Belgen gunden 100% elektrische veerpont aan Baltic
Nou ja niet voor 100% elektrisch, het is wel fijn als je de reling vast kan houden. Vloot heeft een aanbesteding uitgeschreven voor het elektrificeren van een van de veren over de Schelde en bij meerdere bedrijven offerte opgevraagd, althans, dat bericht Schuttevaer, alsmede Standaard. Dat lijkt echter niet te kloppen. Op 10 augustus berichtte de website van Vloot namelijk al dat er al een ondernemer in beeld is.
Aanbestedingsnieuws zocht even verder. Vloot, een zelfstandige dienst van de Vlaamse kustwacht, bericht, dat het gaat om de Estse scheepswerf Baltic Workboats. Het Ensor-veer kreeg onlangs een witte laag en bevindt zich ondertussen in de afbouwfase. Raveel ontmoet Ensor zal, net zoals de drie andere veerboten aan de kust, met kunst van meester Raveel afgewerkt worden.
De publicatie op TED naar aanleiding waarvan men bericht dat er een aanbesteding is uitgezet, blijkt ook een gunningsbericht te zijn. We vonden die terug via Tenderwolf. De opdracht voor een elektrisch veer is al gegund, voor 2.940.300,00 EUR aan de firma Baltic Workboats. De Tender bericht dat de overeenkomst daartoe 21-12-2018 al gesloten is, anderhalf jaar geleden. Een levering van 2,9 miljoen is aanbestedingsplichtig.
We vonden dus wel een gunningsbericht, maar geen tender. Er was ook geen sprake van een tender in 2018, anders schreven we dat wel even op. Het idee is toch dat de aanbesteding de uitkomst bepaalt, niet dat je het gunningsbericht de aanbesteding noemt. Maar goed aan de ontwikkeling van een innovatie die een investering vraagt, die niet door de ondernemer alleen kan worden opgebracht, kan het ook niet anders, dan dat het niet alleen van het lot van de aanbesteding zelf afhangt. Je moet wel iets, want compleet volgens de aanbestedingsregels gaat het hoe dan ook niet.
Toch is het zuur voor de ondernemers die al een elektrisch veer hebben bedacht en ontworpen en op de plank liggen. Aanbestedingsnieuws sprak zo’n ondernemer. Je gaat lang met een overheidsdienst aan tafel en die breekt dan op het laatst de onderhandelingen af en gaat met een sterk gelijkend ontwerp bij een andere leverancier langs, met een aanbesteding.Het was bijna hetzelfde verhaal als met elektrische vrachtwagens en elektrische bestelbussen. Erg treurig en een rem op de innovatieve economie.
Het is dan ook een bekend probleem van aanbesteden. Een van de risico’s voor de leverancier is, dat een overheid die de regels strikt naleeft, de aanvankelijke preferred supplier een mooie worst voorhoudt, bijvoorbeeld de ontwikkeling van 1 veer, met als belofte de vele andere veren en daarna voor het leeuwendeel van de opdracht met een andere leverancier, soms een die het zelf ook nog eens niet wenst, in zee gaat, na een aanbesteding en daar ook nog het ontwerp aan doorspeelt, via de uitvraag. Op basis van non-discriminatie opdrachten verstrekken, betekent ook dat je een ondernemer niet beloont om de effort, de gevoerde onderhandelingen, de investeringen of het ontwerp, kortom niet om de innovatie.
Bij innovaties spelen nog meer aanbestedingsproblemen dan alleen het non-discriminatieprobleem. Het belang van de overheid bij kennisdeling staat haaks op het belang van de ondernemer kennis voor zich te houden, te overleven en daar geld aan te verdienen. Intellectueel eigendom beschermen verdraagt zich dan ook niet met aanbesteden. Daarom zit een leverancier op zijn informatie, zoekt een overheid om aanbestedingsredenen een heel andere leverancier uit en worden minder innovatieve leveranciers gedwongen het wiel opnieuw uit te vinden. Een ander probleem is dat de innovaties over een lange termijn worden afgeschreven, die vaak niet rijmt met de korte termijn impuls die van aanbestedingen uitgaat.
In andere landen zijn al elektrische veren. Vattenfall en Echandia Marine werkten in 2019 al aan zo’n elektrisch veer. C-Job ontwierp voor het GVB in 2018 elektrische veren die al varen op basis van het principe dat de accu aanlandig wordt geladen. Er zit dan alleen nog een dieselgenerator in voor de backup, dat de pontbevaarders niet met hun armen hoeven te roeien, bij laadproblemen. E-ferry Ellen is de grootste veerdienst die elektrisch is, en werkt met Zwitserse batterijen van Léclanché.
Het ding is dus zowat al af, dus ondernemers hoeven nog niet uit hun stoel te komen, om op een aanbesteding in te schrijven. Of het moest zijn voor een van de andere veren over de Schelde.
Fake news of Fake tender? U mag het zeggen. Het schijnt dat de waarheid altijd in het midden ligt.
Vloot, een onderdeel van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust, bericht:
Vloot breidt in het najaar haar veerdienst in Oostende uit met een nieuw veer: RAVEEL ONTMOET ENSOR. Dit project is een absolute primeur binnen de Vlaamse vloot. Deze nieuwe veerboot is het eerste volledig elektrisch vaartuig dat Vloot in gebruik zal nemen. Met een lengte van 23 meter kan het schip tot 100 passagiers overzetten, wat een verdubbeling is van de capaciteit ten opzichte van de huidige veerboten. Het veer is uitgerust met zonnepanelen die de elektrische systemen aan boord voeden. Nieuw is ook de pantograaf (stroomafnemer) met een automatisch plug-systeem. Ir. Piet Leeuwerck (scheepsbouw – R&D manager) en ing. Steven Vandevyver (superintendent) van Vloot werken in dit pioniersproject nauw samen met de Estse scheepswerf Baltic Workboats en enkele andere partners.
Het veer kreeg onlangs een witte laag en bevindt zich ondertussen in de afbouwfase. RAVEEL ONTMOET ENSOR zal, net zoals de drie andere veerboten aan de kust, met kunst van meester Raveel afgewerkt worden.
Zie ook de foto’s