Rijkswaterstaat stelt handelingskader op voor prijsstijgingen en leveringsproblemen infra
Voor de projecten van Rijkswaterstaat en ProRail is een adviserend handelingskader beschikbaar, waarmee de opdrachtgevers, opdrachtnemers en hun ketenpartners afspraken kunnen maken over prijsstijgingen en leveringsproblemen.
Het kader is door alle betrokken partijen gezamenlijk opgesteld en goedgekeurd door minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat en geldt tenminste tot 1 maart 2024.
Opdrachtgevers en opdrachtnemers in de infra ervaren de effecten van de situatie in Oekraïne, zoals de algemene schaarste aan grondstoffen. Partijen worden geraakt door de hoge inflatie, de snel gestegen energiekosten en loonkosten en onzekere beschikbaarheid van bouwmaterialen die voor de infrasector van cruciaal belang zijn.
De risico’s hiervan zijn voor geen van de partijen zelfstandig te dragen. Daarom hebben Rijkswaterstaat, ProRail, Bouwend Nederland, Techniek Nederland, Vereniging van Waterbouwers en MKB INFRA samen een handelingskader uitgewerkt met adviezen hoe om te gaan met het prijsrisico, leveringsrisico en continuïteitsrisico in lopende en toekomstige werken.
Het is geen juridisch bindend kader, maar een handelingskader dat erop gericht is om in goed overleg met elkaar problemen in projecten op te lossen. Download hier(externe link) het volledige adviserend handelingskader ‘Samen doorbouwen in onzekere tijden‘.
Het adviserend handelingskader gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van partijen. Zo wordt van opdrachtnemers verwacht dat zij zich samen met hun ketenpartners inspannen om kostenstijgingen en leveringsproblemen te voorkomen en bij problemen in eerste instantie zelf op zoek gaan naar oplossingen.
Daarnaast is in het kader vastgelegd dat een gesprek tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en hun ketenpartners altijd mogelijk is en dat partijen transparant en open zijn en samen op zoek gaan naar werkbare oplossingen. Indien lopende contractbepalingen niet toereikend zijn, kunnen nadere afspraken worden gemaakt over compensatie voor prijsschommelingen in lopende en nieuwe projecten, in eerste instantie via een indexatieregeling.
In het geval van excessieve prijsstijgingen kan mogelijk een extra compensatie worden verkregen, na een toetsbare onderbouwing. En als leveringsproblemen niet aan een opdrachtnemer toe te rekenen zijn, is er voor hem de mogelijkheid om termijnverlenging met bijbehorende kostenvergoeding te krijgen.
Bron: Rijkswaterstaat, 7 maar 2023
NDR
Bezint eer ge begint. Is een handelingskader nodig op zich, nee. Niet in een markt waarin je gewoon kan onderhandelen. In een aanbestedingsmarkt is het anders. Maar wel als je met de aanbesteding beide partijen ramvast gebeiteld zitten, in een niet na te komen afspraak. Dan moet er wel een soort bestuursrechtelijke opening zijn om weer opnieuw civiele afspraken met elkaar te kunnen maken.
Het is dus vooral een omweg uit een aanbestedingsrechtelijke patstelling. Men moet nader onderhandelen maar het mag aanbestedingsrechtelijk niet. Als een leverancier gepland onderhoud door gestegen energiekosten niet kan opleveren en je leverancier gaat failliet en levert nooit meer, dan helpt een overheid zichzelf ook maar in de nesten. Eens te meer als de overheid zelf verantwoordelijk is voor een goed deel van de energieprijs.
Er zijn altijd prijstijgingen en leveringsproblemen en exorbitante prijststijgingen zijn ook al niet uniek aan deze periode. Ze komen wel meer voor en dat er is niet in voorzien bij een aanbesteding, maakt niet dat het onvoorzienbaar was. Het zal een zware dobber zijn voor bedrijven om zich erin te redeneren, met strategische lange termijngevolgen voor het behoud en verlengen van contracten. En wat als een concurrent met een betere liquiditeitspositie een rechtsgang gaat beginnen tegen oneerlijke behandeling in gevolge dit handelingskader.
Het was beter geweest als de afdeling Energieprijzen van de Rijksoverheid ook even met de grote inkopers had gecheckt hoe uitvoerbaar het nieuwe beleid is. Nu is het achteraf beleid goochelen, met alle consequenties van dien.
