Eerste Circulaire Economie rapportage gepubliceerd

Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft een eerste rapportage over de Circulaire Economie gepubliceerd. Deze eerste Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER 2021) schetst de voortgang van de transitie naar een circulaire economie in Nederland. Het PBL schrijft dit rapport op verzoek van het kabinet, dat streeft naar een volledig circulaire economie in 2050. De ICER zal eens in de twee jaar verschijnen en wordt in samenwerking met andere kennisinstellingen gemaakt.

Een van de aanbevelingen van het Planbureau ziet in het bijzonder toe op inkoop en aanbestedingen:

Verhoog stapsgewijs de circulariteitseisen bij inkoop en aanbesteding door de overheid, alsook die in het kader van de producentenverantwoordelijkheid. Voorbeelden hiervan zijn een minimaal recyclingpercentage dat in de tijd naar boven wordt bijgesteld, en het stellen van eisen bij aanbesteding en inkoop die verder gaan dan recycling. Op deze manier wordt de kwaliteit van het recyclaat en hoogwaardig hergebruik van grondstofen een ijkpunt voor de inrichting van productieprocessen.

Daarnaast is het rapport voor een totaalaanpak door het hele kabinet, zodat de verantwoordelijjkheid voor duurzaam inkopen over elk Ministerie wordt opgepakt.

Circulair inkopen kan meer milieuwinst opleveren Overheden kunnen de ontwikkeling van circulaire producten en diensten ook stimuleren
door zelf de vraag ernaar te vergroten; met hun inkoopbeleid kunnen ze direct een marktvraag creëren. Bij diverse productgroepen, zoals kantoormeubilair en de aanleg van wegen, kan ‘circulair’ nog meer aandacht krijgen in het inkoopbeleid. Er zijn namelijk nog aanzienlijke mogelijkheden om de milieuwinst te vergroten. Daarbij speelt niet alleen het inkoopbeleid een rol.

Als een product, zoals een bureaustoel, wordt aangeschaf en het de bedoeling is dat die langer meegaat dan voorheen, moet dit ook worden gewaarborgd in de
bedrijfscultuur en de administratie. Dit om te voorkomen dat de stoel in de praktijk toch voortijdig wordt afgedankt, waardoor een deel van de potentiële milieuwinst verloren gaat. Daarnaast is het vaak mogelijk om circulair inkopen ambitieuzer toe te passen en om innovatiever aan te besteden, dan alleen eisen te stellen aan recycling. Ten slote is het voor sommige productgroepen – zoals ICT – zinvol als aanbestedende diensten gezamenlijk inkopen om verdergaande circulaire eisen aan aanbiedende partijen te kunnen stellen en daarmee en passant de markt te beïnvloeden.

De ICER 2021 geeft ook zicht op grondstoffengebruik en brengt tevens de milieu- en sociaaleconomische effecten in kaart die daaruit volgen. Dit gaat over zowel de hoeveelheid grondstoffen die wordt ingezet en gebruikt, als de hoeveelheid afval die na afdanken van producten en materialen vrijkomt. Maar het gaat ook over de effecten die het grondstoffengebruik heeft voor bijvoorbeeld klimaat, biodiversiteit en leveringszekerheid. De ICER 2021 laat onder andere zien dat voor Nederland de grondstoffenefficiëntie weliswaar is toegenomen, maar dat de absolute hoeveelheid grondstoffen nauwelijks daalt.