Aanbesteden en kousevoetendiplomatie – Aanbestedingsnieuws

Aanbesteden en kousevoetendiplomatie

Noord-Holland heeft maar eens een persbericht de deur uit gedaan waaruit blijkt dat het Noord-Hollandse deel van de Gooilijn, een vrije busbaan van Hilversum naar Huizen, gewoon door kan gaan. Het contract dat nu aan BAM Infra B.V. wordt toegewezen bestaat grofweg uit de bouw van een vrije busbaan tussen Laren en Hilversum, een spoorwegonderdoorgang op de Oosterengweg en de bouw van een natuurbrug in Anna’s Hoeve.

In totaal dienden 4 aannemers een aanbieding in, volgens de provincie.Arend van Dijk, projectmanager bij de provincie Noord-Holland: “Heel fijn dat deze onzekere periode nu voorbij is en we bewoners en belanghebbenden duidelijkheid kunnen bieden. Binnenkort weten we waar én wanneer de schop in de grond gaat.” Het persbericht is zo interessant, omdat het daarbij de uitspraak samenvat in eigen woorden, ofwel er nog weer iets totaal anders van maakt.

Over het carnavaleske rekenen zoals de afronding van een 9 naar een 10 op basis van een beoordelingsmethode die dat in tegenstelling tot wat de rechter zegt, ook nog eens helemaal niet voorschrijft, waardoor de laagst scorende deelnemer de opdracht krijgt toegeschreven, zegt de provincie:

De zaak ging om het totaal aantal punten dat beide aannemers behaalden voor het onderdeel dat ging over het beperken van overlast. Het aantal punten kan op 2 manieren tot stand komen: experts kunnen rond de tafel gaan zitten en tot consensus komen, of het puntenaantal kan rekenkundig bepaald worden. De rechter in Arnhem vindt op basis van de aanbestedingsleidraad dat die laatstgenoemde methode toegepast had moeten worden.

Zo staat het er toch echt niet… Maar we gunnen iedereen zijn coping mechanisms natuurlijk. Fact-free rechtspreken is enorm stresserend voor iedereen over wie dit oordeel geveld wordt. Je probeert er toch weer kaas van te maken. In dit geval zou de psychologie het cognitive reappraisal van de stressant noemen. Hartstikke handig voor een examen, als je tegen jezelf zegt dat het best meevalt. Hartstikke gedoemd te falen als je dat doet jegens een abusive partner die in de keuken met een mes staat te zwaaien.

Aanbesteding dan? Is dat nu meer zoiets als examenstress of is dat gevaarlijkepsychopaatvoorjeneusstress?1 Door niet te onderhandelen ontstaat er direct een informatietekort waardoor niet op zichzelf maar wel in de context slechte waar geleverd wordt, uit onwetendheid, die niet had gehoeven.
2 Door problemen als gevolg van het informatietekort ontstaan conflicten (die anders vermijdbaar zijn) die niet oplosbaar zijn omdat de wetgeving niet materieel en daarmee consistent is. Er valt dus geen regel of gewoonte aan te geven, er ontstaat door het wanrecht een stuk feitelijke wetteloosheid.
3 in dit systeem van feitelijke wetteloosheid proberen mensen voor zichzelf een nieuw beleidskader uit te vinden, waar zij dan gaandeweg achter komen dat dit niet handhaafbaar is, op dezelfde manier als het recht zelf, dat om dezelfde reden niet handhaafbaar is.

Driedubbel stresserend. Moet een inkoper voor zichzelf soms het wiel opnieuw uit te vinden dat Gödel al had uitgevonden: dat een axiomatisering (zoals een aanbestedingsbeginsel) noodzakelijk incompleet of inconsistent is? Ook als rechters doen alsof het gelijkheidsprincipe absoluut is. Het enige feitelijk nieuwe aan deze materie, is er dan nog een ja hehe factor dat geldt dus niet alleen voor kunstmatige talen dat geldt ook echt voor de natuurlijke taal en daarmee ook voor wetgeving. Als de verzamelingenleer al niet compleet en absoluut is, met alleen formele stellingen, waarom verwacht je dat dan van aanbestedingsrecht? Er is maar één reden: omdat je baas dat zegt.

Hoe kan een mens dit verderfelijke aanbesteden anders zien dan als abusive wetgeving. Het is precies zoals in Catch 22, een film die echt elke inkoper eens gezien moet hebben.

Het aanbestedingsrecht is alleen formeel omdat er consistent geen keuze wordt gemaakt. Geen bestek is compleet (hey, don’t blame de inkoper, rekenkunde is ook al niet compleet) en dus laat de inkoper altijd ruimte om te profiteren van het feit dat het bestek niet compleet is, ten koste van de inkoper. En omdat de inkoper niet mag onderhandelen komen er situaties bij waarin de verkoper denkt ergens van te profiteren, wat in feite helemaal niet zo is.

Iedereen die een beslissing moet nemen volgens het aanbestedingsrecht, neemt daarin een stelling die later bij een vrijwel identiek geval niet meer wenselijk tot zelfs onhandhaafbaar is. Omdat je dan al jaren volgens dat principe werkt, glijd je zelf steeds verder af richting niveau clown. Je geloofwaardigheid komt steeds verder onder druk te staan bij het hanteren van uitgangspunten die eerst verstandig leken en nu gewoon echt heel dom zijn, nu de verkoper het ook door heeft. Je weet pas zeker dat je een clown bent als je een domme beslissing hebt genomen, die je nu wel moet handhaven omdat je anders je mooie baantje kwijt bent. Terwijl dat baantje dus helemaal zo mooi niet meer is en je er nog een hartaanval van krijgt. Dat moet echt zo snel mogelijk ophouden. Hartaanvallen zijn helemaal niet leuk.

Oh. Is er een standpunt dat je wel verstandigerwijs en consistent in kan nemen? Ja hoor, dat is het standpunt dat Europees Aanbestedingsrecht intrinsiek onuitvoerbaar is en zo snel mogelijk moet worden afgeschaft. Dat standpunt is heel erg consistent en draagt heel erg bij aan je geloofwaardigheid. Je krijgt er alleen niet zo snel een mooie baan mee. Maar die banen zijn dus ook helemaal niet zo mooi als dat iedereen denkt, dus zo erg is dat niet. Als je er een hartaanval van moest krijgen.

Nu is er zekerheid

Het persbericht citeert ook nog een inkoper die beter bij zou moeten dragen aan de wereldvrede in het Midden-Oosten voor zijn kousevoetendiplomatie:  een Contractmanager van ProRail: “Nu het Hof zich heeft uitgesproken, weten we zeker dat BAM de terechte winnaar is.”

Nu wel ja. Daarvoor hadden ze echt geen idee. Wat is dat nou voor recht. Of er moest nog iemand in cassatie gaan. Of dat verstandig is, dat kan Aanbestedingsnieuws ook niet zeggen maar het zou psychologisch toch wel begrijpelijk zijn. Als een 9 voortaan afgerond een 10 is, zijn we allemaal cum laude afgestudeerd.

Nog maar even het fragment uit de uitspraak:

Dat deze uitleg onaannemelijk zou zijn, omdat afronding van het gemiddelde van 9 niet mogelijk zou zijn, zoals de Combinatie stelt, overtuigt het hof niet. Een 9 zou in de systematiek van de leidraad moeten worden afgerond naar een 10, net zoals in het systeem van afronding naar hele getallen een 5,5 wordt afgerond naar een 6.

mr.drs S.M. Ploeg
jurist/filosoof
(geen rechtsfilosoof)

1 thought on “Aanbesteden en kousevoetendiplomatie

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *