Haast om te stimuleren om het stimuleren met InvestNL
Voor kamerdossier 35 529 met betrekking tot een staatssteun financieringsconstructie via een privaat investeringsvehikel genaamd Invest NL zijn recent enkele nieuwe kamerstukken gepubliceerd die geantedateerd lijken te zijn, of door een technische storing niet eerder gepubliceerd zijn.
De publicatiedatum is 5 januari maar de stukken verschenen desondanks niet eerder. Uit het verslag blijkt dat enkele fracties een groot belang hechten aan het Wetsvoorstel InvestNL en dat de haast bestaat uit de “stimulering voor het Nederlandse bedrijfsleven”.
Eerder schreven we over InvestNL Verkiezingen en aanbestedingen: wat zeggen de partijprogramma’s dat wrevel wekt onder particuliere investeerders vanwege de oneerlijke mededinging van de met staatssteun gefinancierde investeringsvehikel. Zo investeerde het fonds €28 miljoen in slechts 4 bedrijven, volgens Business Insider bleek dat uit het jaarverslag.
Ook in het Financiëel Dagblad verschenen belangwekkende berichten over InvestNL.
Mkb-miljoenen van overheidsfonds Invest-NL belanden in buitenland (fd.nl)
In het verslag merkt kamerlid Amhaouch (CDA) op:
Het is namelijk van belang dat we deze wet afhandelen voor het einde van deze termijn en met deze Minister. Hoewel de Eerste Kamer uiteraard over de eigen agenda gaat, spreek ik de hoop uit dat dat wetsvoorstel ook daar met spoed behandeld wordt. Waarom deze haast? We hebben 800 miljoen euro op de plank liggen om het Nederlandse bedrijfsleven te stimuleren. Daarnaast wordt met dit wetsvoorstel ruim 1,5 miljard aan fondsen gestroomlijnd. Inzet van Invest International kan een significante injectie geven aan het Nederlandse bedrijfsleven op de internationale markten. Zeker in de huidige onzekere tijden is dit een welkome investering in de mondiale concurrentiepositie van Nederland. Mijn fractie is dan ook absoluut voorstander van deze wet én het instrument Invest International. Ik wil het hebben over de toegang tot Invest International en over de focus die binnen het fonds wordt aangebracht, en dan specifiek over Afrika.
Voorzitter. Voor mijn fractie is het van belang dat het mkb eenvoudig toegang heeft tot de middelen in dit fonds. Voor kleine bedrijven ligt er een enorme kans in internationale handel, maar vaak zijn er hoge drempels, financieel, maar ook mentaal. Wanneer een groot bedrijf start in het buitenland of handel drijft op buitenlandse markten, kunnen in de slipstream van een grote speler makkelijker start-ups en scale-ups volgen. Andersom kan de multinational profiteren van de grote innovatiekracht van de kleine bedrijfjes. Ziet de Minister hier kansen? Op welke manier kunnen we het mkb en multinationals binnen de kaders van Invest International meer laten samenwerken en elkaar doen versterken?
Daarop voltrekt zich een debat tussen Amhaouch en van den Nieuwenhuizen van Groenlinks waaruit blijkt dat Groenlinks, alhoewel blij dat het vehikel ook voor het MKB kan worden ingezicht, toch had verwacht dat het investeringsloket zou dienen voor ondernemingsactiviteiten met een maatschappelijke bijdrage.
Voorzitter. Wat GroenLinks betreft zou de echte toegevoegde waarde van dit instrument niet zozeer zitten in één loket of synergieën, maar in het financieren van activiteiten die de markt niet financiert, vooral waar het gaat om de ondernemingsactiviteiten met een maatschappelijke bijdrage. Dát is namelijk een positieve externaliteit, zoals het zo mooi heet in de economie, een voordeel voor ons allemaal. Dat maatschappelijke voordeel neemt een private kredietverstrekker niet mee in de afweging om een lening te verstrekken of niet. Daar maakt publieke financiering het verschil.
[…]
Welk marktfalen lost Invest International op met de huidige opzet?
De onduidelijkheid over dit programma blijkt groot. De heer Alkaya van de SP
Om toch even scherp te krijgen hoe de fracties van GroenLinks en PvdA tegen Invest International aankijken, wijs ik erop dat het geen investeringsinstelling met een ontwikkelingsdoelstelling is. Het is geen OS-geld. Het gaat om investeringen in allerlei soorten sectoren, zelfs de fossiele sector. Ik zal er in mijn bijdrage op ingaan dat die sector niet wordt uitgesloten. Accepteert GroenLinks dat? Is het een goed idee dat dat nog steeds blijft kunnen? Ze hoeven het geld ook nog niet eens terug te betalen, want het hoeft geen positief rendement op te leveren. Zo’n investering mag verlieslatend zijn en bovendien in de fossiele industrie gestoken worden. Welke van de twee sluit u uit? Zoals het er nu uitziet, wordt het allebei mogelijk.
Het verslag eindigt kortom met een soort battle of the woke. Groenlinks merkt tot slot op dat het investeringsvehikel juist zou moeten bijdragen tot gendergelijkheid. Interessant aangezien het D66 daar kennelijk helemaal niet om gaat. De haast is autonoom ingegeven door de “stimuleringsbehoefte” die niet nader onderbouwd wordt en bestaat uit slechts enkele bedrijven, ook nog eens in het buitenland, terwijl het zich onttrekt aan de parlementaire controle.
(Red AN: EditDat leidt onder meer tot de GL-slotopmerking: )
Tot slot, voorzitter. Wij delen de zorgen van de Algemene Rekenkamer over de parlementaire betrokkenheid. Belangrijke aspecten van het investeringsbeleid zijn vastgesteld in de aanvullende overeenkomst. Het concept daarvan is met het parlement gedeeld, en dat is mooi. Kan de Minister toezeggen dat zij de Kamer ook tijdig zal betrekken bij toekomstige wijzigingen? Waarom wordt beleidscoherentie niet in de overeenkomst genoemd als belangrijk uitgangspunt, net als gendergelijkheid?
Zie verder: Kamerstukken II 2021/22, 35529, nr. 23 (verslag) (publicatiedatum 5 januari, verschenen 25 januari)
En eerder een reactie van Wouter Bos, toenmalig CEO van InvestNL:
Wouter Bos (CEO Invest-NL): ‘Geen geld uit klimaatfonds naar commerciële partijen’ | NPO Radio 1