Europese Commissie is niet van plan rechtsbeschermingsrichtlijnen te wijzigen
In een evaluatie van de werking van de Rechtsbeschermingsrichtlijnen concludeert de Europese Commissie van zijn eigen richtlijnen dat ze een groot succes zijn. Er zijn wel tekortkomingen en onduidelijkheden maar de Commissie is niet van plan dat aan te passen. De rechtsbeschermingsrichtlijnen zijn een “essentieel onderdeel op het gebied van overheidsopdrachten en een uniek voorbeeld van EU-recht inzake de volle werking van EU-rechten op nationaal niveau”.
Zelfs als er in een aantal lidstaten specifieke problemen worden gemeld, zijn deze volgens de Commissie: “meestal het gevolg van nationale maatregelen en niet van de rechtsmiddelenrichtlijnen zelf. In het algemeen kwalitatief opzicht wegen de voordelen van de rechtsmiddelenrichtlijnen op tegen de kosten”. Met de rechtsbeschermingsrichtlijnen wordt over de hele Europese Unie geregeld dat er een effectief rechtsmiddel is (red AN: dat je er zinvol over kan klagen) als het Aanbestedingsrecht niet goed wordt nageleefd.
Tekortkomingen
De rechtsbeschermingsrichtlijn kwam oorspronkelijk uit 1989 en is sterk gewijzigd in 2007. De Commissie erkent, dat er bij de omzetting van de wijzigingsrichtlijn 2007/66/EG aanzienlijke en wijdverbreide vertragingen zijn geconstateerd.
Blijkens o.m. de bijlage van de evaluatie is in Nederland de Richtlijn 2007/66 geïmplementeerd met de Wira. Dat geldt voor enkele nieuwe bepalingen die in 2007/66 zijn genoemd. Met 2007/66 is daarnaast het artikel 2 uit de oorspronkelijke richtlijn sterk uitgebreid met artikel 2 bis t/m. quinquies.
(Red AN: De mate waarin deze bepalingen terugkomen in de Aanbestedingswet en de Wira, is maar de vraag. Over het artikel was recentelijk een uitspraak van de Hoge Raad, waarin bepaald werd dat misbruik van bevoegdheid bij een aanbesteding geen reden was tot het beëindigen van de overeenkomst. Ook hierin wordt niet gekeken naar de wijzigingsbepalingen van 2007/66.)
De Commissie erkent dat sommige bepalingen van de rechtsmiddelenrichtlijnen “niet helemaal duidelijk zijn”. Zo maken verwijzingen naar “aankondiging van een opdracht” in de rechtsmiddelenrichtlijnen niet duidelijk dat de nieuwe Aanbestedingsrichtlijn 2014/24/EU in bepaalde omstandigheden het gebruik van een vooraankondiging mogelijk maakt, in plaats van een aankondiging van een opdracht, om uit te nodigen tot inschrijving. Ook kan worden verduidelijkt hoe de rechtsmiddelenrichtlijnen van toepassing zijn op wijzigingen in overheidsopdrachten en concessies, op het beëindiging van dergelijke overeenkomsten en op de lichte regeling voor overheidsopdrachten.
Bijeenkomst
Naar aanleiding van de evaluatie is er een bijeenkomst van het Europese netwerk voor controlerende instanties in eerste aanleg is gehouden op 6 maart 2017. Daar is besproken hoe rechtsbescherming effectiever kan worden vormgegeven. Er heeft een eerste oriëntatie plaatsgevonden aan de hand van het Remedies-scorebord en het opstellen van de Commissie-richtsnoeren bij de richtlijn.
Bij deze eerste netwerkbijeenkomst zijn gedelegeerden van 24 EU-landen en Noorwegen en Zwitserland aanwezig geweest. Het netwerk komt twee keer per jaar bij elkaar, de volgende keer is gepland voor september 2017.
Rechtsvergelijking
Bij de evaluatie zit in de bijlagen ook resultaten van het rechtsvergelijkend onderzoek naar de effectiviteit van de rechtsbeschermingsrichtlijnen over heel de Europese Unie, waar de evaluatie zich op baseert. Uit de responsaantallen blijkt dat er twee verschillende onderzoeken zijn gehouden met daarop 616 antwoorden van leveranciers, 832 van aanbestedende diensten en 112 van advocaten en juristen.
Het onderzoek merkt ook zelf op dat de juridische systemen te veel van elkaar verschillen om op onderdelen echt tot goede conclusies te komen. Bovendien is voor niet alle landen resultaat bekend. Een van die landen is Nederland. De Commissie merkt in dit verband op dat niet de duur en werking van “effective remedies” (is vertaald met effectieve rechtsbescherming) monitort als beleidsdoel.
Het onderstaande staatje vond de redactie wel opmerkelijk. Uit het onderzoek blijkt dat alleen inkopers ervaren dat de balans in rechtsbescherming te veel naar de kant van de economic operators (gegadigden en andere belanghebbenden) is doorgeslagen, terwijl advocaten en academici de rechtsbeschermingsrichtlijnen prima vinden.
Zie:
Het nieuwsbericht van de Europese Commissie over de bijeenkomst :
De tekst van de evaluatie in het Nederlands.
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52017DC0028&from=EN
De tekst van de evaluatie in het Engels met de bijlagen (van o.a. de resultaten van het onderzoek)
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017SC0013&from=NL
en de samenvatting van Europa Decentraal: