EZ was al in 2013 op de hoogte van aanbestedingsspook sociaal domein – Aanbestedingsnieuws

EZ was al in 2013 op de hoogte van aanbestedingsspook sociaal domein

Laatst geupdate op mei 5, 2017 door redactie

Het Ministerie van Economische Zaken (EZ) was al in 2013 op de hoogte van problemen voortvloeiend uit het aanbesteden van gemeentelijke zorginkopen. Dat blijkt uit correspondentie die Aanbestedingsnieuws heeft opgevraagd met een WOB-verzoek. Een (inmiddels voormalige) EZ-ambtenaar waarschuwt zowel het Ministerie van Binnenlandse Zaken als Volksgezondheid, voor het “aanbestedingsspook dat om de hoek kan komen kijken”.

Gemeenten moeten, onder meer vanwege veranderde EU-richtlijnen voor voormalige 2b-diensten, uitgaven ook in maatschappelijke en zorggerelateerde taken boven de €750.000 verplicht aanbesteden. Pas in 2017 neemt PIANOo in opdracht van het Ministerie van BZK deze informatietaak actief op zich.

Uit de opgevraagde stukken blijkt dat de EZ-medewerker aangeeft dat PIANOo een rol zou moeten hebben in onder meer de voorlichting over het aanbesteden in het sociaal domein, maar dat PIANOo door geen van de verantwoordelijke beleidsministeries wordt aangehaakt. Samen met AgentschapNL wordt door de ex-medewerker op eigen initiatief ingezet op kennisontwikkeling in plaats van kennisdeling en wordt met een externe advocaat alsnog gekeken naar knelpunten op het gebied van maatschappelijk aanbesteden, bij onder meer aanbesteding voor de dagbesteding voor dak- en thuislozen.

Waarom het Ministerie van Economische Zaken er niet voor kiest, om deze rol in voorlichting over de aanbestedingsregelgeving actief op te pakken, wordt uit de stukken niet duidelijk. Wel blijkt dat het Ministerie van VWS zichzelf alleen verantwoordelijk acht voor de inhoud van de zorgdecentralisaties en het Ministerie van Binnenlandse Zaken zich ontfermt over het proces voor het zorginkopen. Voor het aanbesteden (een combinatie van inhoud en proces) lijkt geen Ministerie verantwoordelijkheid te nemen. Dat gebeurt pas via het Ministerie van Binnenlandse Zaken, in 2017, twee jaar ná de decentralisaties in de zorgtaken. Wel signaleerde Plasterk in 2014 dat er sprake was van een integriteitsrisico bij zorginkopen. Ook hierop is geen concrete actie ondernomen voor voorlichting aan gemeenten over aanbestedingen in de zorg en het sociaal domein.

Lief Aanbestedingsspook
©ZaZ 2017

Onder het kopje “aanbestedingsspook” waarschuwt de ex-ambtenaar: “alle modellen gaan uit van de keuzevrijheid van gemeenten om te kunnen kiezen  voor het al dan niet klassiek aanbesteden. Deze lijn wordt ook nadrukkelijk ingezet door het kabinet (en ook gevolgd door betrokken Ministeries BZK en VWS) die zeer expliciet heeft aangegeven dat gemeenten een zeer ruime beleidsvrijheid krijgen met betrekking tot de concrete invulling van de gedecentraliseerde voorzieningen in het zorgdomein. Hiermee komen we tot de crux van de inhoudelijke uitdaging die ook samenhangt met de vraag vanuit BZK of PIANOo betrokken wil zijn bij de Community Maatschappelijk Aanbesteden: helaas valt er niet altijd te kiezen. Op grond van Europese aanbestedingsregelgeving moeten er soms klassieke aanbestedingsregels worden toegepast.”

Die drempelwaarden komen nog sneller in zicht, omdat het Ministerie van BZK ervoor kiest, decentralisaties op een hoger schaalniveau te beleggen, dan bij de gemeenten zelf. In lijn met het Regeerakkoord wordt expliciet vermeld dat de decentralisaties samenhangen met en voorbehouden zijn aan de vorming van gemeenten met 100.000+ inwoners.

“Hoe de procedure voor de inkoop voor sociale en andere specifieke diensten […in de zin van de nieuwe Aanbestedingsrichtlijn, red] er precies uit komt te zien behoeft nog nadere uitwerking, maar zeker is dat de opdrachten boven de drempelwaarde aan voorwaarden zullen moeten voldoen die beperkingen oplegt aan de veronderstelde zeer ruime beleidsvrijheid bij de zorginkoop”.

Met andere woorden, zo veel ruimte als dat BZK suggereert, dat gemeenten hebben bij het inkopen van zorgtaken, is er helemaal niet. Door de nieuwe aanbestedingsregelgeving moet voor zorgtaken en sociaal-maatschappelijke dienstverlening volgens knellende aanbestedingsregels worden ingekocht. Niettemin wordt PIANOo pas in 2017 een officiële rol in het inkopen in het sociaal domein toebedicht. Pas op 28 maart 2017 publiceert PIANOo documentatie over inkopen in het sociaal domein, onder meer het dossier sociaal domein. Het Ministerie van BZK lijkt, zo concludeert de redactie van Aanbestedingsnieuws, in tegenstelling tot het Ministerie van EZ, niet op de hoogte te zijn geweest van het “Aanbestedingsspook”.

Toch heeft PIANOo, zo laat een woordvoerder weten, wel pro-actief infovragen op het gebied van het sociaal domein opgepakt. Dat blijken niet te weinig vragen te zijn. In totaal zijn er bij het infoloket +/- 291 vragen op het gebied van sociaal domein aanbestedingen binnengekomen. De woordvoerder merkt op dat het maar een klein percentage van de vragen bij het vragenloket is.

[red correctie: op papier staan de exacte cijfers, het gaat in totaal om 291 vragen, in tegenstelling tot de eerder vermelde 500.Het blijkt te gaan om 152 vragen over het Sociaal Domein, 88 vragen over de WMO, 24 over Jeugdzorg en 27 over de participatiewet .

 

Zie ook:

 

De Kamerbrief uit februari 2017 over het programma Sociaal Domein van Minister Plasterk:

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2017/02/08/kamerbrief-over-het-programma-sociaal-domein

En zie voor voorbeelden van 2b-diensten die in de moeilijkheden komen door verplichte aanbestedingsregelgeving onder meer:

Aanbesteden fietsbeheer Groningen omstreden door beperkingen social return

Uitvaartgedicht Rotterdam in gevaar door aanbesteding 2b-diensten

Kamervragen over verlenging Twaz en aanbesteden ambulancezorg

Opnieuw dreigend massa-ontslag na aanbesteding thuiszorg Roosendaal

CBB bevestigt ACM-veroordeling thuiszorgorganisaties voor kartelverbod

Zorgboerderij verliest na opdracht ook kort geding aanbesteding vinkje

Ruzie over lijkschouwing bij aanbesteding medische arrestantenzorg

Menzis gaat langdurige zorg gehandicapten inkopen zonder aanbesteding

Hoger beroep jeugdzorg Alphen houdt stand: gemeenten doen inkoop opnieuw

Aanbesteding dagactiviteiten Amersfoort opnieuw opengesteld

Vrouwenopvang aanbesteed: kinderen middernacht op straat

en meer in zijn algemeenheid:

Je kan niet eerlijk kiezen: 13 redenen waarom Aanbestedingsrecht nooit gaat werken

Weekendspecial: aanbestedingsbeginselen en de onzichtbare hand

En elders:

http://www.zorgsubsidiekalender.nl/help-moeten-wij-ook-meedoen-met-aanbesteden/

28 mei 2014: http://www.scalemc.nl/single-post/2014/05/28/Regie-Plasterk-bij-decentralisaties-zoek

‘Marktfetisjisten helpen samenleving naar de knoppen’

 

 

4 thoughts on “EZ was al in 2013 op de hoogte van aanbestedingsspook sociaal domein

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *