Herbestemming stadhuis Gouda

Nadat de grote stadsbrand van 1438 het oude stadhuis aan de westzijde van het Marktveld ernstig had beschadigd, werd gekozen voor een nieuwe bouwplek midden op het drassige Marktveld: de tegenwoordige Markt. Met het beschikbaar gekomen puin van de brand werd dit terrein opgehoogd. Na de nodige drainage en uitvlakking was dit terrein in 1447 bouwrijp. De onderverdieping van het nieuwe stadhuis werd opgetrokken met dikke muren en aan de zuidzijde een overwelfde ruimte (nu rijwielkelder) en aan de noordzijde de vleeshal (nu burgerhal). De bouwlagen hierboven werden uitgevoerd met aanzienlijk dunnere muren in combinatie met een houtskelet bestaande uit muurstijlen met sleutelstukken en korbelen ter ondersteuning van de moerbalken, zoals dat bij gotische gebouwen in Holland gebruikelijk was. Zeker op slappe grond, zoals in Gouda, zorgde de houtconstructie voor de benodigde stabiliteit in het gebouw.

Restauratie, verduurzaming en het verbeteren van de toegankelijkheid
Met het realiseren van deze functies in het topmonument ligt er ook een ruimtelijke (vastgoed) opgave. In het ontwerp van de herbestemming zijn een aantal belangrijke uitgangspunten:
• Herbestemming: de realisatie van de gebruikersfuncties in het gebouw met als uitgangspunt het bouwhistorisch onderzoek voor de ingrepen in het rijksmonument.
• Verduurzaming: er is onderzocht hoever de gemeente kan komen met de verduurzaming en energiereductie van het stadhuis. Daarbij is continu de afweging gemaakt in hoeverre de maatregelen vanuit het onderzoek aansluiten bij de cultuurhistorische waarden van het gebouw. Met het plan realiseren de gemeente een CO2 reductie van minimaal 52% en een gasloos stadhuis.
• Toegankelijkheid: met het ontwerp voor de herbestemming maakt de gemeente het gebouw voor een groot deel ‘integraal’ toegankelijk. In het bestuursakkoord is verduurzaming van vastgoed en het stimuleren van inclusie en diversiteit een majeure opgave. In de ruimtelijke visie is reeds opgenomen hoe de lift, navigatie, bewegwijzering, het openen van deuren en voldoende verkeersruimte wezenlijk onderdeel waren van het plan. Er komt een nieuwe, toegankelijke toiletgroep op de begane grond, die -in lijn met de gedane toezegging aan de gemeenteraad- genderinclusief wordt vormgegeven. Los van de met herbestemming verband houdende werkzaamheden is er ook een opgave rondom het onderhoud en restauratie van het stadhuis, inclusief de verwijdering van asbest. Er is een brede asbestinventarisatie uitgevoerd en op verschillende plekken in het stadhuis is asbest geconstateerd. Dit betekent dat voorafgaand en tijdens de uitvoering van het plan, in lijn met het beleid van de gemeente, alle asbest moet worden verwijderd.

De onderzoeken naar het interieur hebben de restauratiebehoefte van alle ruimtes in beeld gebracht. Er is naast de realisatie van het concept conform eerder vastgesteld ruimtelijk plan ook een opgave rondom het (achterstallig) onderhoud van een aantal historische ruimtes. De onderzoeken rondom het exterieur hebben de volgende inzichten gegeven:
• De westgevel (voorzijde): Er is een vanaf een hoogwerker een inventarisatie gedaan van scheurvorming in de gevel. Door roestend ijzer dieper in de gevel loopt de druk op de geveldelen omhoog. Door roestvorming zet de ijzeren verankering van natuurstenen elementen uit, in sommige gevallen kan hierdoor het gevaar voor vallende delen ontstaan. In het project is sprake van restauratie van natuursteen gevels, bestaande uit verschillende natuursteensoorten en beeldhouwwerk. De westgevel vormt onderdeel van de restauratieopgave.
• Het glas in lood: alle glas in lood ramen zijn vanaf een hoogwerker geïnspecteerd, ook in relatie tot de beoogde verbetering van de thermische schil in het plan van verduurzaming. Het verduurzamen van de vensters wordt gecombineerd met de restauratieopgave.
• De leibedekking van het dak: vanaf een hoogwerker is de leien dakbedekking geïnspecteerd. Er zijn een aantal leistenen voor petrochemisch onderzoek in het lab geweest. De conclusie uit het onderzoek is dat de leien van het noordwestelijke dakvlak grotendeels ‘op’ zijn, deze vormen onderdeel van de
werkzaamheden.
De huidige installaties worden verduurzaamd met een gasloze opwekking door middel van een warmtepomp met bodemwarmtewisselaar. De ventilatievoorziening wordt uitgebreid en de verlichting wordt uitgevoerd met LED. Tevens wordt de benodigde installaties voor communicatie voor het beoogd gebruik meegenomen.

De gemeente heeft tot doel om deze restauratie- en onderhoudswerkzaamheden te realiseren en het hernieuwde stadhuis uiterlijk 30 juni 2027 op te leveren. De aan te besteden Opdracht ‘Herbestemming Stadhuis Gouda’ bestaat uit alle bouwkundige- en installatietechnische werkzaamheden die nodig zijn voor het nieuw beoogde gebruik in het kader van de verduurzaming en de restauratie van delen van het exterieur (met name de westgevel en de vensters) en het interieur.

De gemeente volgt met deze aanbesteding een niet-openbare procedure. Nadat de selectiefase is afgerond, ontvangen de geselecteerde gegadigden bij de uitnodiging tot inschrijving de inschrijvingsleidraad. In de inschrijvingsleidraad wordt de opdracht precies omschreven. Voorts bevat de inschrijvingsleidraad de aanwijzingen voor het doen van de inschrijving en de gunningscriteria op grond waarvan de winnende Inschrijving wordt bepaald. Het werk is niet eerder gegund dan na definitieve gunning van de opdracht door de opdrachtgever.

Bron: Tenderned woensdag 8 januari 2025 https://www.tenderned.nl/aankondigingen/overzicht/362926

Aanbestedingsnieuws 10e jaargang editie 9 januari 2025