Strategische afhankelijkheden strategisch onbesproken – Aanbestedingsnieuws

Strategische afhankelijkheden strategisch onbesproken

In een kamerbrief gaat de Minister van Justitie via de NCTV in op kamervragen over de strategische afhankelijkheid van Nederland bij aanbestedingen, specifiek voor buitenlandse partijen. Daartegen is “een instrumentarium” ontwikkeld. Welke kwetsbaarheden dat nu zijn, daar doet het Kabinet publiekelijk geen uitspraken over. Aanbestedingsnieuws vond het toch wel opvallend omdat het specifiek een spend-onderwerp is dat nu kennelijk op het bord van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid is komen te liggen.

©zaz 2011

Uit de brief blijkt wel dat ten aanzien van publiekelijk bekende kwetsbaarheden ten aanzien van China de relatie wordt onderzocht wat de afhankelijkheden zijn. De primaire verantwoordelijkheid voor de continuïteit en weerbaarheid van vitale processen ligt bij de vitale aanbieders zelf. De rijksoverheid ondersteunt en faciliteert vitale aanbieders, in het invulling geven aan die verantwoordelijkheid. In 2018 is voor veilige inkoop en aanbesteding binnen het rijk een instrumentarium ontwikkeld en ingevoerd door het kabinet. Dit instrumentarium is ook beschikbaar gesteld voor vitale aanbieders.

Klinkt nogal cryptisch dat “instrumentarium” voor veilige inkoop en aanbesteding. Maar bij het woord instrumentarium denkt Aanbestedingsnieuws als het om inkoop gaat op de een of andere willekeurige manier altijd aan PIANOo. Bedoelen ze de Quickscan nationale veiligheid op de PIANOo website? Die was namelijk van 2019. Verder zagen we niet zo veel inkoopinstrumenten. Dus dat moet haast wel. Nou, als je die quickscan ziet, dan moet je giechelen wat er nu zo top secret was. Even een geheim plaatje plakken uit dit document dat dus gewoon online staat op het world wide web, de digitale snelweg.

De Kamerbrief ‘Tegengaan statelijke dreigingen’ van 18 april 2019[1] gaat in op het zich kunnen voordoen van bovenbedoelde afhankelijkheden in de vitale infrastructuur, en welke maatregelen het kabinet hier onder meer voor treft. Omwille van de nationale veiligheid doet het Kabinet publiekelijk geen uitspraken over specifieke kwetsbaarheden binnen processen in de Nederlandse vitale infrastructuur en daartoe te nemen maatregelen met betrekking tot strategische afhankelijkheden. Een dergelijk specifiek overzicht kan kwaadwillende partijen inzichten verschaffen in de effectiviteit van zichtbare en onzichtbare Nederlandse veiligheidsmaatregelen.

Enkele afhankelijkheden zijn echter publiekelijk bekend. Zo is de EU voor enkele grondstoffen afhankelijk van buitenlandse partijen. Hier worden maatregelen voor genomen. Zo houden EU-lidstaten voor belangrijke grondstoffen zoals aardolie een strategische reserve aan. Ook helpen zij elkaar in geval van nood en tekorten. Ook wordt er binnen de EU samengewerkt op het gebied van vitale infrastructuur via het Critical Infrastructure programma. Voor bepaalde afhankelijkheden wordt binnen de EU ook aan allianties en actieplannen gewerkt om deze te mitigeren. Zo zijn er het EU European Raw Material Initiative en het European Innovation Partnership on raw materials die moeten helpen om de afhankelijkheid van bepaalde grondstoffen te mitigeren. Maar ook het EU landbouwbeleid is opgericht om de veiligheid van de voedselvoorziening in de EU te kunnen waarborgen.-

[…]

De Europese Commissie wil met de herziening van het EU-handelsbeleid invulling geven aan de “open strategische autonomie” van de EU. Discussie over de strategische autonomie van de EU in het veiligheids-, defensie- en economische domein is niet nieuw. Voor de COVID-19-crisis werd al frequent gesproken over hoe de EU zich moet positioneren tussen China en de VS, hoe het haar verdienvermogen en veiligheid kan zekerstellen en haar publieke belangen kan borgen.

De COVID-19-crisis, die afhankelijkheden en kwetsbaarheden in mondiale supply chains ten toon spreidde, zette het onderwerp nog prominenter op de agenda. Nederland neemt actief deel in deze herziening van het EU-handelsbeleid die de Europese Commissie op 16 juni 2020 heeft aangekondigd uit te voeren. Zie hiervoor de brief van de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking van 4 september 2020.

Tijdens de buitengewone bijeenkomst van de Europese Raad op 1 en 2 oktober 2020 heeft de Europese raad de Europese commissie verzocht strategische afhankelijkheden in kaart te brengen, met name in de meest gevoelige industriële ecosystemen zoals inzake gezondheidszorg, en maatregelen voor te stellen om deze afhankelijkheden te verminderen, onder meer door de productie- en toeleveringsketens te diversifiëren, voor strategische voorraden te zorgen en productie en investeringen in Europa te bevorderen.

Bron: Brief NCTV, 30 november 2020, 2020Z12173/2020D31339 en bijlage

 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *