Zandvoort verliest aanbestedingszaak watertoren
Laatst geupdate op augustus 29, 2018 door redactie
De kort gedingrechter heeft de gemeente Zandvoort op de vingers getikt ter zake van een “aanbesteding” voor de ontwikkeling van het gebied rond de Watertoren. Het gaat met name om de afgesproken gebruiksoppervlakte, waarin de communicatie naar de raad niet transparant is geweest.
De gemeente heeft de watertoren, een gemeentelijk monument, in 2006 verkocht aan de commanditaire vennootschap Watertoren Zandvoort, gevestigd in Amsterdam(hierna: “WZCV”). In de koopovereenkomst staat dat partijen zich realiseren dat de gemeenteraad een eigen bevoegdheid heeft om te beslissen over de uiteindelijke ontwikkeling van de watertoren en zal moeten instemmen met een voorgesteld gebruik. Het is dus aan de gemeenteraad om over de koop te beslissen.
In 2012 wordt een bestemmingsplan ontwikkeld voor woningbouw rond het gebied. Architect Biase gaat aan de slag met een plan. in 2013 en een jaar later komen ook de architectenbureaus Springtij en AG in beeld. WZCV en Springtij spreken dan al 3000 meter gebruiksoppervlakte af. In het plan van AG is, in tegenstelling tot Springtij een heel bescheiden exploitatie afgesproken.
In 2016 spreekt het college naar de raad een duidelijke voorkeur uit voor Springtij, dat luxueuze woningbouw rondom de watertoren voorstelt. Dat wordt niet behandeld, want het college treedt af. Op 12 januari 2017 komt er een nieuw college.
In 2017 komt de gemeente opnieuw met een participatierapport waaruit de voorkeur voor Springtij blijkt. In het Haarlems Dagblad schampert WZCV woordvoerder Ko van de Graaf, dat het plan van AG niets voorstelt. Dat is aan de vooravond van een raadsbesluit. Dat raadsbesluit valt in het voordeel uit van Springtij. Springtij wint met 23 punten, 1 punt verschil ten opzichte van AG.
Bij bewoners heeft dat plan echter helemaal geen voorkeur. Het is volstrekt in strijd met het bestemmingsplan. Daarnaast zijn er grote grondverplaatsingen voor nodig in het kustbeschermende duingebied van (nomen est omen) Springtij, onder meer voor een parkeergarage. Dat Springtij een plan heeft dat het bestemmingsplan overschrijdt, is juist de reden waarom het de opdracht wint. In 2013 is immers een gebruiksoppervlakte, groter dan het bestemmingsplan afgesproken.
Het was een hete zomer in 2017 in Zandvoort. In oktober, treedt wethouder Demmes af, naar aanleiding van het plan van Springtij. Demmers is volgens de andere leden van het college actief betrokken bij de correspondentie van WZCV. Zo stuurde hij ambtelijke correspondentie door naar Springtij. Springtij ontkent dat daarop stellig.
Dan komt er een onderzoeksrapport van onderzoeksbureau Integis waarin staat dat de bewuste correspondentie “nauwelijks van invloed is geweest” op de besluitvorming. En zo veel was het ook niet. De raad vertrouwt dat rapport niet en kondigt eind oktober aan zelf onderzoek te doen.
PIANOo zegt dat je mag praten. Zandvoort is dat volop gaan doen. Met Springtij. Uit de aanbestedingsuitspraak die gisteren is gepubliceerd, blijkt dat concurrent AG met het bescheiden plan voor exploitatie van de woontoren, dat 22 punten kreeg, het Integis rapport goed heeft gelezen. AG merkt op dat hier uit blijkt dat
“maar liefst 18 e-mails tussen wethouder [A.] en WZCV zijn gewisseld ten aanzien van het informeren van de raad. Ook is 6 maal door wethouder [A.] correspondentie doorgestuurd aan WZCV en is er in ieder geval 4 keer mondeling contact geweest tussen wethouder [A.] en WZCV in aanloop naar het raadsbesluit. Tevens volgt uit het rapport dat Springtij en wethouder [A.] tenminste eenmaal op zijn privé e-mailadres e-mailde In deze e-mail wordt afgestemd met [A.] hoe Springtij en WZCV de raadsleden via het College kunnen informeren. Dit was een toevallige ontdekking, onderzoek naar het privé e-mailadres van [A.] is niet gedaan.”
Tegen zulk intensief contact heeft AG nooit een schijn van kans gehad, betoogt de architect. De gemeente heeft volgens AG “verzuimd om te zorgen voor een gelijk speelveld voor alle drie betrokken partijen en heeft de onbalans in de informatievoorziening aan partijen verder versterkt door bilateraal overleg te voeren met WZCV en Springtij.” Bovendien is de gemeenteraad daar verkeerd over geïnformeerd, aldus AG.
De voorzieningenrechter stelt vast dat op basis van het Integis-rapport, er inderdaad vooringenomenheid is, terwijl de schijn daarvan voorkomen moet worden. op zichzelf genomen reeds meebrengen dat de zorg voor de kwaliteit van de besluitvorming onvoldoende is geweest.
In art. 2:4 van de Algemene wet bestuursrecht is bepaald dat het bestuursorgaan zijn taak vervult zonder vooringenomenheid. Dat geldt ook voor zover het betreft de advisering door wethouders aan de gemeenteraad met het oog op de door deze te nemen besluiten. Die norm houdt ook in dat schijn van vooringenomenheid moet worden vermeden. Vastgesteld moet worden dat de wijze van optreden van wethouder [A.] strijdig is met die norm.
Is er sprake van een aanbesteding?
Volgens AG is er sprake van een aannemings-opdracht van de gemeente Zandvoort aan Springtij. Het had dus moeten worden aanbesteed. De gemeente vindt van niet. Er is volgens de gemeente geen sprake van een overheidsopdracht waarbij de regels van het aanbestedingsrecht dienden te worden gevolgd, want
– er worden geen aanvullende eisen gesteld
– en van een bouwplicht is evenmin sprake.
De gemeente heeft besloten om een zogenaamde keuzeprocedure vast te stellen, waarbij de drie initiatiefnemers gelijke kansen krijgen.
Best aparte gang van zaken volgens de redactie van Aanbestedingsnieuws. Dat zo’n aannemer zo maar uit zichzelf huizen gaat bouwen zonder enige opdracht daartoe van de gemeente, terwijl het in strijd is met het vigerende bestemmingsplan en grote ontgrondingen behelst. Vindt de gemeente dat wel goed? Oh jee ja er worden helemaal geen aanvullende eisen gesteld? Dus Springtij mag het zelf helemaal uitzoeken? Milieubeheer, waterkeur …, omgevingswet … ontgronding … het doet er allemaal niet meer toe… Hoezo is er geen bouwplicht maar kondigt de gemeente aan dat er een bepaald aantal meter gebruiksoppervlakte is afgesproken? Gebruik waarvan dan? Van het gras? Hoezo beweert de gemeente dat de aannemer geen bouwplicht heeft en communiceert Zandvoort de tekeningen zelf?
De gemeente kijkt er niet naar want owee dan zouden ze eens moeten aanbesteden. Opdracht, welnee de gemeente maakt het niet uit wat de aannemer allemaal uitvoert. Als het maar wel een gebruiksoppervlakte van 3000m2 heeft. Maar dat is helemaal geen eis. Dat was alleen een privé mail van de wethouder. Sterker nog de gemeente heeft helemaal geen eisen.
Leuk zo, dat totale anarchisme. Als je stadje maar niet overstroomt omdat de parkeergarage niet zo goed is aangelegd op de vaagbodem van het duin, natuurlijk. Of in de fik vliegt omdat het niet gecontroleerd is op brandveiligheid door een bouwplantoetser. Of per ongeluk expres de monumentale toren sloopt voor een stom huisje. Of dat het hele duin wegzakt omdat er te veel grond is weggehaald. Of een massaextinctie van de lokale duindoornstruikjes… nou ja… al die redenen waarom achteraf iets niet goed blijkt te zijn uitgevraagd in een aanbesteding die je niet van te voren had kunnen zien aankomen.
De rechter laat in het midden of er sprake is van een aanbesteding. Maar de normen uit het aanbestedingsrecht voor een gelijke behandeling, verklaart hij wel op het aldaniet-aanbestedingsdingens Watertorenplan van toepassing. Dat doet hij via de hogere bestuursnorm van de Algemene Wet Bestuursrecht, waarin staat dat het gemeentebestuur moet beslissen zonder vooringenomenheid. Vroeger waren de krakers anarchosyndicalistisch maar dat is nu dus de gemeente zelf. De hoe moeten we het noemen dingens flapsie quasi-opdracht/spontane onbezonnen woningbouwpleegactie van Zandvoort is dan weliswaar niet noodzakelijk onderhavig aan de aanbestedingsregels, de AWB is er altijd nog op van toepassing.
Wel interessant is dat de rechter de zaak daarna zelf afdoet. De rechter veroordeelt de gemeente tot het nemen van een aantal procedurele stappen, uitvoerbaar bij voorraad. Eens zien of dit u bekend voorkomt van een zekere gehate door de EU bij ons geïntroduceerde anoniem gebleven procedure (ja een meervoudig onderhandse aanbesteding dus… we leggen de grap maar even uit, voor de journalisten die ons lezen)
5.2.gebiedt de gemeente om het proces om te komen tot een selectie uit de drie thans met elkaar concurrerende inschrijvers als volgt vorm te geven:
- –de gemeenteraad stelt op voordracht van het college van B&W voor ultimo 2018 het kader voor de selectie opnieuw vast, en schept daarin klaarheid over de betekenis van de door WZCV gestelde eis omtrent de 3.000m2 gebruiksoppervlakte in het kader van de haalbaarheid van de door de gemeenteraad gewenste integrale ontwikkeling en de implicaties daarvan voor de planologische randvoorwaarden (waaronder in het bijzonder de mogelijkheden voor een herziening van het bestemmingsplan);
- –het door het college aan de gemeenteraad voor te dragen kader wordt voorgelegd aan de inschrijvers, die gedurende twee weken de gelegenheid hebben om verduidelijking te vragen;
- –de daaruit voortvloeiende nota van inlichtingen wordt voorgelegd aan de inschrijvers, die gedurende één week de gelegenheid hebben om verduidelijking van de gegeven antwoorden te vragen;
- –die antwoorden worden neergelegd in een tweede nota van inlichtingen;
- –de beide nota’s van inlichtingen worden met de definitieve voordracht aan de gemeenteraad meegezonden;
- –de inschrijvers worden in de gelegenheid gesteld om hun plannen in het licht van het aldus vastgestelde kader aan te passen. Tussen de datum van het besluit waarbij het kader voor de selectie door de gemeenteraad is vastgesteld en de datum waarop de plannen opnieuw moeten worden ingediend ligt minimaal een termijn van zes weken;
- –de plannen worden onderworpen aan een beoordeling door een ambtelijke commissie. Het staat de gemeente vrij om die commissie samen te stellen uit ambtenaren die eerder in dit dossier actief zijn geweest en om daarbij -desgewenst- externe expertise in te schakelen;
- –de plannen en het advies van de commissie worden tot het moment waarop het college van B&W het te nemen besluit aan de Raad voorstelt vertrouwelijk behandeld;
- –de gemeente geeft zich rekenschap van de gevoeligheid van de positie van WZCV in relatie tot deze besluitvorming en past de communicatie met WZCV die in de periode tussen indiening van de plannen en de voordracht aan de Raad plaatsvindt daaraan aan;
5.3.veroordeelt de gemeente in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van AG begroot op € 1.606,00, vermeerderd met de nakosten ten bedrage van € 131,00 zonder betekening en op € 199,00 in geval van betekening, één en ander te vrmeerderen met de wettelijke rente vanaf veertien dagen na betekening van dit vonnis tot aan de dag der algehele voldoening;
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNHO:2018:7142
Zie ook:
https://www.nhnieuws.nl/nieuws/214344/Raad-Zandvoort-doet-zelf-onderzoek-naar-ontslag-wethouder-en-hoofdpijndossier-Watertoren
https://wnl.tv/2017/10/12/ontslagen-wethouder-maakt-alsnog-snoepreisje-op-kosten-belastingbetaler/
https://springtijarchitecten.nl/2017/06/29/raadsbesluit-watertorenplein.html
Raadsvoorstel voor plan Springtij Architecten bij Watertorenplein