Mogelijkheden aanbestedingswetten (in)direct uitsluiten leveranciers

Wie zoekt die vindt. In de kamerstukken vonden we een raadselachtige bijlage horend bij een brief van Staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) “bij uitvoering moties over organisaties uit landen met offensieve cyberagenda” als titel. De bijlage heet Mogelijkheden aanbestedingswetten (in)direct uitsluiten leveranciers

Het bevat eeen hele systematiek van uitsluiting van leveranciers, inclusief bijbehorende wetsartikelen. Een leerzaam kijkje in de aanbestedingskeuken. Dat aanbestedingen naar leveranciers worden toegeschreven, was al publiek geheim. Het geheim komt echter steeds duidelijker op tafel te liggen.

Mogelijkheden aanbestedingswetten m.b.t. (in)direct uitsluiten leveranciers
1. Mogelijkheden in de Aanbestedingswet 2012 (AW2012)
* Eisen stellen die in redelijke verhouding staan met voorwerp van opdracht – art. 1.10
* Vertrouwelijkheid bepaalde gegevens aanbestedingsprocedures – art. 2.57a
*Uitsluiten ondernemers die niet gevestigd zijn in GPA-landen (bijv Rusland, China) – art. 1.23
2. Mogelijkheden in de Aanbestedingswet op Defensie en Veiligheidsgebied (ADV)
* Uitsluiten ondernemers die niet in EU-lidstaten gevestigd zijn – art. 1.7
* Uitsluiten indien inschrijver niet over betrouwbaarheid beschikt om nationale veiligheid
risico’s uit te sluiten – art. 2.77, lid 1f (facultatieve uitsluitingsgrond)
* Dezelfde eisen stellen aan onderaannemers – art. 2.39
o Eisen stellen ter bescherming van gerubriceerde gegevens die aan ondernemers
worden gesteld, ook aan onderaannemers te stellen.
* Gegevensbeveiliging eisen – art. 2.68
o Maatregelen en eisen stellen die noodzakelijk zijn om het vereiste beveiligingsniveau
van de gerubriceerde gegevens te waarborgen. Te denken valt aan locaties van
servers, toegang van personeel, etc.
o Screeningseisen van personeel
o Een verklaring van de inschrijver en van reeds bekende onderaannemers dat zij met
inachtneming van op hen van toepassing zijnde wettelijke voorschriften ten aanzien
van veiligheid, passende maatregelen zullen nemen ter bescherming van de
vertrouwelijkheid van alle gerubriceerde gegevens.
* Bevoorradingszekerheid – art. 2.69
o Te denken valt aan bedrijven gelieerd uit landen waarbij de leveringszekerheid niet
gegarandeerd kan worden vanwege de vijandige strategie die dat land hanteert, bijv.
Rusland.
* Bijzondere voorwaarden – art. 2.70
De voorwaarden waaronder een opdracht wordt uitgevoerd, kunnen betrekking hebben op
onderaanneming of ten doel hebben de door de aanbestedende dienst vereiste beveiliging van
gerubriceerde gegevens te waarborgen.
2.1 Toepassingsbereik ADV
* De ADV is van toepassing als er sprake is van gevoelig materiaal, diensten of werken, die
bestemd zijn voor veiligheidsdoeleinden die;
o Betrekking hebben op gerubriceerde gegevens,
o Gerubriceerde gegevens bevatten of
o Gerubriceerde gegevens noodzakelijk maken.
→De ADV is ook van toepassing op niet-militaire aanbestedingen, zolang deze vergelijkbare
veiligheidsaspecten hebben. De aanbestedingen moeten een veiligheidsdoel hebben en op enige
manier informatie bevatten die beschermd dient te worden ten behoeve van dat veiligheidsdoel.
Ook decentrale overheden, speciale sector bedrijven of andere niet-Defensie gerelateerde
aanbestedende diensten kunnen dus onder bepaalde voorwaarden gebruik maken van de ADV.
→ Gerubriceerde gegevens zijn gegevens of materiaal, in welke vorm dan ook, met een bepaalde
veiligheidsclassificatie of beveiligingsniveau in het belang van nationale veiligheid die beschermd
moeten worden tegen onthulling, vernietiging, ontvreemding, etc.
→ Materiaal of gegevens zijn gerubriceerd op het moment dat daar een grondslag voor is (bindende
aanwijzing van overheid, bestuursrechtelijk besluit of wettelijke voorschriften). Op dit moment wordt
binnen het Rijk wetgeving aangepast zodat vitale processen een grondslag krijgen voor rubricering
zodat de Aanbestedingswet op Defensie- en Veiligheidsgebied breder toegepast kan worden.
* Voor alle aanbestedingen die hier niet aan voldoen geldt dat de Aanbestedingswet 2012 van
toepassing is.
3. Mogelijkheid inroepen artikel 346 van het Verdrag van de Werking van de Europese Unie
* Lidstaten mogen alles doen om de wezenlijke nationale veiligheidsbelangen te garanderen.
* Inroepen van artikel 346 VWEU heeft als gevolg dat Europese en nationale
aanbestedingsregels niet meer van toepassing zijn.
*Inzet van artikel 346 VWEU is een last resort en kan onder strenge voorwaarden ingezet
worden.

Zie voor het authentiek bericht:

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2023D16183&did=2023D16183

Kamerstuk: Kamerbrief | 17-04-2023

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/04/17/mogelijkheden-aanbestedingswetten-indirect-uitsluiten-leveranciers