Politiek stelt opnieuw vragen aanbesteding jeugdzorg
Laatst geupdate op november 1, 2019 door redactie
De PVDD heeft 18 oktober opnieuw kritische vragen gesteld over de aanbesteding Jeugdzorg 18 gemeenten in Noord-Holland. Ook in Castricum worden raadsvragen gesteld over de aanbesteding Jeugdzorgplus. Hier stellen GroenLinks, PvdA en SP dat er een vreemd luchtje zit aan de aanbesteding.
Janine Visser van de PVDD Alkmaar wil de onderste steen boven, ten aanzien van de totstandkoming van de inkoopstrategie Zij wil ook weten, hoe het kan dat eerst 8 miljoen werd betaald voor jeugdzorg met onderwijs en nu 12 miljoen voor alleen jeugdzorg.
In de inkoopstrategie zou Horizon al als opdrachtnemer zijn benoemd, terwijl dat op dat moment nog niet bekend was. Commissieleden zouden tienen hebben uitgedeeld aan Horizon terwijl daar nog geen ervaring mee was.
De PVDD heeft vernomen dat Horizon, jeugdzorgverlener uit Zuid Holland, een voorkeursbehandeling zou hebben gekregen. Er zou daarnaast sprake zijn van banden tussen Incluzio Hollands Kroon en Horizon.
Aanbestedingsnieuws kijkt daarvan op. Incluzio levert ook WMO-zorg en nota bene ook jeugdzorg in gemeente Hollands Kroon (een fusiegemeente van o.a. Anna Paulowa, Wieringerwerf). Dat gaat gepaard met veel positieve verhalen over gezinshuizen voor uithuisgeplaatste jongeren. Ook is een van de medewerkers verkozen tot zorgmanager 2019. We vonden een Transformatieplan Jeugdhulp Regio Kop van Noord-Holland, waarvan ons onduidelijk is in hoeverre dat mee heeft gewogen in de aanbesteding. Het lijkt onwaarschijnlijk dat bijvoorbeeld jeugd-Tbs of andere psychiatrische hulp aan jeugdige delinquenten hier in zit, wat dus wel door de rechter kan worden opgelegd en dan betaald moet worden door gemeenten.
Aanbestedingsnieuws vond ook de inkoopstrategievan Alkmaar terug, waar de PVDD vragen over stelde. Daar zit qua hoe aanbestedingen gaan, niet veel opvallends in. Dit veranderen van grote instellingen naar kleinschalige huiselijke voorzieningen was een in de inkoopstrategie geformuleerde doelstelling. (Edit 1-11, in een bericht van 31-10 hebben we ook de Tender teruggevonden en blijkt daar een tweede inkoopstrategie te zijn)
Die (edit: eerste inkoopstrategie) is op zich zorgvuldig opgesteld. Er wordt niet specifiek een voorkeur voor leverancier benoemd, maar aangezien politiek gezien alleen die eis wordt gesteld, is het bijna onmogelijk om de opdracht aan de gesloten jeugdzorginstelling te gunnen.
De inkoopstrategie kijkt met een soort aanbestedings-kokervisie naar de zorg die wordt ingekocht. Er wordt de nadruk gelegd op innovatie en wordt er dus een “marktanalyse” gegeven van een markt qua spelers en aandeel, terwijl die markt tot aan de aanbesteding geen markt maar bestuurlijk (en dus opzettelijk zo) ingesteld was, met als grondslag de Jeugdwet.
Inkooptechnisch is er daardoor wel wat op aan te merken. Als je signaleert dat het aanbod jeugdzorg niet homogeen is, en dit in het verleden opzettelijk zo was, betekent dat dan niets voor de vraag? Moet je dan niet vragen of de variëteit in producten juist wenselijk is, en of er een risico is dat door je manier van opdrachtverstrekking dit heterogene aanbod in gevaar komt, gegeven je oligopsonie? Dat doe je zelf ook als je opzettelijk naar bijvoorbeeld meer supermarkten of horecagelegenheden zou gaan. Als je dat had afgevraagd, kwam je er ook op, dat niet alle jeugdzorg (bijvoorbeeld jeugd-tbs) via kleinschalige opvang verleend kan worden.
Dat de inkopers niet kijken naar de wenselijkheid van variëteit is logisch. Met een aanbesteding, zoals dat nu gaat, met het cluster en splitsingsverbod, is.het onmogelijk om een deel van dezelfde opdracht aan een kleinere leverancier van exact hetzelfde te gunnen. Terwijl dat best wenselijk kan zijn, om ondernemers overeind te houden om keuzevrijheid, werkgelegenheid of stakeholdersbelangen, kan dat aanbestedingsrechtelijk weer niet. Dat dat niet zomaar gaat, terwijl je dat inkooptechnisch gewoon zou moeten kunnen, zagen we ook eerder met het Haagse gras maaien. Bij jeugdzorg is dat ook zo. Je kan best meerdere jeugdpsychiaters in de lucht willen houden ook al is het prijsefficienter als je een laat wegconcurreren en de ander zich een slag in de rondte laat jeugdzorgen. Het is zorg. Bijvoorbeeld psychiatrische zorg. Een kwetsbaar suicidaal meisje dat ook nog slachtoffer was van loverboys, heeft misschien een totaal andere psychiater nodig dan een jeugddelinquent met antisociale kenmerken.
Een extra probleem is dat er met aanbestedingen niet gestuurd kan worden op past performance. Dat zou sowieso im het voordeel van Transferium/Parlan zijn geweest, want die hadden als enige ruime ervaring met de jeugdzorg in het gebied (en opzettelijk als voormalig staatsmonopolist op zorg) De schone lei waarmee de beide aanbieders de aanbesteding ingaan, is blind voor de investeringen die al gedaan zijn met leveranciers. Het bevoordeelt nieuwe toetreders, ook al zijn ze ongeschikt door hun onervarenheid.
Aanbestedingsnieuws schreef verder al eerder over Incluzio. Incluzio is onderdeel van de Facilicom Group en is naast Hollands Kroon ook in Zaanstad werkzaam. In Schiedam zit de hoofdvestiging van Incluzio, dat in zijn expansiedrift ook in Leiderdorp welzijnswerk verricht en thuiszorg in Roosendaal. Naast zorg thuiszorg via Axxicom, levert het schoonmaakdiensten en groenvoorziening. We kunnen veel zeggen van Facilicom maar niet dat t geen ervaring heeft met aanbestedingen naar zich toe halen.
Al die ervaring draagt echter niet bij aan een betere performance, maar daar wordt dan ook niet op getoetst met een aanbesteding. Dat welzijnswerk en thuiszorg leidde tot een behoorlijke onvrede, zowel in Leiderdorp, dat onverwacht zorgleverancier Pluspunt hard liet vallen en zo veel vrijwilligers kwijt raakte; als ook in Roosendaal waar een aanbesteding een massaontslag inhield voor de thuiszorgers. De zorgverlening is aldaar in elk geval in navenant, oude en boekhoudkundig dure krachten zijn vervangen door jonge en onervaren thuiszorgers, waarvoor veel vacatures open staan.
Ook in Hollands Kroon verloopt de samenwerking niet vlekkeloos. Uit onderzoek van de raadsfracties PvdA, Groenlinks en Cu is de organisatie nog “aan het settelen” wat volgens datzelfde onderzoek zoveel blijkt te betekenen als dat Incluzio niet reageert, wurgcontracten sluit, veel wisselt met contactpersonen, niet genoeg kennis heeft, zelf gaat doktoren.
Gemeente Hollands Kroon (ook in de kop van Noord-Holland) is in elk geval uniek in dat zowel Wmo-zorg als Jeugdzorg aan 1 aanbieder, te weten Incluzio gegund is. We vonden daar ook een link tussen Incluzio en Horizon. Incluzio werkt in Hollands Kroon met wijkteams en schakelt als loket hulpverleners in, en een daarvan is de Opvoedpoli, en dat een onderdeel is van stichting Horizon.
Eerder werd in een Memo bekend over de beoordeling van de inschrijvingen van Horizon en Parlan:
Een deskundige beoordelingscommissie van zes personen (twee per regio) heeft de inschrijvingen zorgvuldig doorgenomen en beoordeeld op basis van de vooraf vastgestelde gunningscriteria. Het was puur een kwalitatieve beoordeling, niet financieel. Het tarief was vooraf in gezamenlijkheid vastgesteld. Beide partijen – Horizon en Parlan
– hebben zich ingeschreven op hetzelfde tarief en konden zich vinden in het tarief. Beide partijen scoorden voldoende. Horizon gaf met haar inschrijving naar het oordeel van de beoordelingscommissie een kwalitatief betere invulling van de in de inkoopdocumenten vastgelegde inkoopwensen en -doelen. Op deze gronden hebben de colleges Horizon de voorlopige gunning gegeven.Het aanbod van Horizon
Horizon zal de JeugdzorgPlus conform de inkoopeisen verlenen in de regio Noord-Holland-Noord, zodat jongeren zo dicht mogelijk bij hun eigen leefomgeving kunnen verblijven. Ze gaan dit doen in kleinschalige voorzieningen die worden ingericht conform de wettelijke eisen rondom veiligheid en geslotenheid. Alleen in voorkomende gevallen,
vanuit inhoudelijke overwegingen, kunnen jongeren buitenregionaal worden geplaatst. Dit is overigens een voorzetting van de huidige en gebruikelijke praktijk. Nieuw is het voordeel dat jongeren weliswaar buitenregionaal, maar bij dezelfde jeugdhulpaanbieder kunnen blijven, omdat Horizon ook locaties in Gelderland en Zuid-Holland
heeft. Dit maakt de overgang kleiner omdat gewerkt wordt met dezelfde methodiek en dit kan helpend zijn in het jeugdhulptraject. Horizon heeft reeds contracten in de regio Noord-Holland-Noord. Daarnaast is Horizon samen met De Opvoedpoli en Altra Jeugdhulp en Speciaal Onderwijs een holding. Beiden zijn in de regio Noord-Holland-Noord gecontracteerde, ambulante jeugdhulpaanbieders.
Er zit zo, met regionale beoordelingscomissies wel een gevaar dat in regio’s waar de jeugdzorg al was uitbesteed aan een leverancier, die leverancier mee-oordeelt over het inschakelen van zichzelf, dochter of zusterondernemingen of zijn partners in een grotere aanbesteding. Al klinkt dat behoorlijk eigenaardig, heel vreemd is het niet als je bedenkt dat gemeente 1 niet weet wie en hoe er bij gemeente 2 aan de slag is..
Zie ook:
1 thought on “Politiek stelt opnieuw vragen aanbesteding jeugdzorg”