Friese psychiaters bezorgd over jeugdzorg aanbesteding – Aanbestedingsnieuws

Friese psychiaters bezorgd over jeugdzorg aanbesteding

Friese psychiaters zijn bezorgd over de aanbesteding voor jeugdzorg. De keuzevrijheid van artsen is in het geding met de opdracht. De aanbesteding is uitgezet onder verantwoordelijkheid van Sociaal Domein Friesland. Al in 2020 werd voorgenomen om miljoenen te besparen op jeugdzorg.  Volgens de Website van Sociaal Domein Friesland moet het inkooptraject deze maand gaan lopen, na allerlei digitale sessies. Volgens het bijbehorende stroomdiagram duurt dat tot juli 2021 en moet in december alles op de rit zijn.

Dit najaar organiseert de inkoopgroep digitale sessies met cliënten/jeugdigen (organisaties) en aanbieders. Met deze input maakt de projectgroep de eerste ruwe plannen. Deze presenteren we in een volgende fase in de vorm van een marktconsultatie. Hierin worden de (ruwe) plannen gepresenteerd aan de markt, en willen we graag feedback of deze plannen realistisch en werkbaar zijn. De verwachting is dat dit in januari van 2021 wordt. In maart verwachten we de inkoopstrategie te presenteren en kunnen we vanaf april/ mei 2021 de inkooptrajecten starten.

De opdracht voor jeugdzorg is onder verantwoordelijkheid van D66-wethouder Hilde Tjeerdema in de markt is gezet. Tjeerdema is wethouder van Leeuwarden, van jeugd, primair en voortgezet onderwijs, sport, publieke dienstverlening en digitalisering.

Ook nu al is het niet meer mogelijk voor buiten de boot gevallen artsen om zich alsnog aan te melden voor specialistische jeugdhulp. “Gedurende de looptijd van de overeenkomst kunnen nieuwe aanbieders zich niet meer aanmelden om in aanmerking te komen voor een overeenkomst. De Friese gemeenten hebben de mogelijkheid om in een uitzonderlijk geval een aanbieder te contracteren”, meldt de site van SDFriesland.

Professor in global en local governance aan de RUG Caspar van den Berg stelde daarom eerder deze maand in de Volkskrant voor, om de jeugdzorg weer onder de verantwoordelijkheid van de provincie te brengen, waarop Tjeerdema riposteerde: “Waarom heffen we Fryslân niet op?”. Misschien omdat de Friesen dat niet willen? Het roept dus nogal wat vragen op, hoe dat nu moet worden vormgegeven. En of een klucht als in Noord-Holland met Transferium/Parlan en de nieuwe leverancier Horizon denkbaar is? In Friesland werkt de GGZ samen met Kinnik voor jongeren tot 15 jaar, voor dagbehandeling en al dan niet opname in een kliniek. Het is niet noodzakelijk zo, maar ook zeker niet ondenkbaar.

Kiezen van artsen is niet het enige dat in het geding is. Aanbestedingsnieuws verwacht op basis van onderbuikgevoel en eerdere jeugdzorg aanbestedingen dat de enige manier om te bezuiniging vooral wordt bereikt door psychiaters te confronteren met een take it or leave it –prijs, in plaats van het uurtje-factuurtje systeem. Onderhandelingen over een uurtarief zijn met de aanbesteding niet of nauwelijks mogelijk, bovendien is het niet mogelijk om de zorg al gaandeweg de behandeling in te schatten en de prijs bij te stellen. Om de bekostiging rond te krijgen moet je als psychiater maar schatten uit je dikke duim hoe veel kinderen ziek gaan worden en hoe.

Is dat te verwachten? Nu werd in de Leeuwarder Courant aangekondigd dat de miljoenenbesparing met name op het gebied van uitgaven aan beschermd wonen en “het woud van de lichte jeugdzorg”. Bij de aanbesteding van Noord-Holland zag Aanbestedingsnieuws dat de kostenbesparing uiteindelijk een kostenverdubbeling werd. De hypotheek die Transferium voor decennia was aangegaan, liep gewoon door terwijl het contract ermee werd opgezegd en de nieuwe zorgleverancier vond pas een nieuw gebouw (ver van de oorspronkelijke locatie) in de loop van het eerste jaar van het nieuwe contract. Dat heeft aldaar tot de consequentie geleid dat er een jongeren wegliep en een geweldsdelict pleegde. Ook kwamen jongeren tussen wal en schip, raakten vrienden kwijt en werden er rechtszaken gevoerd die bij een zorgcontinuering niet nodig waren geweest.

Ook de Jeugdzorg-aanbesteding in Zeeland was een slecht voorbeeld. Daar ging men van 200 naar 100 behandelaars terug. Hoe kan dat nu?  Met al die problematische vechtscheidingen? Door uurtje-factuurtje af te schaffen, betekent het, dat het nauwelijks tot niet mogelijk is kantoor of ondersteunend personeel te houden. Als dan halverwege de contract termijn het budget op is, is het de vraag of de zorg dan alsnog geleverd kan worden tegen een nultarief of dat het budget wordt bijgesteld en de begroting niet gehaald wordt. Het punt is dat de zorg al in weinig vrije marktwerking had. Als je door het aanbesteden de vrije marktwerking ook uit het artsentarief haalt, blijft er wel erg weinig vrije markt over. Eigenlijk alleen in medicijnen uit het buitenland. Je kan dan de Gekke Henkie uithangen door zonder onderhandeling geld uit te gaan strooien als wilde weldoener. Eindhoven deed dat. Maar hoe zit het nu met het alternatief, tegen van tevoren vastgesteld budget dat niet klopt met de realiteit inkopen?

Laten we maar speculeren waar al dit aanbesteden op neerkomt, of het nu is met grafische vormgevers of jeugdpsychiatrie. Er zijn namelijk heel wat mensen die in de zorg werken, die geen economie in hun vakkenpakket hadden. Die zie je soms ook in de democratische politiek terugkomen. Dit verschijnsel noemt men nu: com-mu-nis-me. Zo kun je het noemen en een ander woord weten we er niet voor, of het moest de lange weg op weg naar socialisme zijn. Kenmerken: De overheid wil de bank uit het financieringsmodel halen, zelf bepalen in plaats van de ondernemer, hoe de ondernemer te werk gaat en welke middelen hij daarbij nodig heeft, of dat nu een psychiater of een schapenscheerder is, tegen van te voren vastgestelde budgetten voor een periode van ongeveer vijf jaar en het vastgoed en alle andere benodigde middelen tot een minimum beperkt voor zijn rekening nemen en vooral geen cent te veel uitgeven.

In Oost-Europa zie je dat ook nog wel terug als je daar ooit in een ziekenhuis of andere instelling bent. Het meubilair gaat daar al zeker 70 jaar mee, het gebouw is van de lokale overheid en een psychiater krijgt nauwelijks meer als een verpleger uitbetaald. Als de overheid gaat beslissen wat de ondernemers gaan doen, kan het inderdaad heel goedkoop. En heel duurzaam trouwens ook, erg zuinig in ruimtegebruik zodat je allemaal mooie natuur overhoudt. En over 10 jaar voor alle psychiaters een Trabant, kunnen de parkeerplaatsen zeker de helft kleiner. Als je alles rood maakt, kun je ook erg besparen op grafische vormgeving.

Aanbestedingsnieuws heeft wel kennissen die daar ervaring mee hebben en in zo’n Oost-Europees land in een weeshuis gezeten hebben. We hebben de foto’s gezien en het was echt heel erg. Nou sterker nog, Aanbestedingsnieuws was zelf in de DDR als kind, net na de val van de muur. Het was een vakantie om nooit meer te vergeten. Alle auto’s waren of blauw, of beige. Speeltuintjes hadden ze er wel, maar die waren zo verroest dat je daar met je witte jaren ´90 kleren niet op kon. Het waren alleen turnstokken. Die bleken naderhand (in 2021, ik ben in een kinderwaan gelaten) bedoeld om de was aan op te hangen in de collectieve tuin. Ze hadden een ook authentieke houten rups op de kermis. Ongeverfd, 1 keer in gezeten, als enige. Het kraakte zo dat we dachten dat het zou instorten als er nog een vlieg bij kwam. We konden geen water uit de kraan drinken, kreeg je kanker van. Speelgoed deden ze daar niet aan. We hebben 4 uur per dag gekwartet in de Oostblokflat van ons gastgezin.

©EP 1990

Oh ja, we zaten toen ook nog in de rij in het winkelcentrum achter alle kinderen zonder te weten waarvoor. Na een uurtje wachten kwamen we bij de plastic-eiermachine uit, die je ook toen al in Nederland in elke Albert Heijn had. Dat was daar een topattractie, die de kinderen nog nooit gezien hadden. Niemand had geld om er wat in te doen dus er kwam ook niets uit en een Amerikaanse toerist vond dat zo zielig, dat die alle kinderen een plastic ei uitdeelde, ons verwende westerlingen ook. Ik was al weggelopen of hoefde er geen. En in die van mijn zus zat een plastic varkensneus. Dat hadden bijna alle eieren, het was dat of vies snoepgoed. Een hele verrassing, waar we de hele vakantie naar hadden toegeleefd.

Misschien moeten we daar maar eens meer onderzoek naar doen, om uit te leggen wat de voordelen van marktwerking ook weer waren voor wie in de illusie leeft dat dit aanbesteden van de jeugdzorg een ideaal bekostigingsmodel is.

Zie ook: 

Prijsdruk uurtarief grafische vormgeving en hun kantoren Over de onmogelijkheid een kantoor financieren bij een opdracht in aanbesteding.

https://www.anderetijden.nl/programma/1/Andere-Tijden/aflevering/259/Jong-in-de-DDR

https://www.omropfryslan.nl/nieuws/1039879-leeuwarder-wethouder-tjeerdema-houd-jeugdzorg-bij-gemeenten-hef-fryslan-maar-op

https://www.lc.nl/friesland/Kijk-terug-LC-Live-met-Leeuwarder-wethouder-Hilde-Tjeerdema-over-jeugdzorg-26023664.html

Zie ook de paginas van het Sociale Domein Friesland:

(c)EP, 2021

 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *