Geen recht op herstel als UEA anders wordt ingevuld

Een aannemer hield een rechtszaak tegen de gemeente Arnhem over de Uniforme Europese Verklaring UEA. Die moet standaard worden ingevuld bij de aanbesteding als akkoord en bevestiging van dat het een integere aanbieding is. Dat formulier is gestandaardiseerd in Europa.

In de zaak over een aanbesteding Meerjarig onderhoud civieltechnische kunstwerken heeft de aannemer een aanbesteding al gewonnen.  Daarop vroeg de gemeente of een geldig BRL3201-certificaat of gelijkwaardig voor toepassing van specialistische instandhoudingstechnieken voor betonconstructies kon worden overgeleverd. Die had de bewuste aannemer niet, en dat hij een dergelijk certificaat had ingestuurd van een andere ondernemer, die hij daarvoor zou kunnen inschakelen, werd door de gemeente niet geaccepteerd.

Dat had ermee te maken, dat er in het Uniform Europees Aanbestedingsdocument stond, dat er geen beroep op derden zou worden gedaan. Dat was ook 2x ingevuld in het formulier en de stippellijntjes met van welke leverancier gebruik zou worden gemaakt, waren niet ingevuld.  

Hier even een toevoeging van de redactie op de uitspraak. Door het UEA is het beroep op derden wel wat bureaucratischer geworden. Dat weet je niet altijd van tevoren of dat zomaar kan, je moet daar ook mee in onderhandeling. Dat gaat een stuk makkelijker, als je de opdracht al hebt binnengehaald. Om eerlijk te zijn, de zaak eerlijk voor derden afhandelen is in het korte tijdsbestek tussen bekendmaking en deadline nagenoeg onmogelijk. Binnen een maand overleg in detail met glazenzetters, boomkwekers, stratenmakers, over de beprijzing en dan de gezamenlijk beste deal eruit slepen, volgens wat voor de gemeente het meest wenselijk is, dat gaat gewoon niet.

Het is ook niet gek dat niet is ingevuld van welke derden gebruik wordt gemaakt. Dat is bedrijfsgevoelige informatie, die wil je niet zomaar kwijt. Het maakt nogal wat uit voor je beprijzing en de informatie moet zeker niet te wijdverspreid worden. Dat is volgens dezelfde logica als waarmee je een leuk restaurant geheim moet houden en niet moet rondbazuinen op een slecht feest waar alleen maar vreselijke mensen komen. Tegelijkertijd is het ook wel logisch dat je dat wil weten als overheid. Het voordeel van een mondelinge onderhandeling boven dit aanbesteden is dat zulke informatie veel makkelijker kan worden overgedragen. Op het moment dat het op papier staat wordt het een halszaak, terwijl je zelf, als blijkt dat je de deal niet helemaal rond kan krijgen nog met een ander in zee zou moeten kunnen willen.

Dit is een nadeel dat inherent is aan aanbesteden. Je wordt gedwongen tot samenwerken door de omvang van de opdracht en dat je dat nooit helemaal precies kan peilen. Alle moeite had makkelijk bespaard kunnen worden in een gesprek waarin de inkoper had aangegeven, vanwege dit concrete onderhoud civiele technische werk is dat certificaat niet zomaar een eis van de zovelen, die is echt belangrijk. Maar overleg, dat mag dus niet. Want de andere aannemers moeten ook volgens het gelijkheidsbeginsel behandeld worden. Alleen kun je met het zelfde recht zeggen dat je aannemers bevoordeelt, die door omstandigheden makkelijker aan certificaten kunnen komen.In plaats van dat je aannemers bevoordeelt omdat ze beter een klus kunnen klaren. Niet zo slim dus.

In het UEA heeft [Eiser] ook geen verdere informatie verstrekt over een derde waarop beroep wordt gedaan, noch heeft zij daarbij een ‘Verklaring beroep op derden’ gevoegd.Het parket van de Hoge Raad zegt erover:

De omstandigheid dat de gemeente bij het in de markt zetten van de opdracht kennelijk een ander formulier aan de inschrijvers ter beschikking heeft gesteld dan het gebruikelijke (bewerkbare format van het) UEA, maakt het voorgaande niet anders. Dat daarmee een fout in de hand is gewerkt, zoals [Eiser] betoogt, kan niet worden aangenomen. Ook het beroep van [Eiser] op artikel 2.21 lid 6 ARW gaat niet op. Die bepaling heeft immers betrekking op gevallen waarin herstel zou moeten plaatsvinden vanwege een kennelijke vergissing in de inschrijving, terwijl reeds is geoordeeld dat daarvan in dit geval niet kan worden gesproken. Nu van herstel geen sprake kan zijn, kan het uitblijven van het bieden tot een mogelijkheid daartoe ten slotte niet disproportioneel zijn.

Jammer dat je gewonnen leek te hebben in een fotofinish word je alsnog afgekeurd om de kleur van je schoenveters. Maar dat heeft toch niets te maken met hoe hard je liep? Nee maar dat heeft er niets mee te maken, het gaat erom dat je niet aan alle bureaucratische voorwaarden binnen een maand keurig had voldaan. Maar had dat dan even gezegd voor de wedstrijd? Dat had ik gezegd, heb je dit telefoonboek niet volledig doorgenomen? Is het aanbesteden of ondernemers pesten? Een sportersmentaliteit die het leuk doet bij wielrennen om ieders tourpool te verknoeien met wie wanneer welke plas heeft ingeleverd. Nu maar hopen dat er niet werkelijk maatschappelijk belang bij was gemoeid met het onderhoud civieltechnische werken.