Bouw TBS-inrichtingen loopt stroef door aanbesteding
Er is op 9 juni een kamerbrief verschenen van het Ministerie van Justitie over administratieve lastendruk in de forensische zorg. Daarbij zijn ook 2 rapportages verschenen van de Taskforce Forensische Zorg en over administratieve lastenverlichting in de forensische zorg. Het vergt enig tussen de regels door lezen maar dan blijkt wel, dat ook volgens het Ministerie een stroperig aanbestedingsproces geleid heeft tot een capaciteitsgebrek als het gaat om TBS-afdelingen. Simpel bijbouwen is in het aanbestedingstijdperk geen sprake meer van.
Zo meldt de kamerbrief onder de paragraaf inkoop:
2.1.2 Inkoop
DJI ligt op schema om nieuwe contracten te gaan afsluiten conform de nieuwe inkoopstrategie (nadruk Red AN). De nieuwe contracten zullen op 1 januari 2024 in werking treden. DJI heeft meerdere marktconsultaties gehouden om de nieuwe inkoopstrategie goed vorm te kunnen geven. Deze verschilt van de voorgaande wijze van inkopen. Zo heeft DJI op grond van deze inkoopstrategie een aanbestedingsprocedure ontwikkeld waarbij meer differentiatie mogelijk is tussen verschillende marktsegmenten en zorgsoorten; het landschapsgericht aanbesteden. DJI onderscheidt in deze aanbesteding de strategische partners die vanwege hun omvang en het feit dat ze in het grootste deel van de keten zorg leveren een grote bijdrage kunnen leveren aan de strategische doelstellingen van DJI en de sector. Daar kan DJI dan andere afspraken mee maken dan met kleinere aanbieders met een minder gedifferentieerd zorgaanbod. In deze nieuwe aanbesteding is ruimte voor zorgaanbieders en DJI om in gesprek te gaan over de inschrijving. Dit zorgt er naar verwachting voor dat er betere afspraken vastgelegd gaan worden in de contracten. De contracten zullen daarbij veelal een langere looptijd kennen, hetgeen zorgt voor meer stabiliteit in de sector.
Blijkens de kamerbrief ligt DJI, dat is de Dienst Justitiële Inrichtingen (in normaal spraakgebruik: gevangenissen) op schema om nieuwe contracten af te sluiten volgens de nieuwe inkoopstrategie van DJI. Het inkoopbeleid is dus gewijzigd en DJI heeft daarbij een eigen aanbestedingsprocedure ontwikkeld. Die heet het “Landschapsgericht aanbesteden”.
Aanbestedingsnieuws is natuurlijk razend benieuwd naar de betekenis van dat Landschapsgericht Aanbesteden. We vonden er meer over in het advies voor de inkoopstrategie: https://open.overheid.nl/repository/ronl-369dda03-6c95-42f1-b55a-af73ca490ede/1/pdf/tk-bijlage-rapport-advies-inkoopstrategie-forensische-zorg.pdf. Dat is opgesteld door Significant Synergy door Rinke Meijer (projectleider), Wouter Jongebreur en Elliott Thijssen
Juridische toets: Gijs Verberne en Tycho Ruers (Van Doorne N.V.). We vonden daarin in de beperkt verhelderende visual die we niet konden verkleinen omdat de kleine lettertjes dan niet meer leesbaar zouden zijn. :
En als u nu denkt van ja dit is inderdaad wel moeilijk kaas van te maken, er zitten nog meer visuals in ook over de verhouding van de grondbeginselen van het aanbestedingsrecht met de mogelijkheid van doelmatig inkopen. Ja zeg nu zelf we kunnen er wel wat bij voorstellen dat het moeilijk uitvoerbaar is als je aan een bouwbedrijf vraagt om social return in te zetten en dat dat bouwbedrijf dat allerlei voormalige TBS’ers recruteert om de gevangenis te bouwen. Als je elk beleid letterlijk gaat uitvoeren, kan het sowieso niet. De grondbeginselen van het aanbestedingsrecht komen kennelijk in deel 1 en in deel 2 pas komt het onderdeel hoe ga ik om met marktwerking.
Heel leerzaam dus voor andere inkopers die worstelen met de uitvoerbaarheid van aanbestedingsrecht. Eerst zeg je netjes dat je je aan alle aanbestedingsbeginselen gaat houden, dan schiet je in de roos (?) en dan ga je de aanbestedingsprocedure inrichten. Kortom je gaat pas een aanbestedingsprocedure beginnen nadat de inkoop al is afgerond. Mocht u zoiets werkbaars voor uw eigen organisatie wensen dan is het dus duidelijk waar u moet zijn.
Dit inkoopstrategie advies was kennelijk input dus voor de inkoopstrategie zelf. die heeft dan weer geleid tot een marktconsultatie, dat was op 8 en 10 maart 2022, digitaal, via MS Teams. Die informatie vonden we dan weer via: https://www.forensischezorg.nl/kennis-delen/nieuws/inkoopstrategie-forensische-zorg en daarin vonden we ook een ambitie:
- DJI is voornemens om de aanbestedingsdocumenten voor de eerste fase, de selectiefase, van deze inkoopprocedure in april 2022 te publiceren. De verdere planning van de inkoopprocedure en de belangrijkste mijlpalen voor aanbieders worden zo spoedig mogelijk na vaststelling van de inkoopstrategie door DJI gecommuniceerd.
Een en ander is kennelijk ingegeven vanuit een inkoopbehoefte tot uitbreiding van de huisvestingsvraag van TBS-instellingen. Er is sprake van oplopende wachttijden voor het plaatsen van TBS-gestelden omdat er capaciteitsgebrek is op de afdelingen. En dat heeft kennelijk onder meer te maken met het langdurige inkoopproces genaamd Aanbesteding. Zo meldt de kamerbrief :
Ondanks grote bereidheid van de sector is het vooralsnog niet mogelijk gebleken om dergelijke maatregelen toe te passen, onder meer vanwege (aanbestedings-) regelgeving en de lange doorlooptijd van bouw waardoor de capaciteit na oplevering slechts 12 á 24 maanden zou worden benut. De prognose is dat, dankzij aanvullende inspanningen van aanbieders, de capaciteit naar verwachting in 2026 afdoende is om in thans geprognosticeerde capaciteitsbehoefte te voorzien
Nieuwe TBS-capaciteit moet dus worden gebouwd en bouw, dat gaat met een aanbesteding, en voor rijksoverheden gaat dat al vrij gauw met een Europese Aanbesteding, getuige de tweejaarlijks vastgestelde drempelwaarden. Maar even van de optimistische kant gezien, er waren inderdaad nieuwe aanbestedingen volgens de nieuwe inkoopstrategie. We zagen nog geen aanbesteding van DJI voor de bouw van een extra inrichting. Wel voor antischeurkleding en wasmachines: https://www.tenderned.nl/aankondigingen/overzicht?q=DJI
Bijlages:
-
Bijlage 1 Eindrapportage Taskforce Forensische Zorg
Dat meldt specifiek voor de inkoop: