Hof: Almere moet toch audiovisuele middelen Floriade heraanbesteden
Het Gerechtshof in Arnhem heeft bepaald dat een aanbesteding voor audiovisuele middelen voor de Floriade moet worden heraanbesteed. Twee Almeerse bedrijven Baljet Groep en TSR kwamen tegen het gunningsbesluit van de Floriade in verzet in december 2021 en werden daarbij in het gelijk gesteld door de Rechtbank. Het Gerechtshof heeft deze uitspraak nu in stand gelaten. Stagelight Verhuur B.V. uit Den Bosch, winnaar van de opdracht, heeft daarmee het nakijken, evenals de gemeente Almere, voor wie de uitvoering van de Floriade zo gevaar loopt.
De aanbestedingsverliezers stelden dat op basis van de in de Aanbestedingsleidraad en de NVI’s versterkte informatie geen passende en concurrerende inschrijving kan worden gedaan. En dat is best opmerkelijk. Je kan beweren dat dat voor aanzienlijk veel, zo niet alle aanbestedingen geldt. Het Hof overweegt dat de aanbesteding niet transparant is omdat de inkoopbehoefte onduidelijk is en pakt daarbij de directeur van winnend ondernemer Stagelight, op zijn eigen woorden, dat de prijs nog niet vastligt, hetgeen bij vrijwel alle grotere aanbestedingen overigens het geval is, het is immers onmogelijk om bijvoorbeeld een 100% adequate raming te maken van een innovatief ontwerp van noem maar eens iets, een zeesluis in IJmuiden.
3.12 […]
Het hof is van oordeel dat uit dit voorbeeld en die hiervoor aangehaalde toelichting van Stagelight blijkt dat de Aanbesteding niet voldoet aan de vanuit beginselen van transparantie en gelijkheid te stellen eisen: wordt nu om een installatie gevraagd die in beginsel alle acts moet kunnen bedienen, of gaat het om een meer beperkte basisinstallatie waarop voor sommige optredens noodzakelijke uitbreidingen apart moeten worden bijgehuurd.
[…]
“Dat is het principe van wat er gekozen is van de basisinstallatie en de extra’s die dan ook weer in de prijslijst beschreven staan waaraan in het format zelf vorm was gegeven. Je kan nooit alles pakken en daarom heet het ‘basisinstallatie’. Het is hier een aanbestedende dienst. Op het moment dat zij offertes vergelijken, zien zij wat door de partijen is aangeboden en zien zij wat er aan extra’s bijkomen. Het exacte prijskaartje voor Floriade is dus niet te bepalen.” (onderstreping hof).
In rechtsoverweging 3.13 wordt het nog maar eens pijnlijk duidelijk dat Vrouwe Justitia een beroerde inkoopster is, met een gigantisch gat in haar hand en allemaal troep op zolder. Hoe kun je nu de prijs alleen op kwantiteit beoordelen? Wat zeg je dan eigenlijk: Kijk voor de prijs alleen naar de prijs en wat het product voorstelt is daarbij irrelevant. Hoe is het toch in vredesnaam mogelijk om de prijs alleen op prijs te beoordelen. Lust je soms een broodje poep? Hoeveel moet dat nou kosten zo’n broodje poep. In een grote stad betaal je toch al gauw €2,50 voor een broodje osseworst dus als een broodje €2,25 kost dan gun je de lunchorder toch aan Ome Willem met zijn broodje poep? Doelmatig inkopen is kennelijk niet toegestaan daar bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.
3.13
Datzelfde geldt voor de wijze waarop binnen het onderdeel “prijs” de “prijslijst voor aanvullende huur”(waarop een maximale score van 10.000 punten kon worden gescoord) is beoordeeld. Aan dit bezwaar van de Combinatie komt het hof op grond van de devolutieve werking toe nu grief 8 (zie hierna rov 3.14) slaagt.
In punt 44 en 45 van haar pleitnota in eerste aanleg heeft de Combinatie aangevoerd dat de wijze waarop de aanvullende prijslijst wordt beoordeeld niet juist is, omdat niet de prijzen zelf zijn beoordeeld, maar de prijslijst als zodanig (op uiterlijk en toegankelijkheid).
Met de Combinatie is het hof van oordeel dat dat zich niet verdraagt met de beginselen van gelijke behandeling en transparantie. Door een element uit het gunningscriterium prijs kwalitatief te beoordelen en niet op de geoffreerde prijzen voor aanvullende huur, zoals in de gunningsmatrix staat (pagina 34 en 35 van de Aanbestedingsleidraad) is ook op dit onderdeel het aanbestedingsrecht geschonden. Ook daarom kan deze aanbesteding niet in stand blijven.
De grieven 1 tot en met 5 falen.
Dan wordt er nog bezwaar gemaakt door de Floriade tegen de dwangsom. Hoewel we ook al aanbestedingen zijn tegengekomen waarin is overwogen dat gemeenten geen dwangsom hoeft te worden opgelegd omdat die zich kennelijk altijd aan de wet zouden houden, hou ons te goede waar dat nu was, wordt er in deze uitspraak geoordeeld dat de dwangsom moet om te voorkomen dat de opdracht alsnog onderhands wordt gegund aan de winnaar van de aanbesteding.
De Combinatie is van mening dat juist de dwangsom er toe heeft geleid dat Floriade het vonnis is nagekomen. Handhaving daarvan is ook nodig omdat Floriade anticipeert op een onderhandse gunning indien het vonnis door het hof in stand wordt gelaten.
Het hof volgt de Combinatie in dat laatste. Tijdens de zitting in hoger beroep heeft Floriade aangekondigd in het uiterste geval tot een onderhandse gunning over te gaan om te voorkomen dat de Floriade Expo 2022 niet op 14 april 2022 kan worden geopend (zie onder meer randnummer 6.1 van haar zittingsaantekeningen).Tegen die achtergrond blijft een dwangsom noodzakelijk en vormt deze een prikkel voor Floriade om zich aan deze rechterlijke beslissing te houden.
Het zal nog wel even duren voor ook de aanbestedingsrechters allemaal het licht zien. Gelukkig een schrale troost, ze zullen de lamp niet onder het bed zetten, (Luc.8:16)
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARL:2022:1307