Aanbesteding in aantocht voor Dutchbat onderzoek
Er komt een aanbesteding voor het Dutchbat onderzoek. Dat heeft het Ministerie van Defensie gemeld in een persbericht. Het daadwerkelijke onderzoek duurt naar verwachting 1 tot 1,5 jaar. De verkenning tot het onderzoek wordt geleid door Hans Borstlap. Onafhankelijk onderzoek moet inzicht geven en leiden tot een zorg- en ondersteuningsadvies.
Het onderzoek is hard nodig omdat veel van de militairen lijden aan lichamelijke en psychische klachten. ft. Een recent onderzoek onder Dutchbat III veteranen door een werkgroep van Dutchbat III heeft geleid tot drie speerpunten: excuses en rehabilitatie, waarheidsvinding, en nazorg en aansprakelijkheid. In gesprekken met Defensie en de Raad voor civiel-militaire zorg RZO, heeft de werkgroep Dutchbat III aangegeven dat Dutchbat III veteranen behoefte hebben aan een wetenschappelijk onderzoek naar hun situatie.
Borstlap vormt de onafhankelijke begeleidingscommissie in de verkenningsfase. Hij was van 2002 tot 2016 Raad van State-lid. Daarnaast was hij raadsadviseur van het kabinet van de minister-president en directeur-generaal op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In 2014 was Borstlap voorzitter van de commissie die het intern functioneren van de Nederlandse Zorgautoriteit onderzocht. Ook zat hij in de commissie die de besluitvormingsprocessen binnen de Belastingdienst (2016-2017) onderzocht.
De Nederlandse markt in specifiek op defensie gerichte onderzoeken is klein en nagenoeg alle marktpartijen hangen van overheidssubsidies aan elkaar. Een mooi voorbeeld is de Hague Security Delta, waarvan onduidelijk is wat er met de miljoenen geld is gebeurd, die er naar verluid zijn ingestoken, al is dat volgens de organisatie zelf wel 400 nieuwe banen.
Naar de mening van de RZO dient het onderzoek het volgende op te leveren:
1. inzicht in de aard en oorzaken van de specifiek voor Dutchbat III veteranen geldende problemen en zorgbehoeften, en hoe deze zich onderscheiden van uitzendgerelateerde problemen die bij alle missies
voorkomen;
2. of en in hoeverre partners en kinderen als gevolg van deze uitzending specifieke problemen hebben gekregen en hoe deze zich onderscheiden van uitzendgerelateerde problemen die bij alle missies voorkomen;
3. oplossingsrichtingen die de kern van de problemen van de Dutchbat III veteranen effectief aanpakken en waarin rekening is gehouden met de politieke en maatschappelijke context;
4. lessons learned voor toekomstige missies.
Daarbij speelt mee dat het onderzoek een specifieke medische en ethische component kent, dat niet onder de meeste standaard onderzoeksgebieden van defensie valt. Specifiek op het gebied van het onderzoeken van Defensie is TNO monopolist. Een eerder Dutchbat-onderzoek is echter uitbesteed aan het NIOD onderzoeksinstituut voor oorlogsdocumentatie.
Inmiddels zijn er vele onderzoeksbureaus als paddestoelen uit de lucht geschoten in Den Haag, deels onder de vlag van de Hague Security Delta. Een van de eerste was het Hague Centre for Strategic Studies, dat ook vanuit TNO komt. De HSD Campus in Den Haag is het nationaal innovatiecentrum voor veiligheid. Daar zijn 50 van de ruim 250 partnerorganisaties van HSD gevestigd, voor meer veiligheid en meer banen. Verder is er nog The Hague Institute for Global Justice. Kamerleden van de PvdA suggereren met kamervragen dat ook dat niet onafhankelijk is.
https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2018/02/07/onderzoek-naar-problemen-dutchbat-veteranen
https://www.veteraneninstituut.nl/rutte-en-hennis-praten-met-dutchbatters/