Aanbestedingen, de rijksbegroting en corona labs
Laatst geupdate op september 23, 2020 door redactie
De miljoenennota 2020 stond in het teken van Corona, berichtten diverse media. Zegt de rijksbegroting nog wat over Aanbesteding? Het ligt eraan hoe je het bekijkt.
Aan de ene, beleidsmatige kant wordt er heel summier over bericht. In de Miljoenennota komt het woord in het geheel niet voor.
De teneur is dat alles zo doorgaat als altijd. Nog weer meer Beter Aanbesteden. En duurzamer. Minister van Economische Zaken Wiebes in een uiterst summier alineaat’je. Aan de andere, meer uitvoerende kant valt het woord vaker. Andere Ministeries maken gewag van alle lopende en vastlopende inkooporders die in alle andere rijksbegrotingen veelvuldig terugkomen.
Het is waarschijnlijk elk jaar weer een sport bij het Ministerie van Economische Zaken om zo min mogelijk over aanbestedingen in de rijksbegroting op te nemen. De aanbestedingsalinea van Wiebes kreeg niet eens een tussenkopje maar staat onder Mededingings en Consumentenbeleid:
Aanbestedingen door overheden, die in Nederland circa € 73 mld per jaar bedragen, kunnen instrumenten vormen om de economie op een duurzame manier aan te jagen. Om dit verder aan te moedigen zal EZK in 2021 bestaande initiatieven om samenwerking tussen partijen in de aanbestedingspraktijk te verbeteren, zoals het vervolg op het programma «Beter Aanbesteden», hierop richten.23
Er komt dus een vervolg op het Beter Aanbesteden programma terwijl bijvoorbeeld Defensie al steeds meer beweegt richting ons idee: Beter Niet Aanbesteden?
Dan komt het aanbesteden ook nog veelvuldig terug in de lange speeches bij de begroting die de partijen gewoontegetrouw geven. Zo zegt Lilian Marijnissen van de SP bij de Algemene Beschouwingen:
Het is toch ook te gek voor woorden dat jeugdzorgorganisaties zich permanent druk moeten maken over het binnenhalen van de volgende aanbesteding? Hebben de zorgverleners de afgelopen maanden juist niet bewezen dat zij het verdienen om het vertrouwen van de politiek te krijgen? Waarom is besloten tot een beleid dat zo veel schade heeft aangericht? Kan de minister-president dat uitleggen?
Minister-President Rutte heeft het in de plenaire verslagen over de aanbestedingen die lopen voor laboratoria, ten bate van bron- en contactonderzoek.Wat zijn we toch hard bezig, kijk maar: allemaal aanbestedingen. Daar hebben we wat over opgesnord. Rutte heeft het over waar mogelijk zo snel mogelijk kunnen gaan poolen. Dat klinkt heel flex:
Het eerlijke antwoord is dat er op dit moment tekorten zijn op het gebied van testen en ook dat de manier waarop je de bron- en contactonderzoeken het liefste wilt, namelijk helemaal vanuit de GGD, niet altijd kan. Maar dat betekent niet dat ze niet plaatsvinden. Je moet het anders organiseren. Je moet de patiënten vragen om daar zelf een grote rol in te spelen. Dat wil je niet. Je wilt dus zo snel mogelijk terug naar een situatie waarin de GGD’s dat weer grotendeels kunnen doen. We schuiven dus niks af. Het zijn de feiten zoals die zich voordoen. Die doen zich helaas in heel veel landen voor. Ik meen dat we er op dit moment echt alle acties op hebben lopen om dat probleem op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan — dan kom ik op het punt dat mevrouw Marijnissen aan het einde van haar interventie maakte — het aanschaffen van nieuwe machines, met een gegarandeerde levering van materialen, en het sluiten van contracten met buitenlandse laboratoria, voor extra capaciteit. Drie weken geleden zijn er contracten gesloten met een paar grote leveranciers. Dat begint zich nu op te bouwen. Dat zal deels in Nederland worden gedaan. Denk ook aan een aanbesteding voor laboratoria, zodat zij waar mogelijk snel kunnen gaan poolen. We kijken nu ook wat er voor de langere termijn nodig is, voor als het nog veel verder oploopt. Kijk dan naar de gesprekken die gaande zijn om hoogvolumelaboratoria in Nederland te realiseren met benutting van materialen uit eigen productie.
Aanbestedingsnieuws vond die aanbesteding voor laboratoria terug. Daaruit blijkt dat het bij Poolen gaat om poolen met de monsters. Het gaat dus niet om een banenpooltje met een team van mensen of een uitgekleed soort biljart met koekiemonster. Dat was alleen maar de alfa-Aanbestedingsnieuws lekenopvatting.
Uit de aanbestedingsstukken blijkt, dat het poolen op de monsters slaat. Dat poolen betekent dus dat er 1000 corona monsters worden opgehaald en er dan afhankelijk van de prevalentie, een groter handjevol worden getest. De uitkomst ervan is afhankelijk van de prevalentie van het virus. Hoe dat statistisch gezien werkt is in detail uitgelegd in de aanbestedingsstukken door een diergeneeskundige, die ook het break even point daarbij utigerekend heeft en zo het business model van de laboratoria alvast in kaart brengt.
Het huidige scenario is dat de financiële opbrengst van een PCR test op een individueel monster €65 is
terwijl er bij poolen €30 per ingezonden monster vergoed zal worden. De ratio tussen een individueel
monster en een monster in een pool proces is dan 30/65 = .46. Dit betekent dat de opbrengst breakeven
zal liggen bij de prevalentie waar het aantal uitgevoerde testen op 46% ligt van het totaal aantal
ingestuurde monster. De aanname hierbij is dat een opbrengst van €65 het laboratorium tevreden is.
Anders dan Rutte zijn we er bij ‘t lezen van de aanbesteding niet gerust op. Primaire verantwoordelijkheden liggen, zoals zo vaak in het aanbestedingsproces, met als summum de ingestorte parkeergarage, door de uitkleding van de inkoopfunctie, uitgewaaierd over tal van experts en de belastingbetaler, de stakekholder wordt niet of nauwelijks gerepresenteerd, zie ook: Onderste uit de kan: parkeergarage op je neus
Uit de Nota van Inlichtingen bij de corona labs aanbesteding blijkt bijvoorbeeld dat één van de gegadigden in elk geval LabMicTA is, uit de Achterhoek. Die vraagt wie er nu verantwoordelijk is voor buizen, afnameswabs en transport. (spoiler alert: eigen verantwoordelijkheid inschrijver) En dat poolen mag ook al voordat het RIVM een kwaliteitstoets heeft afgerond.
Zo’n Nota van Inlichtingen is geregeld bij aanbestedingen een wirwar van door en naast elkaar praten. Er rijst een beeld uit van onduidelijke verantwoordelijkheden en een gebrekkige afstemming en gebrek aan onderhandeling. Dat is een gegeven bij aanbestedingen, alle onderhandeling moet via de publieke vragenlijsten verlopen.
VRAAG
1. De algemene uitgangspunten zijn vaag, niet transparant en niet inzichtelijk voor Inschrijvers, waardoor niet objectief kan worden vastgesteld hoe teststromen worden ingericht. Vanuit het oogpunt van transparantie en voor de objectiviteit verzoeken wij de totale testcapaciteit vast te leggen en te delen met Inschrijvers. Alle laboratoria kunnen zo zien dat inderdaad iedereen precies het percentage monsters krijgt toegestuurd dat op basis van het principe van inrichting teststromen zal worden verdeeld. Ook verzoeken wij te beschrijven hoe de teststromen verlegd gaan worden zodat deze eerlijke verdeling tussen alle laboratoria transparant, objectief en inzichtelijk in stand wordt gehouden en geborgd. 2. Pooling houdt in dat ook individueel getest moet worden. Ook is de eis dat laboratoria minimaal 500 individuele testen moet kunnen uitvoeren. Kan Aanbesteder toelichten wat hier dan mee bedoeld wordt?
