Amsterdam zoekt Juridisch advies en advocaatdiensten
Ik zei het al jaren, dat we alle dagen zaten te wachten op een aanbesteding voor aanbestedingsfilosofisch advies. die we verwachtten met Sint Juttemis. Een aanbesteding voor juridisch advies aanbestedingsrecht leek 3a3 Consultancy ook wel wat, dat is op zich ook al heel filosofisch. Staat die er ook. Net vorige week gepubliceerd op Negometrix. Nou, het leek even leuk maar dat is achteraf gezien natuurlijk niets voor ons, inschrijven op zo’n hoe dan ook al niet-werkende aanbesteding. Terwijl 3a3 Consultancy toch zo veel kan betekenen op al deze gebieden. Sterker nog, dat doen we al.
Ondergetekende heeft al eens -voor de stad gratis- advies gegeven over de “duurzame” renovatie van het Oosterpark. Dat is ook een beetje reclame natuurlijk, het zit gewoon in de natuur van een ondernemer om zichzelf te verkopen. Aanbestedingsnieuws kun je ook wel zo zien. In een denkbeeldige situatie dat ambtenaren normaal met ons ondernemers zouden praten, zouden we heel redelijk advies kunnen geven over hoe om te gaan met onuitvoerbare flauwekulwetten. Het schijnt dat ik zelfs de huid ben volgescholden door de indirecte klant destijds. Dat moet je dan als adviseur maar allemaal geduldig over je heen laten komen. Staan mensen niet bij stil. Maar goed, voor een webredacteur of een glazenwasser is dat waarschijnlijk ook niet anders. Zouden we voor de voorwaarden in aanmerking komen?
Nou dat hebben we niet ontdekt. Zochten ze een adviseur of een advocaat? Het was me niet duidelijk. Een heel uur is ondergetekende bezig geweest om pro forma te kijken hoe dat er nou uit ziet, een aanbesteding voor adviseur aanbestedingsrecht. Kenne we d’r nog wat mee as we der wat mee souwe kenne? Als dat aanbesteden zou werken, ja. In de ideale wereld waarin geen enkele jurist of overheidsambtenaar ooit liegt, aanbestedingen werken, inkopen eerlijk en op basis van het gelijkheidsbeginsel zijn, eenhoorns van regenbogen vliegen en Amsterdam papier en karton bij ondernemers ophaalt. Het is altijd erger dan je denkt.
In de aanbestedingsstukken wordt dringend gewaarschuwd dat contact opnemen absoluut niet is toegestaan en daarnaast alleen is toegelaten via de Negometrix berichtenmodule. Kan het dan via TenderNed? Nou niet volgens de gemeente Amsterdam, die heeft dat nadrukkelijk uitgesloten in de aanbestedingsstukken. Bovendien had dat met dat tergende EHerkenning gemoeten, de DigiD voor bedrijven, gedwongen winkelnering met 5 door de overheid uitgekozen ondernemers. Volgens de toelichting van Negometrix moet het met een “Stel een vraag” knop in het popupscherm maar die knop zit er niet. Vragen stellen kan dus niet. Elders in de tender kan het ook al niet.
Dan heb ik het nog niet over de eisen. Het is alleen maar eisen eisen eisen. Komt de liefde van 2 kanten, nou blijkbaar niet. Vergeet je verkoopprijs, er wordt alleen gedacht aan de inkoopprijs. Er zitten complete factureringsinstructies bij. Hoe je daar dan een business model nog kan uitslaan, dat moet je maar tijdens de aanbesteding bedenken. Je mag niet eens de kantoorkosten declareren. Daar blijft het ook niet bij, het is de inschrijver niet eens toegestaan om zelf algemene voorwaarden in te dienen, dit wordt expliciet uitgesloten in de leidraad juridisch advies en advocaatdiensten paragraaf 1.5.5. “Contractanten hebben onder een raamovereenkomst een leveringsverplichting” , maar er is dus onder een raamovereenkomst geen afnameverplichting. Opnieuw erg eenkennig. Verderop wordt t nog maller. De gemeente behoudt zich het recht voor om een overeenkomst aan te gaan met ieder ander. Dus wat voor overeenkomst sluit je dan? Niks? Wat krijg je hiervoor terug? Waarom zou je dit nou moeten willen? Het woord “raamovereenkomst”? De handtekening van een ambtenaar? Ja, om het factuurnummer misschien, zodat je kennelijk oneindig kan door blijven factureren, zo suggereerde de PVDD in het zeer lezenswaardige raadsdebat over het salaris van de heer Boele, waarin en passant ook professor Huib van Romburgh besproken wordt.
Ik schrik ook echt van de beantwoording van de wethouder der Financiën hoe het nu kan zijn dat je een inkooporder hebt, een purchase order, die 90.000 euro had moeten zijn, maar waar gewoon vrolijk 170.000 euro op wordt gefactureerd. Dan krijgen we een brief en daar staat: als een factuur niet kan worden gekoppeld aan een inkooporder of er is geen inkooporder, dan wordt de factuur wel in behandeling genomen. Dit is echt de sluizen open zetten om gewoon facturen naar de gemeente Amsterdam te sturen, want
het maakt geeneens meer uit of er een p.o.-nummer staat, dat geld krijg je toch wel. Dit ‘omdat de prestatie wel geleverd kan zijn.’ Als wij zo met gemeenschapsgeld omgaan,
dan zetten we de deur wagenwijd open voor mensen met kwade bedoelingen. Het kan niet zo zijn … En dan wordt erbij gezegd dat dit is gemeld in november 2019.
Het komt zeker niet in de gedachten van de geachte raadsleden op dat het op deze manier besproken worden in de gemeenteraad al helemaal geen visitekaartje is voor het aangaan van een nieuwe samenwerking met andere zakenpartners. Wat nou als ik voor fulltime advies op jaarbasis een veelvoud van de Balkenende-norm zou vragen, een heel schappelijk tarief voor een juridische commerciële dienstverlener, zeker als je er ook een koopwoning in Amsterdam van moet bekostigen! Dat staat dan natuurlijk groots in alle kranten. Word je door het slijk gehaald in onopgemaakte studentenblaadjes. Reputatieschade!
Zelf schrijft de gemeente om de zin “U dient” of “niet toegestaan” of “… in aanvulling op artikel 14.2 van de algemene Inkoopvoorwaarden geldt ten aanzien van de aansprakelijkheid dat de contractant moet beschikken over een WA-verzekering of bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering met een minimale dekking van €2.500.000 per gebeurtenis; en van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering met een minimale dekking van €100.000 per gebeurtenis. Maar owee als je daartegenover plaatst als eis dat als er sprake is van een artikel 12 Fvw-procedure, de overeenkomst kan worden ontbonden. Volgens de raamovereenkomst mág je geeneens algemene voorwaarden hebben.
Maar algemene voorwaarden zijn er natuurlijk altijd. Ook als de gemeente ze niet wil lezen. Ook als ze niet op papier zijn gesteld. Niet alles in een contract is contractueel vast te leggen. Mijn algemene voorwaarde is, dat ik alleen een eerlijke vriendenprijs bereken aan buren, kennissen, fietsenmakers, kaasboeren, maar dat dit voor de gemeente nadrukkelijk is uitgesloten, met name voor ambtenaren met een communistische achtergrond, die betalen maar een marktconform tarief, wat dat dan ook is. Ik heb hier nog niet echt over nagedacht, dat zou je voor de hele casus opnieuw moeten berekenen en dat is veel te ingewikkeld, om dat in je indirecte uren te gaan zitten beprijzen. Want dat was me al een heel indirect uur om die vraagstelknop te vinden alleen al.
En nog zo’n algemene voorwaarde. Mijn zakenpartner wordt geacht mij volgens de algehele fatsoensnormen te bejegenen. Als hij dat om wat voor redenen dan ook niet op kan brengen, of meent dat dit zijn juridische plicht is ingevolge de Aanbestedingswet om de inschrijvers te schriftelijk rond te commanderen, zonder zich eerst fatsoenlijk voor te stellen, dan houdt het op. Toedeledoki. Zoek maar een ander op de vrije juristenmarkt. Ik hoef me toch niet te laten schofferen door een klant! En bovendien, als dat wel moet, dan is een kantoor met kogelvrij glas en een portier en bewaking echt bittere noodzaak en moet ik dat ook kunnen doorbelasten. Al die woeste wethouders voor mijn deur! Natuurlijk, die voorwaarden staan niet op papier. Daar staat nog wel meer niet op in een contract. Er staat ook niet op papier dat ik niet op mijn gezicht moet worden geslagen door de klant, maar dat is wel een keiharde voorwaarde! Zonder dat voldaan is aan deze voorwaarden kom ik nog niet eens in de buurt van de denkbeeldige aanbestedings-onderhandelingstafel. Natuurlijk, dat is niet schriftelijk vastgelegd, mondelinge toezeggingen zijn natuurlijk ook bindend.
Wat als het punt dat ik hier nu al 6 jaar onafgebroken stel, dat een rechtmatige aanbesteding juridisch onmogelijk is, door de opdrachtgever niet begrepen wordt? Wat als ik hierover met diverse juristen aanbestedingsrecht in discussie wil, over de betekenis van de jurisprudentie van het Hof als deze uitspraken elkaar uitsluiten en het daarom onmogelijk is om rechtmatig te reageren op een aanbesteding en daarom zeer onwenselijk is om alsnog een poging te doen? Wat als de winnende inschrijver wil betogen dat aanbesteden gewoon kan? Dan mag dat alleen als de gemeente daarvoor toestemming heeft gegeven. Het is niet de bedoeling dat u als jurist zelf besluit jurisprudentie te lezen en dat dan maar declareert. Nee, de gemeente bepaalt wat u en uw collega’s bij opvolging mogen lezen voor de uitoefening van uw beroep, overeenkomstig artikel 8.7 en verder van de concept raamovereenkomst.
Ik snapte wel ineens daardoor waarom advocaten tegenwoordig niet meer veel weten en lezen. (Zie ook: Van Iperen, Juristen moeten weer durven nadenken) Durven? De klant vraagt er niet naar. En bovendien … Als ik naar aanleiding van de aanbesteding een vlijmscherp betoog zou hebben geschreven waarin ik nog eens opnieuw volledig uiteen zet waarom het inkoopstrategisch onmogelijk is om te voldoen aan de juridische verwachtingen die voortvloeien uit de aanbestedingsbeginselen was ik al echt de pisang…. Dat kan niet! Dan komt de NMa me nog pesten in verband met het mededingingsrecht. Overleg over de prijs voor juridisch advies met mijn confrères is immers een verboden horizontale prijsafspraak. Dus moet ik wel in mijn eentje op al deze kennis van het recht blijven zitten.
Gelukkig stoelt deze kennis op de wetten der logica en de ethiek over de Balkenende-norm en niet op het recht. Een compleet andere bedrijfstak. Ik ben in deze geen concurrent van de “juridisch advies advocaatdiensten”. Heb me toch maar weer afgemeld van de aanbesteding ook. Hup zelfstandige advocaten. Haal die opdracht binnen.
mr.drs. S.M. Ploeg
jurist/filosoof
geen rechtsfilosoof