Economische zaken verdeelt miljarden Groeifonds Innovatiesubsidies

Laatst geupdate op april 17, 2022 door redactie

Voor innovatie komt dit jaar vanuit de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds een investering van € 3,22 miljard beschikbaar en is nog eens € 1,33 miljard gereserveerd. Het gaat om 20 voorstellen die onder meer inzetten op het gebruik van AI voor kankeronderzoek, sleuteltechnologieën zoals fotonica, startups in de farmaceutische industrie, waterstof, groene chemie, verduurzaming van de vliegtuigindustrie en digitalisering in de logistieke sector.

De geselecteerde innovaties dragen volgens de onafhankelijke adviescommissie bij aan economische groei, het versterken van onderzoeks- en innovatie-ecosystemen en de internationale kennis- en concurrentiepositie van Nederland. Het besluit van de adviescommissie over de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds is vandaag door de ministerraad overgenomen. Naast het ondersteunen van innovatie zijn ook projecten voor een sterkere infrastructuur en kennisontwikkeling beoordeeld, waaronder een voorstel om bestaande publiek-private samenwerking tussen het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt uit te bouwen.

Ook zijn er vervolginvesteringen in innovatieve projecten uit de eerste ronde bekend gemaakt. De voorwaardelijke toekenningen aan Quantum Delta Nederland (€ 228 miljoen) en RegMed XB (€ 33 miljoen) zijn omgezet in definitieve investeringen. Daarnaast is de reservering voor AiNed deels omgezet in een definitieve investering (€ 116,5 miljoen).

“Opnieuw heeft innovatie gericht op digitalisering, verduurzaming en gezondheid vanuit het Nationaal Groeifonds ondersteuning van betekenis gekregen. Dat is goed voor álle Nederlanders, want een welvarend land is niet vanzelfsprekend. Onderzoek, ontwikkeling en innovatie zijn de sleutels voor duurzame groei en dus onze banen en inkomsten van toekomstige generaties.”
Minister Micky Adriaansens (EZK)

Er komt ook een derde ronde voor innovatieve financiering vanuit Nationaal Groeifonds

Het Nationaal Groeifonds heeft aangekondigd dat er een derde ronde volgt, waarin weervoorstellen kunnen worden ingediend voor financiering. Onderzoek en ontwikkeling (R&D) en innovatie blijft 1 van de 2 pijlers van het fonds. Bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, overheden, maatschappelijke organisaties en andere partijen kunnen – als de Eerste Kamer hiermee akkoord gaat – dan voor het eerst ook rechtstreeks hun investeringsvoorstellen indienen.

In totaal is er twintig miljard euro vanuit het fonds beschikbaar tot 2026, in de eerste ronde (2021) is € 4 miljard (deels voorwaardelijk) toegekend en gereserveerd. In deze tweede ronde is € 5 miljard (deels voorwaardelijk) toegekend en daarnaast € 1,3 miljard gereserveerd voor in totaal 28 projecten.

De twintig voorstellen waarin wordt geïnvesteerd of waarvoor geld is gereserveerd op het gebied van onderzoek en ontwikkeling (R&D) en innovatie zijn:

Zelfdenkende Moleculaire Systemen (o.a. Nijmegen, Eindhoven)

Nederland heeft een sterke positie in (moleculaire) scheikunde waarbij onderzoek wordt toegepast in duurzame materialen en de chemie zoals in verf en weefsels. Zelfdenkende Moleculaire Systemen werken op het snijvlak van scheikunde en kunstmatige intelligentie. Dit leidt tot nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld materialen die zichzelf kunnen herstellen. In Nijmegen komt een nieuw robotlab om deze stappen te testen.
Toekenning (voorwaardelijk): € 97 miljoen.

Duurzame MaterialenNL (landelijk)

De landelijke samenwerking Duurzame MaterialenNL wil een leidende rol spelen in de ontwikkeling en het toepassen van duurzame en circulaire materialen. Dit versterkt de Nederlandse economie en maakt die tegelijkertijd CO₂-neutraal en circulair. De ondersteuning is voor het ontwikkelen van circulaire plastics. De recyclingmarkt groeit sterk, ook door regels voor een minimum percentage gerecycled plastic in producten.

Toekenning (voorwaardelijk): € 220 miljoen.

Einstein Telescope (Zuid-Limburg)

Einstein Telescope is een nog te bouwen internationaal ondergronds observatorium voor zwaartekrachtsgolven. Financiering (€ 42 miljoen) is voorwaardelijk toegekend voor een in te dienen bid samen met België en Duitsland en gereserveerd (€ 870 miljoen) voor de eventuele bouw daarna in Zuid-Limburg. Onderzoek naar zwaartekracht levert ook een bijdrage aan innovaties waarin Nederland al sterk is, zoals sensortechnologie en fotonica.

Toekenning (voorwaardelijk) en reservering: € 912 miljoen.

NextGenHighTech (landelijk)

Meer dan 300 bedrijven, waaronder meer dan de helft mkb en startups, kennisinstellingen en (branche)organisaties, gaan gezamenlijk een nieuwe generatie hightech apparatuur ontwikkelen binnen zes toepassingsdomeinen: lasersatellietcommunicatie, biomedische productietechnologie, semiconductors, composieten, energie en agrifood. Nederland doet hiermee extra publieke investeringen in zogenoemde sleuteltechnologieën.

Toekenning (voorwaardelijk): € 450 miljoen.

PhotonDelta (Eindhoven)

Geïntegreerde fotonica zijn chips die met optische signalen werken in plaats van elektrische signalen. Communicatie via optische signalen kan meer informatie, over een langere afstand tegelijk versturen. Dat kan zorgen voor hogere prestaties en is daarnaast energiezuiniger. De indieners krijgen extra publieke ondersteuning voor onderzoek, ontwerp en productie van geïntegreerde fotonica waarmee Nederland wil uitblinken.

Toekenning (voorwaardelijk): € 471 miljoen.

Cellulaire Agricultuur (landelijk)

Dit is de techniek voor het kweken van cellen zonder tussenkomst van dieren om tot een dier- en planeetvriendelijker vlees- of melkproduct te komen. Het project Cellulaire Agricultuur speelt daarmee in op de eiwittransitie. Hoewel de producten nog niet in de schappen liggen, is de wetenschap veelbelovend en zijn de eerste bedrijven in Nederland al actief. Twaalf organisaties werken samen in dit project aan kennis en ontwikkeling.

Toekenning (voorwaardelijk): € 60 miljoen.

CROP-XR (o.a. Amsterdam, Delft, Utrecht, Wageningen)

Vier universiteiten en de branchevereniging Plantum gaan zich met CROP-XR richten op een veelbelovende, nieuwe veredelingstechniek waarmee veel sneller en efficiënter klimaatresistente gewassen kunnen worden ontwikkeld. Een nieuw, virtueel instituut gaat aan de slag met onderzoek en kennis, onder andere op het snijvlak van plantenwetenschappen en kunstmatige intelligentie.

Toekenning (deels voorwaardelijk): € 43 miljoen.

Groeiplan Watertechnologie (Oost-Nederland)

De beschikbaarheid van (schoon) water is een belangrijke uitdaging. In dit project willen circa 600 partijen aan de slag met meettechnieken, met technologie om bijvoorbeeld medicijnresten uit rioolwater te zuiveren, om grondstoffen terug te winnen en om water zo te zuiveren dat het kan worden hergebruikt in landbouw en industrie. Toepassing in de praktijk is in Oost-Nederland, vanwege droogte door de hoge zandgrond in deze regio.

Reservering: € 135 miljoen. 

NL2120 (landelijk)

Betrokken partijen bij NL2120 willen aan de slag met onderzoek naar nieuwe natuurlijke oplossingen voor een duurzaam en klimaatbestendig gebruik van land- en watersystemen. Het voorstel combineert een kennisprogramma met investeringen in gebiedsprojecten in verschillende landschapstypen veenweidegebieden, hogezandgronden en de kust.

Reservering: € 110 miljoen.

Werklandschappen van de toekomst (landelijk)

Dit project beoogt een grootschalige vergroening van bedrijventerreinen in Nederland te gaan realiseren. Groenere bedrijventerreinen zijn nog geen norm en ideeën hierover zijn nog versnipperd en worden niet landelijk vorm gegeven. Het voorstel Werklandschappen moet positieve effecten opleveren op het gebied van onder meer klimaatadaptatie, biodiversiteit en arbeidsproductiviteit.

Reservering: € 26 miljoen.

Biotech Booster (landelijk)

Biotechnologie heeft potentieel een grote maatschappelijke waarde bij het oplossen van ziekten, bij kwaliteitsverbeteringen in voeding en bij het ontwikkelen van brandstofinnovaties en chemische toepassingen. Nederland heeft al langer veel kennis in huis op dit gebied en deelnemers aan dit project willen nu de stap zetten naar de doorontwikkeling van medisch onderzoek naar bedrijvigheid.

Toekenning (deels voorwaardelijk): € 246 miljoen.

Oncode-PACT (landelijk)

Dit voorstel richt zich vooral op het effectiever inrichten van de preklinische fase van kankeronderzoek. Het voorstel van kennisinstellingen, bedrijven en gezondheidsfondsen is uniek door de concrete toepassing van kunstmatige intelligentie, goed afgebakende patiëntengroepen en mini-orgaantjes in preklinisch onderzoek. Uiteindelijk moet dit leiden tot minder risico’s in het proces en goedkopere nieuwe medicijnen. Ook moet het leiden tot nieuwe doorbraken voor kankerpatiënten.

Toekenning (deels voorwaardelijk): € 325 miljoen.

PharmaNL (o.a. Groningen, Leiden, Oss)

Deze samenwerking richt zich vooral op de technische faciliteiten voor startups in de farmaceutische industrie en medicijnproductietechnologie. Er is in Nederland al veel hoogstaand onderzoek binnen de farmaceutische industrie die bovendien groeit door de komst van het European Medicines Agency. Ook willen zowel de EU als Nederland meer inzetten op lokale medicijnproductie om de afhankelijkheid van Azië te verminderen.

Toekenning (voorwaardelijk): € 80 miljoen.

Toekomstbestendige Leefomgeving (landelijk)

Deze samenwerking wil innovaties in de ontwerp-, bouw- en technieksector bevorderen. Productiviteitsverhoging in de bouw zorgt voor verdienvermogen en is cruciaal voor het realiseren van de grote maatschappelijke opgaven in de gebouwde omgeving. Het gaat om projecten zoals met gebruik van digitalisering, duurzame kademuren en gevels, nieuwe renovatietechnieken, duurzame woningbouw en biobased bouwen.

Reservering: € 100 miljoen.

GroenvermogenII (landelijk)
GroenvermogenII richt zich op de realisatie van groene waterstofprojecten in Nederland van tenminste 100 Megawatt. Doel is industriële opschaling van productie, opslag en toepassing van groene waterstof. Via aanbestedingen zullen drie tot vier demonstratieprojecten voor grootschalige elektrolyse deels bekostigd worden. 

Nieuwe Warmte Nu! (landelijk)

Deze samenwerking heeft als doel het realiseren van duurzame collectieve warmtesystemen te versnellen door middel van innovatie. Het project, waaronder de aanleg van 29 warmtenetten om in totaal 104.000 bestaande woningen duurzaam te verwarmen, draagt bij aan de maatschappelijke opgave om de CO₂-uitstoot in de gebouwde omgeving sterk te reduceren.

Toekenning (voorwaardelijk): € 200 miljoen.

Digitaal Ecosysteem Mobiliteit en Smart City (landelijk)

Dit betreft het realiseren van een digitale infrastructuur voor het delen en gebruiken van data. Doel is het efficiënt ontsluiten en beschikbaar maken van data voor diverse toepassingen en diensten. DEMS kan bijdragen aan een beter functionerend mobiliteitssysteem en optimalisaties en innovaties op het gebied van verstedelijking, woningbouw en ruimtelijke planning.

Reservering: € 85 miljoen.

Digitale Infrastructuur Logistiek (DIL) (landelijk)

Deze samenwerking heeft als doel digitalisering van de logistieke sector te versnellen. Nederland heeft met logistiek een vooraanstaande positie, maar digitalisering wordt nog niet bovengemiddeld toegepast. Met het project wordt een data-infrastructuur gecreëerd waarop bedrijven en overheden data met elkaar delen. Doel is hogere beladingsgraden, kortere wachttijden, minder buffervoorraden en lagere administratieve kosten.

Toekenning: € 51 miljoen.

Luchtvaart in Transitie (landelijk)

Verduurzamen van de luchtvaartsector is noodzakelijk. Gebrek aan testruimte, voldoende technisch personeel en risico’s om op te schalen staan deze transitie nog in de weg. In dit project gaan kennisinstituten en bedrijven zich samen richten op doorbraaktechnologieën voor ultra-efficiënte vliegtuig(onderdelen)ontwikkeling en op thema’s als innovatie met materialen en waterstofbrandstofcel-elektrische aandrijving.

Toekenning (deels voorwaardelijk): € 383 miljoen.

Zero Emission Services (ZES) (landelijk)

ZES beoogt een deel van de binnenvaart te verduurzamen via een nieuw energiesysteem met elektrische batterijen. Door te investeren in dockingstations, batterijcontainers en het ombouwen van schepen kan er een rendabel en schaalbaar netwerk van open-toegankelijke laadinfrastructuur en energiecontainers ontstaan waarmee scheepseigenaren emissieloos kunnen gaan varen door per gebruik te betalen.

Toekenning: € 50 miljoen.

Publiek-Private Samenwerking beroepsonderwijs (landelijk)

Het gaat om het opschalen van bestaande Publiek-Private Samenwerking (PPS) in het beroepsonderwijs, zowel het mbo als het hbo. Er zijn dringend meer vakmensen nodig voor de transities op het gebied van klimaat, energie, zorg en landbouw. Dit vergt een beter gebruik van kennis en innovatieve oplossingen om de kloof tussen beroepsonderwijs en arbeidsmarkt te dichten.

Toekenning (voorwaardelijk): € 210 miljoen – Nationaal Groeifonds pijler kennisontwikkeling.

Bron: Rijksoverheid, 14 april 2022.

Zie ook:

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/04/14/nationaal-groeifonds-investeert-322-miljard-euro-extra-in-innovatie