ANTWOORD
1). Onderdeel van deze aanbesteding is het gegeven dat laboratoria waarmee een overeenkomst wordt gesloten dienen te accepteren dat verdeling van teststromen gebeurt op basis van een aantal uitgangspunten waarbij het niet mogelijk is om een exacte weergave te geven van de huidige en toekomstige testcapaciteit. Verdeling van teststromen zal zo zorgvuldig mogelijk plaatsvinden maar er kunnen vooraf of tijdens de rit geen rechten worden ontleend door een laboratorium. De garantstelling en de dagelijkse beschikbaarheidsvergoeding zijn voldoende dekking van de eventuele risico’s. Indien de vragensteller deze voorwaarden niet denkt te kunnen accepteren is inschrijven niet verstandig. 2.) Bedoeld wordt dat de inschrijver nu in staat moet zijn om 500 enkelvoudige testen uit te kunnen voeren, dit dienst als ervaringseis, en door middel van pooling minimaal 2000.
En dan komt men daar vervolgens in de 2e Nota van inlichtingen op terug:
VRAAG
De antwoorden in de NvI bij nr. 29 en 117 zijn tegenstrijdig: Bij nr. 29 wordt gesteld dat de regie op het aanschaffen en gebruik door de GGDs van buizen, transportmedium en buizen niet wordt belegd bij de labs. Bij nr. 117 staat dat de laboratoria zelf verantwoordelijk zijn voor het inkopen van de swabs. Het is noodzakelijk dat de laboratoria bij deze keuzes op zijn minst bij betrokken worden, omdat de test gevalideerd wordt op een bepaald type medium en swab en niet alle buizen in de aangeschafte apparatuur passen en de types daarom dus niet zomaar veranderd kan worden. Kan hier duidelijkheid in verschaft worden?ANTWOORD
Zie vraag 6. Dit zal worden aangepast in het Beschrijvend Document.
Boezemt dit nou veel vertrouwen in? Vertrouwen dat het nog weleens lang kan gaan duren, wellicht.
-
TN: 203531
EUA Hoog volume laboratoria Covid-19 (Sars-Cov2) capaciteitEuropese opdrachtDirect inschrijven via TendernedMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Het doel van de Aanbesteding is het sluiten van Overeenkomsten met Laboratoria ten behoeve van hoog volume testen op SARS-Cov-2 virus door middel van poolen.
-
TN: 202900
EUA Hoog volume laboratoria Covid-19 (Sars-Cov2) capaciteit
Europese opdrachtDirect inschrijven via TendernedMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Het doel van de Aanbesteding is het sluiten van Overeenkomsten met Laboratoria ten behoeve van hoog volume testen op SARS-Cov-2 virus door middel van poolen.
-
TN: 202528 Gerectificeerd in TN 203531
EUA Hoog volume laboratoria Covid-19 (Sars-Cov2) capaciteitEuropese opdrachtDirect inschrijven via TendernedMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Het doel van de Aanbesteding is het sluiten van Overeenkomsten met Laboratoria ten behoeve van hoog volume testen op SARS-Cov-2 virus door middel van poolen.
——————————EDIT 23-9-2020
Aanbestedingsnieuws keek nogal op van de zuinigheid die kennelijk wordt betracht bij de testen. OP 13 mei berichtten we dat VWS een miljoen tests had gekocht. Uit de aanbestedingsdocumentatie blijkt dat de tests gepoold worden. Dat houdt dus in dat er afhankelijk van de prevalentie niet 1 op 1 wordt getest per resultaat maar met een steekproef die dan geextrapoleerd wordt naar de pool waarin getest is op basis van een kansberekening waarin de prevalentie is meegenomen.
Een andere opvallendheid in dit kader is dat de PCR-tests gebruikt worden voor HIV-tests. Het is dus denkbaar dat de tests voor een ander doeleinde zijn ingekocht of intern achterover gedrukt worden. Toch iets om rekening mee te houden met de inkoop
Zie in het bijzonder
Bijlage 13 Poolen _ de impact van prevalentie (Portable Document Format, 278 KB)
- Gepubliceerd:
- 25-08-2020
1 thought on “Aanbestedingen, de rijksbegroting en corona labs”