te laten maken van de bestuursagenda, om samen te blijven leren en ontwikkelen.

Er schijnen nog meer aanbestedingen te komen voor Hoorn, dat bezig is met het ontwikkelen van een stadsstrandje. Leuk. Dat belooft weer tenenkrommend erg te worden. Nu met een pas op de plaats en een partnerschap samenspel.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *