Conclusies RTL misstanden politie InExtenso onderzoek: non-nieuws
Laatst geupdate op februari 6, 2017 door redactie
AMSTERDAM- Van onze redactie
RTL Nieuws concludeert dat er veel misstanden zijn bij inkoopmanagers aan de hand van een geheim rapport, dat met een WOB-verzoek openbaar is gemaakt. De misstanden naar aanbestedingen bij de politie. RTL concludeert “Tijdelijke werknemers gebruikten daarnaast elkaars toegangspassen en inlogcodes. Ook werd ‘zeer waarschijnlijk over een periode van enkele maanden misbruik gemaakt van een account van een medewerker die niet meer voor de politie werkzaam was’.”
Korpschef Gerard Bouwman had in oktober 2014 de directeur Facility Management en 4 andere inkopers geschorst naar aanleiding van de aanbesteding van politievoertuigen. Bouman liet weten dat er in 2014 naast het rapport van de rijksrecherche ook een eigen intern onderzoek zou plaatsvinden. Dat is het InExtenso onderzoek, dat vond in 2015 plaats, en naar aanleiding van dat rapport zijn 2 inkoopmedewerkers ontslagen en is er tegen een derde disciplinair maatregelen genomen. Deze ontslag- en disciplinemaatregelen waren in 2015 ook als zodanig benoemd.
Gerrit den Uyl, destijds waarnemend directeur van het Politiedienstencentrum was in 2015 aan de hand van dit rapport juist “content met de feitelijke vaststelling dat signalen over vermeend onwettig handelen van inkoopmedewerkers niet terecht blijken: ‘Die signalen kwamen vaak via de media naar buiten en zo’n stigma drukte zwaar op de schouders van de betrokken collega’s. InExtenso toont aan dat inkoopmedewerkers gedreven, vakkundig en betrokken zijn. Zij hebben oog voor detail en over de noodzaak van zowel rechtmatigheid als doelmatigheid bestaat bij hen geen twijfel.”
Het InExtenso rapport.
Het InExtenso Rapport, dat nu door de politie is vrijgegeven, concludeert vrij uitgebreid over de ontvangen getuigenverklaringen. Die zijn zeer vermakelijk om te lezen maar veelal niet bewezen en het blijft steeds bij een hearsay-verklaring van een enkeling op basis van een enquête onder 279 medewerkers.
De meeste in het rapport opgenomen getuigenverklaringen redden het, volgens het rapport niet qua bewijslast. Zo is er de stelling, dat er een luxe koffer en een dienstwapen zou zijn aangenomen bij de aanbesteding voor dienstwapens. Dit is niet verder bewezen. Het rapport suggereert dat het om een doorgezaagd minipistool op een plankje gaat, als relatiegeschenk.
Dat er disciplinaire maatregelen waren getroffen en in een enkel geval ontslag is aangezegd, was al sinds 2014 bekend. Gegeven het detailniveau van de getuigenverklaringen is het logisch dat het rapport zelf niet eerder openbaar is gemaakt.Een van de meest verstrekkende conclusies uit het InExtenso-rapport naar aanleiding van signalen van medewerkers is dat er mogelijk sprake is van het toeschrijven naar een leverancier van een aanbesteding voor randapparatuur. De rijksrecherche zoekt dat verder uit. Dat de resultaten van het onderzoek van de rijksrecherche nog lopen, was ook al bekend, voorafgaand aan het RTL-bericht van vandaag.
Eén van de getuigen verklaarde dat de medewerker en een aantal collega’s waren uitgenodigd door een leverancier van hardware om de start van de Tour de France te Londen bij te wonen. Het rapport: “Zelf was de medewerker niet op het aanbod ingegaan. Tijdens het ingestelde onderzoek bleek dat twee medewerkers wel op dit aanbod waren ingegaan. Daar is disciplinair onderzoek naar ingesteld.”
Wel Nieuws: InExtenso over media-aandacht
Het InExtenso rapport heeft een aanzienlijk grotere paragraaf over het effect van media-aandacht op de 249 geïnterviewde inkoopmedewerkers. Blame the messenger? Daarop gaat RTL Nieuws, zo merkt de redactie van Aanbestedingsnieuws op, in het geheel niet in. Dat veronderstelde media-effect blijkt behoorlijk groot. “De meeste geïnterviewden ervoeren veel tot zeer veel impact van de berichten en de maatregelen. Zeer veel impact (slecht slapen, onzekerheid en boosheid) ervoeren 15 procent van de geïnterviewden.”
“De grootste groep (32%) zegt persoonlijke betrokkenheid te ervaren bij de medewerkers die buiten functie zijn gesteld maar ook dat zij zich persoonlijk aangesproken voelt. De categorie daarna ziet door de maatregelen en de berichten het werk ingewikkelder worden.” Door de mediaberichtgeving wordt het werk van de inkopers dus ingewikkelder.
Waarom het effect van de media-aandacht precies onderzocht werd, geeft het onderzoek verder niet aan. Welke mediaberichten in concreto tot slapeloze nachten hebben geleid, evenmin. Of er nog een verwijt wordt gemaakt aan “de media”, blijft hierdoor onduidelijk. Wel wordt met de enkele vraagstelling de suggestie gewekt alsof de media hier de oorzaak is van “integriteitsschendingen” van de politie of de slapeloze nachten van de inkoopmedewerkers.
Aanbestedingsnieuws is pas een jaar na het onderzoek opgericht, dus onze redactie voelt zich nog niet schuldig.
Oorzaak media-aandacht: Talloze onderzoeken
In totaal hebben de afgelopen drie jaar zeker 5 onderzoeken gelopen naar het functioneren van de inkooporganisatie van de politie als zodanig. Daarbij moet een onderscheid worden gemaakt naar onderzoeken naar vermoedens van omkoping enerzijds en om de naleving van Europese aanbestedingsregels anderzijds. Naar beiden wordt verwezen met het begrip “integriteitsschending”. Ieder onderzoek leidt tot berichtgeving, waarbij steeds opnieuw naar dezelfde affaires wordt verwezen.
Zo is er naast het InExtenso schoon schip onderzoek waar RTL nu naar verwijst, een onderzoek van de Rijksrecherche naar strafbare feiten, dat nog loopt en naar zijn aard niet openbaar is, verder is er nog het interne onderzoek door de Afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK) dat hier in juni 2015 onderzoek naar deed.
Ten vierde is er het voorlopige en het definitieve onderzoek van de Tijdelijke Commissie integriteitsschendingen inkoop en aanbestedingen. Deze Tijdelijke Commissie is dan weer opgericht door het Ministerie van Veiligheid en Justitie en heeft zijn bevindingen naar de Tweede Kamer gestuurd. Deze commissie was ingericht voor medewerkers die zich niet “vrij” voelden om zich te wenden tot de afdeling VIK van de politie of niet tevreden zijn met de afhandeling van hun melding. Deze commissie liet daarbij weten “slechts drie klachten te hebben ontvangen”. Nieuw met het WOB-verzoek is dat ook bekend is geworden naar welke individuele aanbestedingen de Tijdelijke Commissie in concreto onderzoek heeft gedaan.
Dan is er nog een vijfde onderzoek van de Auditdienst Rijk van het Ministerie van Financiën, in opdracht van de DGPOL getiteld ‘Onderzoek verbeterprogramma inkoop Nationale politie’. Dat heeft onder meer gesprekken gehouden met twee medewerkers. Het VIK concludeert dat ‘maverick buying’ niet is tegen te houden, door het ontbreken van een centrale bestelfunctie. Op dit moment wordt er wel gewerkt aan een centraal inkooploket maar ook dit moet worden aanbesteed.
Zie ook over de vrijgegeven stukken: