Onderste uit de kan: parkeergarage op je neus – Aanbestedingsnieuws

Onderste uit de kan: parkeergarage op je neus

Deze week verscheen het onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor de Bouw naar de bouw van de parkeergarage. Het rapport wijst talloze situaties-zonder-welke-niet aan, behalve de aanbesteding zelf. Aanbestedingsnieuws vindt het een gemiste kans. Er zijn te veel probleemeigenaren. Je moet je eigenlijk voorstellen dat je de hoofd inkoper bent in de BV Nederland.Dan had je hoofd nu op een hakblok gelegen. Dit willen we overduidelijk niet maar hebben we toch precies gekocht.

Even een klein uitstapje in iets totaal anders. Dat maakt inzichtelijk waarom je met alleen bouw-onderzoeksexpertise dit niet gaat oplossen. Het Mind/Body-probleem in de metafysica vraagt zich af wat nou het meest jou aanstuurt. Is het je verstand of je lichaam? Wie ben jij? Dat leidt dan tot metafysische problemen als je bijvoorbeeld van de trap valt. Viel je omdat je niet uitkeek, omdat je enkel was gezwikt of omdat het tapijt los lag. Liet je verstand het afweten, had je lichaam in de vorm van je enkel het opgegeven of was de schuldige een externe oorzaak. Dat is al metafysisch niet zo makkelijk op te lossen.  Er zijn allemaal mensen die daar dan ook boeken over schrijven zoals Descartes en Heidegger en  zo. Tegenwoordig is het allemaal zo modern dat oude mannen met baarden niet alleen dikke boeken schrijven maar ook Youtube filmpjes. Daniel Dennet praat je in een paar minuten bij. En dat gaat dan automatisch over in zo’n filmpje van Searle met zijn qualia. Wat een onzin vind ik dat toch…  En bovendien, dan weet je nog niet waarom je nou van de trap viel. 

In dat licht is het niet zo verbazend dat de Onderzoeksraad voor de Veiligheid tot veel deelconlusies komt: we moeten allemaal beter opletten, er moet officiële tegenspraak georganiseerd worden, en iedereen moet meer rekening houden met veiligheid. Mooie conclusies maar steeds niet een die de spijker op de kop slaat. Daarom doet Aanbestedingsnieuws dat maar. Het ligt aan de aanbesteding.

Er zijn te veel oorzaken, het is steeds te gevalsspecifiek en daardoor komt het fenomeen aanbesteding altijd weg van de officiele schuldvraag. Maar in een niet-aanbestedingsproces maak je de inkoper hoofd-probleemeigenaar. Die kan je erop aanspreken. Zijn carriere staat op het spel. Hee, zegt dan de denkbeeldige minister van Inkoop, we willen toch geen ingestorte parkeergarage? Nu moeten wij kiezers de denkbeeldige Minister van Inkoop erop aan spreken.

Bij een aanbestedingsproces is de inkoper ook maar slachtoffer van wat uit de procedure komt. Zo gaat dat niet met inkoop. Als je naar de LIDL gaat en een komkommer koopt, dan heb JIJ dat gedaan. Dan is er iemand op aan te kijken. Maken jullie je geen zorgen, Aanbestedingsnieuws heeft ook verstand van het Mind Body probleem en over de parkeergarage hebben we dan ook een beredeneerde mening. Is het ingewikkeld pluralistisch, dan maak je het maar simpel monistisch! Sjaak viel van de trap omdat hij zo lamlendig was om niet uit te kijken en ook geen zin had de traplopers te vervangen en met zijn zwakke enkel zich niet fatsoenlijk vasthoudt aan de leuning en voorzichtig van de trap loopt. Bij het aanbesteden heb je je concrete aanspreekpunt, de inkoper niet meer. En het gevolg is dat er wel 1000000 aanspreekpunten zijn. Met even zoveel oorzaken.

De belastingbetaler wil nou eenmaal een parkeergarage die op de laatste dag voor oplevering in elkaar stort?Nee, natuurlijk niet. Deze belastingbetaler vindt dat echt zonde van het geld. Dit is nou echt geen value for taxpayers money. Het rapport van de onderzoeksraad over de ingestorte parkeergarage in Eindhoven laat zien hoe met een aanbesteding wel alle fouten in de mens samen kunnen komen. Het rapport zegt:

“Een belangrijk en voor de directe oorzaak van de instorting bepalend element is dat de consequenties van de ontwerpkeuze niet werden doorgrond, waardoor een kwetsbaar vloerontwerp ontstond.”

…ontstond…

Die zin is wel even aardig om te herhalen omdat het vloerontwerp blijkbaar organisch is ontstaan. Wat vloerontwerpen betreft heeft de evolutieleer echt afgedaan en is de redactie van Aanbestedingsnieuws heel creationistisch. Op ons bureau is dat nu namelijk nooit zo, dat iemand een pen en een potlood neerlegt en hup even wat ijstijdjes wachten, aminozuren erbij gieten en er is spontaan een vloerontwerp uit gegroeid. Het ontwerp “ontstond” niet, dat is gewoon “gemaakt”. Dat betekent dat er ook iemand is, die het heeft gemaakt. En er is ook iemand die het heeft geaccepteerd. En diegene die het gemaakt heeft denkt bij zichzelf, ja hoor eens, jij vroeg dit, wij maakten het zo. En degene die het heeft geaccepteerd, zwaait met een wetboek: ja jongens we moesten het wel accepteren.”

Dat is vooral zo interessant omdat blijkt dat bij de beide aanbestedingen inschrijvers zijn afgehaakt, die het ontwerp van de vloer veel te risciovol vonden. De luchthaven is er ook op gewezen dat de tenderdocumenten uitgingen van een verkeerde elasticiteit (E-modulus61) van de vloer, waardoor de doorbuiging van de vloer in het bestek was onderschat. Volgens deze gegadigden was een grotere vloerdikte nodig dan waarvan was uitgegaan in het bestek (400 mm).

Er was dus beter in de markt. Maar daar heeft niemand naar geluisterd. Want dat mag ook niet. Je mag als verkoper alleen vragen stellen en een inschrijving doen. Je mag als verkoper ook niet waarschuwen dat die andere verkoper echt een louche figuur is die zich niet houdt aan enig ethisch principe zoals dat gebouwen niet moeten instorten.

Eén gegadigde schreef niet in vanwege risico’s met betrekking tot (de slanke dimensionering van) de vloer in relatie tot de contractuele voorwaarden. Volgens deze gegadigde was de eis dat de opdrachtnemer het vloerontwerp verder moest uitwerken na de aanbesteding, terwijl deze slank gedimensioneerd was en er
boetes stonden op niet voldoen aan de BREEAM-eisen, niet acceptabel

Er is dus al tegengas vanuit de markt. Dat tegengas had je inkoopteam actief moeten opzoeken en gebruiken als goede kwalitatieve input om een betere inkoop mee te maken. Dat kan je ook niet doen. Bij een aanbesteding heb je als inkoper al die ruimte niet. Je kan de input van de ene deelnemer niet ter verificatie voorleggen aan de andere deelnemer. Je kon je oor te luisteren leggen maar je oor heeft dat niet gedaan! Is het nu de schuld van je oor?

Aanbestedingsnieuws spreekt zelf mensen als geheel aan, als hun oren niet willen luisteren. Dat is omdat er bij Aanbestedingsnieuws gelukkig niemand in de metafysica is afgestudeerd en daarin is blijven hangen. Als we een Searle waren geweest hadden we de qualia boos aangekeken. Nu kijkt Aanbestedingsnieuws de inkopers aan die niet naar Aanbestedingsnieuws hebben willen luisteren. Aanbesteden gaat nu eenmaal niet. Horen jullie oren me soms niet?! Ik zei het toch? Ik heb dit aanbestedingsadvies zelfs ook nog persoonlijk naar jullie toe uitgesproken. Ik heb het van de daken geschreeuwd. Kosteloos. Was dat nou nog niet genoeg?

Interessant om na te gaan hoe dit dan zo is “ontstaan”, volgens het onderzoeksrapport.

Stap 1 is dat Eindhoven Airport een organisatie opricht om een ontwerp te maken.

Opdrachtgever Eindhoven Airport NV (EANV) richtte een projectorganisatie in om het ‘Definitief Ontwerp’ (DO) van het parkeergebouw te maken. Het DO legt onder andere het architectonisch ontwerp, de hoofddraagconstructie en de constructieve samenhang van het bouwwerk vast. In eerste instantie ging het ontwerp uit van een eenvoudig, hoekig gebouw, bestaande uit een constructie met grote overspanningen, bestaande uit stalen balken en prefab kanaalplaatvloeren.

Dan komt stap 2. In die stap worden andere mensen erbij betrokken om te oordelen over het ontwerp.

Omdat de stedenbouwkundige van de gemeente en de welstandscommissie het hoekige ontwerp niet passend vonden in de omgeving, verzochten zij de projectorganisatie van EANV om in het ontwerp uit te gaan van een meer organische (afgeronde) vorm. De projectorganisatie koos daarop voor een ontwerp dat zich  karakteriseerde door organische vormen, vlakke plafonds en een open karakter (zie figuur 5).

Naar aanleiding van het kritische oordeel van de gemeente en de welstandscommissie moet een nieuw ontwerp worden opgesteld.

Daarin kon vervolgens worden voorzien, door een bollenplaatvloer. De hoofdconstructeur (het door EANV ingehuurde bouwkundig adviesbureau) koos voor een gewichtsbesparende bollenplaatvloer. Dit systeem kon, zo was de gedachte, eenvoudig in de gewenste organische vormen voorzien.  Door de gewichtsbesparing was het ook mogelijk om grote overspanningen bij beperkte vloerdiktes te maken, wat zou voorzien in het gewenste open karakter van het parkeergebouw.

Het gebruik van dit systeem paste ook nog eens  binnen de duurzaamheidsambitie van de luchthaven.”

De luchthaven wilde een duurzaam gebouw, uitgaande van een BREEAM-certificering met 3 sterren. Bij de beoordeling van de milieuprestatie van een gebouw speelt het materiaalgebruik een rol. Het toepassen van een bollenplaatvloer leidt tot een gunstigere milieuprestatie, omdat daarbij minder beton wordt toegepast dan bij een massieve betonvloer.

Kortom het waardeloze ontwerp dat alle wetten van de mechanica tart met veel te dunne vloeren en te grote ongedragen overspanningen met open armen ontvangen. Hoera. Wat duurzaam. Veel minder beton nodig.

De Raad vraagt zich af hoe het kan dat een kwetsbaar en daarmee risicovol ontwerp tot stand kwam. Het rapport beschrijft het verloop van de aanbestedingsfase en geeft daarmee de context waarbinnen dit kon gebeuren. En nog wordt de hoofdconclusie niet getrokken. Het ligt eraan dat er niemand bij inkoop meer aanspreekbaar is op de inkoop. De inkoop is door juristen gedaan. Volgens het wetboek. Heel eerlijk. Hartstikke eerlijk dat ook kaartenhuisbouwers de kans krijgen om een aanbesteding te winnen.

Het is ongelooflijk hoe de vinger net niet op de zere kneep wordt gelegd. Dat is een belofte voor erger. Jullie oren gaan uiteindelijk wel vanzelf naar Aanbestedingsnieuws luisteren. Maar dan gaan jullie daar doen of ik het niet gezegd heb en dat de qualia jullie die wijsheid hebben ingegeven.

 

mr.drs. Saskia Ploeg

jurist/filosoof

(geen rechtsfilosoof)

 

Zie ook:  https://www.onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/1851/d3ac669b3fd0ovv-20183296-aanbevelingen-parkeergarage-eindhoven-181017.pdf?s=7352382CFE61E8DA8010F4AD09F8CCEDB505E3D2

 

8 thoughts on “Onderste uit de kan: parkeergarage op je neus

Laat een antwoord achter aan Ijstaartindeoven Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *