CPB Rapport: strenge selectiecriteria loslaten bij zorginkoop
Een uitgave van het CPB bepleit om strenge selectiecriteria’s voor zorg en jeugdzorg los te laten, onder de titel: “naar een effectieve inkoop”. Het CPB denkt daarbij “vooral aan begeleiding en huishoudelijke hulp, voorzieningen die een groot deel van het totale Wmo‐budget beslaan. Binnen de jeugdhulp hebben we het dan over ambulante hulp. Deze voorzieningen kennen relatief veel
gebruikers. Gemiddeld zijn er per duizend inwoners 10 cliënten (individuele) begeleiding, 21 cliënten huishoudelijke hulp en 11 cliënten ambulante jeugdhulp.
Zo’n rapport heeft de neiging niet gelezen te worden. Het is dan ook goed verstopt in een link die je aan moet klikken. En de inhoud is dan nog verder verstopt in een document dat je door moet scrollen. Verplaatst u zich even in de backbenches van een willekeurige overwerkt parlementsfractie:
Het rapport komt binnen. Er staat een mooie voorkant op. De titel is eigenlijk al een heel duidelijke opdracht aan de parlementsleden. Het biedt de gelegenheid te zeggen, dat ze het rapport bestudeerd hebben (ofwel: ze hebben de titel zien staan op de agenda onder beleidsstukken) De wet is dus goed onderbouwd met een CPB-rapport. Als alles ooit in het honderd loopt, kunnen we wijzen naar dat CPB-rapport. Vandaar dat onze redactie het rapport toch maar even leest en voor u samenvat. Het gaat tenslotte om de zorg voor suïcidale kinderen. Dat willen we niet overlaten aan iedere mindfulness-expert…
Omdat het kan
We hebben het rapport van 18 pagina’s verder nagevlooid op enige argumentatie. De oogst is pover. Het CPB noemt op pagina 11: “Omdat niet alle cliënten per se bij dezelfde aanbieder hoeven te zitten, biedt de markt plek voor meerdere aanbieders. Op regionaal niveau zien we voor deze voorzieningen dan ook relatief veel actieve aanbieders.” Waarom moet dat dan? Omdat het kan. Geen drogreden maar toch zeker een dooddoener. Het is een goede verklaring van een oorzaak. Maar het is een slechte motivatie voor een reden. Dus waarom moeten we nou strenge criteria loslaten?
Veel gemeenten doen zo
pagina 6 vinden we een tweede argument. Het beleidsstuk van het CPB verwijst het naar een rapport van het aan de Universiteit van Utrecht geliëerde PPRC, volgens welke er van 147 gemeenten en gemeentelijke veel 15 zorgaanbieders waren die een aanbestedingsachtige strenge selectie toepassen met een openbare selectie. Veel gemeenten doen het. Everybody else is doing it so why can’t we. Henkie springt toch ook in de sloot? Een drogreden die argumentum ad populum genoemd wordt.
Juridisch argument
Het is mogelijk, maar het is niet helemaal duidelijk. Spring op uit uw stoel en laat onmiddelijk al uw criteria los. Op juridisch gebied houdt het CPB-rapport een slag onder de arm: “Omdat de Aanbestedingswet een uitzondering maakt voor ‘sociale en specifieke diensten’, is een vereenvoudigd aanbestedingsregime ook mogelijk. Wat deze uitzonderingsclausule precies betekent voor de gemeentelijke beleidsvrijheid, is naar ons weten momenteel nog niet helemaal duidelijk.”
Nou is dit op zichzelf natuurlijk al helemaal geen reden om iets te gaan doen. – Zullen we een dakterras bouwen op het Rijksmuseum. Ja waarom niet, het is niet duidelijk of het juridisch kan ergo ik zie geen bezwaar. Maar we strijken over ons hart, aanbesteden is zo onmogelijk dat je van iedere juridische onduidelijkheid moet profiteren want de enige duidelijkheid die er verschaft wordt is als het niet kan. Wat er wel kan wordt door de EU niet gezegd.
Noodzakelijke randvoorwaarden daarvoor zijn:
- Er is ruimte voor meerdere aanbieders in de markt.
- Cliënten kunnen kwaliteitsverschillen waarnemen en hiernaar handelen, eventueel met
hulp van het eigen netwerk of via onafhankelijke cliëntondersteuning. - Gemeenten kunnen een goede inschatting maken van de kostprijs van aanbieders indien
er sprake is van prijsregulering.
Is aan al die randvoorwaarden voldaan? Voldoen gemeenten aan die randvoorwaarden? Daar zegt het CPB rapport niet veel over. Voor een goede inschatting van de kosten heeft de VNG een dappere poging gedaan er toch nog wat van te maken met een factsheet bijzondere kosten jeugdbescherming. Zulke factsheets veranderen al gauw in een stok om de hond mee te slaan. Zonder enige toelichting op de flexibiliteit en haalbaarheid van zo’n factsheet wordt het meegezonden in een aanbesteding en die kan die kosten dan niet ramen
De markt lost het wel op
In het buitengewoon matig onderbouwde hoofdstukje met potentiële voordelen wordt in 3 alinea’s vooral stilgestaan bij de nadelen.
“Als kwaliteit moeilijk in contracten is vast te leggen, kan concurrentie tussen aanbieders een manier zijn om aanbieders te prikkelen goede kwaliteit te leveren. Om marktaandeel en omzet te genereren, moeten bestaande aanbieders dingen om de gunst van de cliënt. Dit wordt ook wel concurrentie op de markt genoemd.”
Het kan. Het hoeft dus niet he. De markt kan een oplossing zijn. Het kan ook helemaal niet een oplossing zijn. Het kan ook zijn, dat er nog nooit een markt geweest is, omdat alle aanbieders simpelweg op basis van zorgbeleid kregen uitbetaald en zich vrij konden vestigen. Is er dan op stel en sprong een markt zodra de Jeugdwet gedecentraliseerd is? Het kan allemaal, dit raplt het rapport zegt er niet zo veel over.
Kostenbesparing?
Dat zou op zichzelf natuurlijk wel een goede motivatie zijn in plaats van een drogreden. Nou een kostenbesparing kan het inderdaad opleveren. Al vrij direct stelt het rapport enkele alinea’s verder dat het die kostenbesparing niet op hoeft te leveren. Zo kunnen bij het toelaten van veel aanbieders de uitvoeringskosten ‘aan de achterkant’ hoger uitvallen, simpelweg omdat meer aanbieders gemonitord moeten worden.
Den kostenbesparing door te sturen aan de voorkant, bij de ondernemers wordt direct ongedaan gemaakt door een bureaucratisch moloch dat in het leven wordt geroepen om te controleren of al die ondernemers (zorgverleners he) zich wel werkelijk aan de zo succesvol gemaakte inkoopafspraken houden.
Conclusie
Het rapport is dus eigenlijk een soort van verkapte “nee, marktwerking in de jeugdzorg kan helemaal niet, hou op met die onzin”, maar dan in Rijkshuisstijl. Als je dat opmaaksjabloon toepast, verandert elke nee automatisch in een ja, mits. Dat is een ingebouwde plugin die is meegeleverd in de robots in India, die zulke rapporten mee helpen opstellen.
Bron: CPB, 21 februari 2018
[bol_bestsellers limit=”8″ block_id=”bol_5a8db09a4ee3d_bestsellers” cat_id=”23935″ name=”bestsellers” sub_id=”bolbest” title=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”4F6CFF” pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”500″ cols=”2″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]