Ondernemers starten zelf met aanleg glasvezelnetwerk buitengebied Overijssel
Laatst geupdate op maart 26, 2018 door redactie
Cogas en CIF starten nu zelf met de aanleg van een glasvezelnetwerk in het buitengebied van Overijssel. De werkzaamheden voor de aanleg van het glasvezelnetwerk in het buitengebied van Berkelland, Salland en Winterswijk starten op 4 april. Het is tekenend voor het falen van Europese regelgeving voor breedbandnetwerken. De regeling voor het flexibel toekennen van staatssteun, om het versneld uit te voeren, tart alle logica. Er zitten niet een maar 2 cirkelredeneringen in, waarbij de overheid die het uitvoert, op zichzelf moet wachten om het uit te voeren.
Glasvezel buitenaf’ is een campagne van Cogas Kabel Infra Buitengebied B.V. en CIF. Zij hebben de ambitie uitgesproken om niet alleen de inwoners van de kernen toegang te bieden tot het netwerk van de toekomst, maar ook de huishoudens en bedrijven in het buitengebied aan te sluiten op glasvezel. Hiervoor is de campagne Glasvezel buitenaf ontwikkeld.
Over de aanleg van glasvezelkabel in het buitengebied is flink heen en weer gewezen door een aanzienlijk aantal overheidsinstanties. Minister Kamp heeft aangegeven dat decentrale overheden verantwoordelijk zijn voor de aanleg van glasvezel in buitengebieden. Dat heeft hij nog eens herhaald in 13 maart 2017 gepubliceerde antwoorden op kamervragen. Dat is vooralsnog de laatste stand van zaken. Gemeenten zijn ervoor verantwoordelijk en die moeten dat inkopen volgens de Aanbestedingsregels en omdat er geen markt is gebeurt er zonder staatssteun niets.
Een cirkelredenering is het meest bekend van de film Catch 22, als catch-22, maar is al zo oud als de weg naar Rome. Alleen heette het in Rome een petitio principii. Je zou nu gaan denken dat het niet zo spannend is maar in wetgeving komt het nog angstaanjagend vaak voor. Kafka en Joseph Heller konden er dan ook spannende verhalen over schrijven. Socrates moest er een gifbeker om leeg drinken.
Dat komt doordat formele regelingen te ingewikkeld worden om er nog verband in te zien, tot je de stappen doorloopt. Een staatssteunwetgever heeft geen idee van aanbesteding. Als hij een stuk uitzondering op staatssteun moet opschrijven, wordt dat leentjebuur bij wat er al is: de aanbestedingswetgeving. Die als er geen markt is, verwijst naar de staatssteunwetgeving. Omdat de mensen op de werkvloer weten dat het niet werkt, maar niet weten en/of kunnen uitleggen waarom het niet kan, omdat niet elke bestuurder snapt wat een cirkelredenering is of dat wetgeving onbedoeld cirkelredeneert, kan er nog een hoop akeligs gebeuren.
Niemand wil zijn baan graag kwijt en niemand heeft dat allemaal in zijn eentje bedacht. Wetgevingsjuristen zijn ook maar gewone mensen in veel te dure kleren. Aanbesteding is een heel gescheiden wereld van staatssteun. Dat zou je van de buitenkant niet zeggen. Daarom weten ze van elkaar niet wat ze doen. Er is een wetgeving voor staatssteun met groepsvrijstellingen en die moet dan een bijzondere wet maken voor glasvezelnetwerken en sluit daarbij aan op de aanbestedingswetgeving terwijl er een aanbestedingswetgever is die voor uitzonderingen op de aanbestedingswetgeving aansluit bij de regeling voor groepsvrijstellingen volgens de wetgeving voor staatssteun. Wanneer loop je daar tegenaan? Als de wetgever een regeling wil maken voor uitzonderingen op de aanbesteding en de staatssteun en je dezelfde regeling voor aanbesteding en staatssteun opnieuw omgekeerd terug krijgt.
Om na te gaan hoe onmogelijk het is, moet je eerst weten, hoe het normaal verloopt, terwijl het dan ook al niet al te gladjes gaat. Dat is het punt waarop de gewone manager afhaakt en je een dreun op je neus geeft. De keuze is of aanbesteden of subsidie. Glasvezel zou als een provincie het moest inkopen, moeten worden aanbesteed. Een aanbesteding levert dan geen reacties op omdat marktpartijen niet geïnteresseerd zijn in de aanleg van glasvezel in het buitengebied. Hartstikke duur en voor zo weinig mensen.
Staatssteun moet volgens een traject waarbij door de Europese Commissie goedkeuring moet worden verleend, op basis van de Algemene Groepsvrijstelling. Dat is allemaal gedoe en daarom besloot de EC het simpeler te maken. Er kwam in januari 2013 een mededeling van de Europese Commissie speciaal voor het versneld uitvoeren van breedbandnetwerken.
De Minister vat dat in een 13 maart 2017 verschenen antwoord op Kamervragen, als volgt samen: “De subsidieregeling die door de Europese Unie in het leven is geroepen voor de “versnelde aanleg van breedbandnetwerken”,is gekoppeld aan een verplichting wholesaletoegang te bieden. Bovendien moet er afhankelijk van de mate waarin sprake is van marktwerking, vooraf toestemming worden gevraagd aan de Europese Commissie.”
Was het maar zo simpel als dat.
Zie hier de regeling:
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:52013XC0126(01)
Gebieden
In witte NGA-gebieden, gebieden waar binnen 3 jaar geen aanleg van een glasvezelnetwerk te verwachten valt, kan, wanneer aan de voorwaarden in de Algemene groepsvrijstellingsverordening (EU/615/2014) wordt voldaan, staatssteun worden verleend zonder goedkeuring vooraf door de Europese Commissie. In grijze gebieden moet de EC van tevoren toestemming verlenen, en stelt de EC vast of de staatssteun noodzakelijk en niet onevenredig marktverstorend is. In zwarte gebieden met twee of meer glasvezelnetwerken, geeft de EC daar geen toestemming voor.
Kamerlid Bosma vraagt aan Minister Kamp een vrij simpele vraag. Zijn de buitengebieden in Overijssel dan een wit gebied? Please, laat Overijssel een wit gebied zijn? Minister Kamp antwoordt dat het per gebied in Overijssel “kan verschillen of het een wit of een zwart gebied is. ” De Commissie beoordeelt dit aan de hand van de vraag of er sprake is van een grote sprong voorwaarts met het nieuwe netwerk.” Watte? Een grote sprong voorwaarts… Wanneer is dat? Op het einde van dit artikel is dat de lezer glashelder.
Overduidelijk Wit Gebied
We gaan even uit van de voor Overijssel meest gunstige situatie. We hebben een overduidelijk Wit Gebied. Dat mag van de EC op voorhand als er maar wordt voldaan aan de voorwaarden van de groepsvrijstellingsverordening. Het staat er vrij achteloos en in de beantwoording van Minister Kamp wordt er losjes naar verwezen. Wat zijn dan die voorwaarden waaraan het witte gebied moet voldoen? Dat zochten we erbij en staat volgens paragraaf (66) in paragraaf 3.4 van dezelfde versnellings-richtsnoeren :
A Gedetailleerd in kaart brengen en analyse van de dekking: De lidstaten moeten duidelijk aangeven welke geografische gebieden door de betrokken steunmaatregel zullen worden bestreken (92), waar mogelijk in samenwerking met de bevoegde nationale organen, zoals de NRI’s.
B Openbare raadpleging: De lidstaten moeten aan de voornaamste kenmerken van de maatregel en aan de lijst van doelgebieden passende publiciteit geven door de relevante informatie over het project te publiceren en uit te nodigen tot het indienen van opmerkingen.
C Concurrerende selectieprocedure: Wanneer de steunverlenende autoriteiten een derde-exploitant selecteren om de gesubsidieerde infrastructuur uit te rollen en te exploiteren (96), dan verloopt die selectieprocedure in overeenstemming met de geest en de beginselen van de EU-richtlijnen inzake overheidsopdrachten (97).
[De redactie van AN vindt dat nogal opmerkelijk gezien de eerdere aanname dat er geen concurrentie was en daarom witte gebieden bestonden]
D Economisch meest voordelige offerte: In het kader van een concurrerende inschrijvingsprocedure dient de steunverlenende autoriteit kwalitatieve gunningscriteria vast te stellen aan de hand waaraan de ingediende offertes worden beoordeeld.
[De redactie van AN vindt dat ook al nogal opmerkelijk omdat de hele veronderstelling van de exercitie nu juist was dat aanbesteden niet ging omdat er géén concurrentie was en er daarom subsidie moest worden verleend volgens de staatssteunregels maar vanwege de urgentie van de aanleg niet snel genoeg was, volgt u het nog? We zijn vrijgesteld van het aanbesteden, als we maar aanbesteden! Een cirkelredenering.]
E Technologische neutraliteit: Omdat er verschillende technologische oplossingen bestaan om breedbanddiensten aan te bieden, mag bij de inschrijving geen specifieke technologie of specifiek netwerkplatform de voorkeur krijgen of worden uitgesloten.
[De redactie van AN verbaast zich nu nergens meer over: Als we dan gaan aanbesteden moeten we iedereen weer gelijk behandelen. Maar hoe kan je dan een van de offerte uitkiezen als niemand mag worden uitgesloten? Moet je een van de (niet-bestaande) concurrerende offertes uitkiezen zonder dat er een de voorkeur krijgt? cirkelredenering 2]
F Gebruik van bestaande infrastructuur: Aangezien de mogelijkheid bestaande infrastructuur opnieuw te gebruiken een van de voornaamste factoren is die de kosten van uitrol van breedband bepalen, moeten de lidstaten de inschrijvers aanmoedigen om gebruik te maken van alle beschikbare bestaande infrastructuur, teneinde onnodige verspilling van middelen te voorkomen en het bedrag aan overheidsfinanciering te verminderen.
[redactie AN: Bij het trekken van een extra kabel door de grond dient de kabelexploitant gebruik te maken van de kabel die al in grond ligt? Het is een nieuw aan te leggen netwerk. Hoe ga je dan bestaande infrastructuur gebruiken?]
G Wholesaletoegang: Werkelijke wholesaletoegang voor derden tot gesubsidieerde breedbandinfrastructuur is een noodzakelijk onderdeel van elke overheidsmaatregel ter ondersteuning van breedband. Dankzij wholesaletoegang kunnen derden-exploitanten concurreren met de geselecteerde inschrijver (wanneer die ook op retailniveau actief is), hetgeen de keuze en de concurrentie in de betrokken gebieden versterkt terwijl tegelijkertijd wordt voorkomen dat er regionale dienstenmonopolies ontstaan.
[redactie AN: als het je als wit gebied, gelukt is om uit alle nul reacties op je concurrerende selectieprocedure een deelnemer te selecteren zonder er aan een de voorkeur te geven en de glasvezelkabel van gerycelde ADSL-kabel hebt gemaakt, dan moet je iedere concurrent er toegang toe geven]
H Tariefstelling inzake Wholesaletoegang: Wholesaletoegangstarieven moeten worden gebaseerd op de door de NRI vastgestelde beginselen inzake tariefbepaling en op benchmarks en moeten rekening houden met de door netwerkexploitant ontvangen steun
[Redactie AN: Dan zijn we er nog niet… de aanbieder die een tarief vraagt aan de concurrentie voor het door hem nog aan te leggen glasvezelnetwerk, moet dat doen volgens prijsbeleid dat door de lokale overheid (de NRI) is vastgelegd. ]
I Monitoring en terugvorderingsmechanisme: De steunverlenende autoriteiten moeten nauwlettend toezicht houden op de uitvoering van het breedbandproject gedurende de gehele duur daarvan.
[Redactie AN: Als het Overijssel eindelijk gelukt is om geld te geven, moet het dat geld mogelijk ook weer terugvorderen.]
J Transparantie: De lidstaten moeten ten minste de volgende informatie over de steunmaatregelen op een centrale website bekendmaken: de volledige tekst van de goedgekeurde steunregeling en de uitvoeringsbepalingen daarvan, de naam van de begunstigde, het steunbedrag, de steunintensiteit en de gebruikte technologie.
[Redactie AN: Nou dan kun je het net zo goed op TenderNed zetten en Aanbesteden inderdaad, verder is dit volledig dubbelop met eerder genoemde voorwaarde B]
K Verslaglegging: Vanaf de datum waarop het netwerk in gebruik wordt genomen en gedurende de looptijd van de steunmaatregel dient de steunverlenende autoriteit om de twee jaar belangrijke informatie over het steunvoornemen aan de Europese Commissie te verstrekken
[Redactie AN: ja want de Europese Commissie vindt het sowieso goed, als het denkbeeldige Witte Gebied aan de eisen A t/m K van te voren aan voldoet en daarom moet je ze wel elke twee jaar op de hoogte stellen ]
Koepelregeling
Voldoen aan voorwaarden A-K uit 3.4 is dus volstrekt onmogelijk. Maar dat moeten dus alle lokale overheden in witte gebieden doen! Twente, de Achterhoek, Friesland, en dan ook nog eens alle Frieslands van Italië en Polen. Controleert er dan niemand zulke wetgeving voordat het wordt uitgevoerd?
Uit de beantwoording van Kamervragen die 13 maart gepubliceerd zijn, blijkt verder dat op ambtelijk niveau gesprekken gestart zijn met de Europese Commissie in verband met een koepelregeling voor alle lagere overheden die toestemming moeten vragen voor de mogelijkheid subsidie te verlenen. (Kamerstuk 26643 nr. 433). De Minister doet dat zelf niet. “Daar waar geen marktpartijen actief zijn, ligt er een rol voor decentrale overheden om de uitrol van NGA-netwerken te bevorderen”. Overijssel snapt er niets meer van. Ja, maar hoe? Staatssteun? Aanbesteding? Of via de Versnellingsrichtsnoerenmededeling? Het is alledrie toch echt onmogelijk.
Je zou kunnen denken dat de Minister of zelfs de Europese Commissie die bevoegdheid heeft, gelet op het enkele bestaan van de “EU-richtsnoeren voor de toepassing van de staatssteunregels in het kader van de snelle uitrol van breedbandnetwerken”. Maar je kan er beter niet om vragen anders krijg je nog een mededeling met voorwaarden voor witte gebieden van witte gebieden voor de versnelde uitleg van glasvezel in de witte gebieden van de witte gebieden van de buitengebieden tegen je giegel gekwakt.
Aansluitkosten
Nu marktpartijen ook zonder subsidie in staat bleken te zijn tot de aanleg van een glasvezelnetwerk, is de procedure in de woorden van Tubantia “enorm versoepeld”. In de woorden van de redactie van Aanbestedingsnieuws is er helemaal geen procedure meer. Als de EC, de Minister, de Tweede Kamer, de provincies en de gemeenten steeds door-en terugverwijzen naar elkaar, voor dat het mag, dan kan het niet. En dan moet je toch iets. Als ondernemer die geld wil verdienen dan. Dan moet het maar buiten de overheid om. Dat zien overheden op zichzelf graag. Vooral overheden van liberale ondernemers-partijen die houden van een kleine overheid, zoals die van Minister Kamp.
Cogas kon de kostprijs uiteindelijk onder de €2500 per aansluiting brengen. Het heeft tot gevolg dat de 56 miljoen die hiervoor beschikbaar is gesteld, op de plank is blijven liggen, aldus Dagblad Tubantia. De bewoners betalen nu wel een tientje extra op de kosten voor het regulier abonnement, aan aansluitkosten.
Blijkens de website van GlasvezelBuiten gaat het om een toeslag voor vastrecht van €9.97 per maand, als er in een deelgebied van 3000 huishoudens de helft van de huishoudens glasvezel Neemt. Wie op een later moment voor een glasvezelabonnement kiest, betaalt éénmalig 239,00 euro.
Je kan het dus ook een sigaar uit eigen doos noemen, maar dan een die 4 jaar gerijpt heeft, waar de Europese Commissie een mededeling over heeft geschreven en een gemeentelijke dienst vragen over heeft gesteld aan een Ministerie die de bevoegdheid weer teruglegde bij de gemeente die de vraag teruglegde bij een Tweede Kamerlid die de vragen stelde aan Minister Kamp die de vraag weer doorschoof naar de Europese Commissie. Een sigaar uit eigen door, die 4 jaar gerijpt heeft, en ook nog €239 aansteekkosten kost.
We worden er in de zomer door Minister Kamp over op de hoogte gehouden.
Bron: CIF 9 maart 2017 / Aanhangsel Handelingen II 2016/17, 1381 dd 13 maart 2017
Zie eerder:
Friesland gaat glasvezelnetwerk witte gebieden toch aanbesteden
Cirkelredeneringen, zinnen (wetten) die op zichzelf betrekking hebben en meer van die grappen zijn inderdaad al eeuwen oud en overbekend. Om het de gewone mens duidelijk te maken wat het systeem hierin is, want dat er iets niet klopte wisten ze zelf al, gebruik ik de volgende voorbeelden. Ik begin met een spreekwoord dat we allemaal kennen, ook politici. Er is geen regel zonder uitzondering. Iedereen kent het, gebruikt het en toch klopt het niet. Want weet u wat “er is geen regel zonder uitzondering”eigen is? Een veronderstelde wetmatigheid, een regel dus. En wat is nu de uitzondering op de regel dat er geen regel is zonder uitzondering? jawel hoor een regel zonder uitzondering. Dus klopt de regel niet want er is dus wel een regel zonder uitzondering. Probeert u nu zelf dit rare eens te ontdekken in de reclameregel “Een Rang is alleen Rang als er Rang op staat”. Mensen die natuurkundige wetten maken zijn als de dood voor dit soort redeneringen, die kijken wel uit voor ze iets op papier zetten. Bij Wetten is het schering en inslag, geen wet waar je wat mee kan. Ze zijn allemaal opgebouwd volgens het principe iets moet, tenzij…. . Er is geen wet waar je je aan hoeft te houden, want er zijn altijd wel omstandigheden denkbaar waardoor het noodzakelijk is daarvan af te wijken. Het is de bron voor bijna elk geschil. Er zijn i.m.o. slechts twee oorzaken. Het steeds maar weer sluiten van politieke compromissen en incompetentie bij de wetgevers.