Zelfregulatie wordt leidend bij jeugdzorg
Minister de Jonge wil dat zelfregulering van de Jeugdzorg branche net zo vanzelfsprekend wordt als bij andere branches. Dat bericht hij in een kamerbrief van 20 april. Toch komt er ook aanvullende regelgeving. De verantwoordelijkheid voor het vaststellen van “reëele tarieven”, een eis uit de Jeugdwet wordt nader ingevuld met een apart besluit.
Uit de brief blijkt ook dat de VNG het initiatief heeft genomen tot het opstellen van een Norm voor Opdrachtgeverschap. Het Ministerie heeft overleg met de gemeenten in hoeverre daarop wettelijke aanvulling nodig is. Er komt dus wel aanvullende regelgeving maar uitgangspunt daarbij is blijkens de rest van de brief vooral zelfregulerende normen.
We bezien met de sector hoe jeugdhulpaanbieders actiever kunnen aansluiten op zelfregulerende normen die in een aantal zorgsectoren worden gebruikt. Daarnaast gaan we een aantal vereisten voor goed bestuur, toezicht en bedrijfsvoering wettelijk verankeren.
[…]. In lijn met motie Peters en Voordewind die verzoekt om te bekijken hoe de checks en balances en de governance van jeugdzorginstellingen versterkt kunnen worden10, onderzoeken we hoe de (zelfregulerende en wettelijke) kaders voor goed bestuur, toezicht en bedrijfsvoering die gelden voor aanbieders van verzekerde zorg kunnen worden toegepast op de jeugdsector.
Ook voor de geschillenregeling, die er al is, blijft de zelfregulering leidend uitgangspunt.
De «Geschillencommissie Inkoop Sociaal Domein» is sinds 1 januari 2019 operationeel. Deze functioneert op basis van zelfregulering en is opgezet en ingericht door de VNG en de Branches Gespecialiseerde Zorg voor de Jeugd (BGZJ). Vooralsnog richt deze geschillencommissie zich op twee typen geschillen. Ten eerste geschillen tussen gemeenten over welke gemeente verantwoordelijk is voor financiering van jeugdhulp conform het woonplaatsbeginsel. Ten tweede geschillen tussen een gemeente en een aanbieder rond een gesloten inkoopcontract, bijvoorbeeld over het tarief.
De brief signaleert ook knelpunten bij het inkopen via aanbestedingen zoals dat nu verloopt. De redactie van Aanbestedingsnieuws denkt dat die knelpunten intrinsiek zijn aan de inkoop via aanbesteding. Daarom hieronder een opsomming van wat de brief benoemt aan knelpunten:
- er moeten steeds nieuwe samenwerkingsafspraken worden gemaakt.
- Aanbieders ervaren daarnaast veel diversiteit aan afspraken,[…] waardoor hogere administratieve lasten ontstaan
- De continuïteit van bepaalde hoogspecialistische functies staat onder druk
- Toegenomen risico dat jeugdigen te laat passende hulp ontvangen, vaker worden doorgeplaatst, er meer crisisincidenten en langere behandeltijden zijn
- De werkdruk en wachttijden voor de specialistische hulp nemen toe, met financiële zorgen, hoog ziekteverzuim en een hoog personeelsverloop tot gevolg
Aanbestedingsnieuws heeft een selectie van de brief voor wat betreft de inkoop gemaakt.
Gemeenten verstevigen hun opdrachtgeverschap door regionale samenwerking
Er is een noodzaak om tot duurzame, niet-vrijblijvende samenwerking te komen tussen gemeenten met het oog op borging van (zorg)functies, vermindering van bureaucratie en de nodige transformatie van het jeugdzorglandschap. We leggen vast dat gemeenten binnen de jeugdzorgregio’s een samenwerkingsverband oprichten voor de organisatie van specialistische jeugdhulp. Op initiatief van de VNG zijn gemeenten momenteel bezig gezamenlijk een Norm voor Opdrachtgeverschap (NvO) op te stellen. Wij zijn met de gemeenten in gesprek over de wijze waarop de regelgeving optimaal kan aansluiten op deze NvO en andersom. De VNG betrekt zorgaanbieders bij de inhoudelijke uitwerking van de NvO (zie par. 1).
Jeugdzorgaanbieders versterken hun opdrachtnemer- en werkgeverschap en goed bestuur
Jeugdzorgaanbieders zijn zelf verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg in de keten, goede bedrijfsvoering, goed werkgeverschap en de borging van de kwaliteit van zorg. We bezien met de sector hoe jeugdhulpaanbieders actiever kunnen aansluiten op zelfregulerende normen die in een aantal zorgsectoren worden gebruikt. Daarnaast gaan we een aantal vereisten voor goed bestuur, toezicht en bedrijfsvoering wettelijk verankeren. We verkennen hoe we jeugdzorgaanbieders die dat nodig hebben met verbeterprogramma’s kunnen ondersteunen bij het op orde krijgen van hun bedrijfsvoering (zie par. 2).
Kaders voor reële tarieven en zorgvuldigheidseisen bij de inkoop
Op grond van artikel 2.12 Jeugdwet geldt dat gemeenten en aanbieders reële tarieven afspreken voor jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Omdat er in de praktijk veel discussie is over de uitleg van dit wetsartikel gaan we in een algemene maatregel van bestuur (AMvB) elementen van een redelijk tarief vastleggen, zoals dat eerder voor de Wmo 2015 is gebeurd. Dit schept zowel voor gemeenten als aanbieders helderheid. We nemen in de Jeugdwet een delegatiebepaling op om zo nodig een aantal zorgvuldigheidseisen bij de inkoop van zorg nader vast te stellen. Dit stemmen we af op de door gemeenten voorgenomen Norm voor Opdrachtgeverschap (zie par. 3).
Zie verder:
Kamerstukken I, 31839, deel O