Defensie zet in op smart contracting bij aanbesteding

Uit een brief van de (inmiddels voormalige) Minister van Defensie Klaas Dijkhoff, die afgelopen 26 oktober naar de Tweede Kamer is gestuurd, blijkt dat Defensie zich voor aanbestedingen gaat inzetten op smart contracting. Smart contracting is een vondst van Nick Szabo, en wordt voor het eerst opgeworpen in 1996 in zijn publicatie “Smart Contracts: Building Blocks for Digital Free Markets”.

Smart Contracting bij aanbesteden zou volgens de kamerbrief moeten leiden tot:

• –intensieve en vroegtijdige samenwerking tussen inkopers en hun partners in de defensieketen in de aanloop naar aanbestedingen en contracten;

• –dialoog met marktpartijen als een onderdeel van de aanbestedingsprocedure;

• –functionele in plaats van technische specificaties bij aanbestedingen;

• –prestatiegericht inkopen (waarbij de leverancier verantwoordelijk wordt voor de prestatie van het systeem gedurende de levenscyclus);

• –business case denken (afwegen kosten en opbrengsten en hoogwaardige marktkennis);

• –risicomanagement;

• –contract- en leveranciersmanagement.

Onder smart contracting wordt onder meer verstaan het gebruik van electronische handelsprotocollen, al dan niet via crypto-munteenheden zoals bitcoins. De bedoeling is transactiekosten terug te brengen met een nieuwe vorm van contractrecht, waarbij het contract niet is vastgelegd op papier, maar over een netwerk meervoudig wordt opgeslagen. Daardoor wordt het contract verondersteld”

Turing-compleet” in tegenstelling tot een gewoon contract.

Het is dan verondersteld niet meer mogelijk om met snedige bepalingen opzettelijk of onopzettelijk uitwerkingen van bepalingen in het “vage” te laten, zoals wel wordt gebruikt als instrument om een akkoord te bereiken, de bedoeling van het contract is meteen voor alle partijen duidelijk, door de programmatische uitwerking ervan in een ja/nee.’

Dat werkt middels blockchains (zie afbeelding 1). Een blockchain wordt gebruikt om transacties vast te leggen over veel computers, zodat het contract niet retroactief kan worden bijgewerkt, zonder dat alle versies worden mee-bijgewerkt. Er kan daardoor verondersteld nooit een conflict ontstaan want wat in het contract staat, staat in het contract en dat ligt overal vast. Volgens sommigen houdt dat dan ook in dat rechters, bemiddelaars of inkopers als “middle man” niet meer nodig zijn, want wat in het contract staat is duidelijk.

Hartstikke handig, aldus de contractfilosofen van Aanbestedingsnieuws. Je betaalt als Ministerie van Defensie je leveranciers van raketten in bitcoins conform een digitaal contract en als er wordt gemopperd over het contract dan druk je op een Turing-ziejenouwel-knop waaruit blijkt dat jij gelijk hebt en het altijd al in het contract stond. Inkopers en rechters zijn niet meer nodig, de bestuurder kan het zelf alleen af, de bedoeling is immers voor alle partijen duidelijk: de beste raketten voor de laagste prijs. Je moet alleen nog hopen dat de wederpartij tevens raketleverancier bij jouw visie aansluit en niet overgaat tot eigenrichting, bijvoorbeeld door middel van een contractueel voorziene mogelijkheid tot een eenzijdig afwijkend leveringsadres.

De Minister laat de Kamer weten: “Geconstateerd is dat veel toepassingen van «smart contracting» al mogelijk zijn binnen de geldende wet- en regelgeving. Defensie gaat de komende tijd de mogelijkheden verder verkennen en, waar mogelijk, toepassen.”

De Minister van Defensie laat via de brief en passant ook weten dat Defensie deel uitmaakt van het start-up officers network. Dit netwerk helpt start-ups met informatie en wijst de weg als ondernemers op zoek zijn naar samenwerking mt de overheid. Het netwerk is een initiatief van StartupDelta, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) en het Expertisecentrum Aanbesteden (PIANOo). Defensie werkt inmiddels samen met twintig start-ups.Defensie onderzoekt of hun producten en diensten interessant zijn voor Defensie en wil ook leren van de innovatieve kracht, de wendbaarheid en het aanpassingsvermogen van start-ups.

Zie ook de onderstaande slides op linkedin met name sheet 5 en 8: