Brandweer VRK op zoek naar bluswater innovatie
De Veiligheidsregio Kennemerland, VRK, heeft een marktconsultatie uitgeschreven om meer te weten te komen van de markt over mogelijkheden voor secundair bluswater. Bluswater is zwaar en omvangrijk en dat is voor de brandweer lastig meenemen. Daarvoor zijn ondergrondse en bovengrondse brandkranen ter plekke, oftewel secundair bluswater.
Een brandkraan is ook niet altijd een ideale oplossing, in verband met de waterdruk. Niet op elke brandkraan staat voldoende druk en levert afdoende water om te blussen. Dat is in het bijzonder het geval met ondergrondse kranen, of als een kraan eerder is open gezet of elders is open gezet. Bovengrondse kranen zijn echter kostbaar om aan te leggen en te onderhouden.
Er moet druk op om het water uit de kraan in de slang en verder omhoog te krijgen. Dat leidt tot drukverlies. Niet handig bij hoogbouw, als er nog meer druk nodig is om het water nog verder omhoog te krijgen. Een brandweerkraan mag ook door de brandweer niet zomaar worden geopend om te testen of de druk afdoende is.
De druk is niet het enige probleem met brandkranen. De kranen zijn ook nog eens niet altijd vindbaar, zijn beschadigd door verkeer of om een andere reden niet bereikbaar. Of ze zijn op zichzelf wel bereikbaar maar er ligt een electrische leiding van de tram in de weg. Dan bestaat er kans op vervuiling van het drinkwaternet met mogelijk verontreinigd, bluswater. Dat heet insluizen. Dat insluiseffect is een behoorlijk risico, dat bijvoorbeeld op kan treden wanneer onbevoegden de brandkraan opendraaien (red AN een Haagse traditie), maar ook door verontreiniging bij ondergrondse kranen. Ook kan het water terugstromen, de leiding in en ook dat moet vanwege verontreinigingen voorkomen worden.
De brandweer zit dus met smacht te wachten op innovatieve oplossingen. Ook zijn (d.i. waren) er insluisvrije kranen leverbaar. De Brandweer commissie voor brandkranen overwoog al eens om een keurmerk daarvoor in te stellen, maar dat kan niet want dan zouden vrijwel alle leveranciers van brandkranen uitsluiten.
De klokkenluider van het probleem van het insluizen was destijds de heer Hoogeboom van de WAPROG, de watermaatschappij voor de Provincie Groningen. Al in 1989 verscheen daar een artikel over in het vakblad H20. “De insluisvrije brandkraan is thans een feit”. Dat blad gaat dan ook op de aanbestedingsfilosofische tour en citeert Confusius. “Geduld is een boom waarvan de wortels bitter maar de vruchten zoet zijn.” Het blad verwacht dat de insluisvrije brandkraan in het begin van 1989 op de markt verkrijgbaar is. In 1998 zijn er demonstraties van het Noord-Hollandse waterleidingbedrijf, van de gevolgen van het gebruiken van opzetstukken en hoe reëel het insluisrisico is.
De KIWA-documentatie legt dat insluizen als volgt uit:
Insluizen is een verschijnsel, dat optreedt bij het openen van een brandkraan terwijl de afsluiters op het aangesloten opzetstuk zijn gesloten. Hierdoor stroomt water uit het hoofdleidingnet de brandkraan binnen. Het gevolg hiervan is dat de in de kraan aanwezige vervuiling mee omhoog wordt gevoerd. De aanwezige lucht wordt samengedrukt tot de druk gelijk is aan de druk in het
leidingnet. Omdat de lucht niet kan ontwijken stopt het binnenstromen van water in de brandkraan en zullen omhoog gevoerde verontreinigingen terugzakken.
In het buitenland is dit insluisrisico nog maar beperkt bekend. Daar wordt het leidingwater ook minder benut als drinkwater, en liggen prioriteiten anders. Tegen het insluizen werden al in de jaren 90 al allerhande klepjes gebruikt maar dat is nog steeds risicovol, de meest ideale situatie is als dat in de kraan wordt verwerkt. Dat moeten die leveranciers dan wel doen. Maar dan krijg je algauw patenten en gedoe en hoe je het dan moet inkopen, niemand die het weet.
Belangrijkste leverancier van brandweerkranen is het van oorsprong Engelse AVK. Die levert smalle kranen, die wel FM-gekeurd zijn, een techniek hebben tegen lekken en eenvoudig te repareren na verkeersbeschadigingen, maar niet het Nederlandse KIWA-keurmerk tegen insluizen hebben. Dan is er nog het Zwitserse Schmidt Watertechniek, die Vonroll boven- en ondergrondse brandkranen levert, volgens het -volgens de leverancier- originele model, ook leverbaar in gietijzer. Echt reclame over insluizen maken die bedrijven niet.
Het Nederlandse Kolk BV doet dat weer wel, tenminste voor de ondergrondse brandkranen. Hartstikke mooi. Die willen wij democratische kiezers, die niet willen verbranden of vergiftigd willen worden. Behalve bij hoogbouw. Maar ajaj het moet nog worden aanbesteed en dan moet je dus iedereen weer zo nodig gelijk behandelen van de Europese Aanbestedingsjuristen. En dan kun je niet zomaar met een privaat keurmerk komen aanzetten. Eerst dus maar een marktconsultatie uitschrijven…
https://www.tenderned.nl/tenderned-tap/aankondigingen/129035
https://www.kiwa.nl/upload/BRL/K614.pdf
https://diensten.kiwa.nl/nutssector/ondergrondse-brandkranen-tegen-insluizen-beveiligd