Kosten spelen ineens geen rol bij kindvermissingsalertering, blijkt uit PvdA vragen

In antwoord op kamervragen van Kathmann (PvdA) en Van Nispen (SP) blijkt dat het probleem van Amber Alert helemaal niet in de kosten is gelegen. Het is niet het enige opvallende antwoord dat Minister Grapperhaus geeft, over de opzegging van het contract met Amber Alert en de voorgenomen aanbesteding kindvermissingsalertering, in relatie met het meer generieke en nog niet uitontwikkelde softwareprogramma Burgernet.nl. Kennelijk is niets gecommuniceerd of in goed overleg gegaan, maar enkel medegedeeld en wordt Frank Hoen van Netpresenter nog net niet geëist om zijn tienjarige levenswerk aan de politie af te staan.

De vragen zijn dus bijna tegelijk gesteld met de vragen van D66, die hebben we eerder behandeld omdat daarin iets meer werd beantwoord over intellectuele eigendom, al komt dat ook bij deze kamervragen terug. Bij de beantwoording van vraag 6 blijkt dat er helemaal geen kostenbesparing aan de inkoop ten grondslag lag. Frank Hoen is alleen wel meermaals in diverse media geshamed om het bedrag waarvoor hij AMBER Alert in de markt heeft gezet, ook al mag een commerciële aanbieder natuurlijk zelf de prijs vormen en waren het redelijke tarieven voor externe ontwikkeling. Maar dat was dus niet het probleem. Het ging eigenlijk helemaal niet om kosten, horen we nu. Wat raar. In elk geval niet als Burgernet die kosten maakt?

Het stemt Aanbestedingsnieuws weer wat cynisch. Zo rollen ambtenaren. De markt schuiven ze aan de kant want het kan goedkoper, hoe goedkoper ja zeggen we niet weten we niet en dan achteraf met hele dure bonnetjes aan komen en als je dan vraagt waarom was het de keus van de kamer ook nog. De kostenvergelijking die hierin wordt gemaakt is dan ook niet eerlijk. Een ambtenaar kost ook geld, maar die zit niet berekend in de eenmalige investering. Als je 2 medewerkers in dienst hebt, zit je al tegen de 60K aan loonkosten en dat is op een Ministerie niet anders dan bij de particuliere sector. Personeel is duur hier te lande. Ook als ze niet op je begroting staan.

In antwoord op vraag 6 van déze Amber Alert kamervragen, stelt het Ministerie:

 

Kostenbesparing is niet de aanleiding voor de keuze om de functionaliteit vermistkind-alertering onder te brengen bij Burgernet. Wel beschouw ik het als bijkomend voordeel dat door de samenvoeging efficiencywinst op het beheer kan worden behaald waardoor de structurele kosten aanzienlijk lager zullen zijn. Deze efficiencywinst valt op dit moment niet nader te kwantificeren.

In de huidige situatie bedragen de totale kosten voor het verzenden van AMBER Alerts en Vermist Kind Alerts jaarlijks ca. € 1,1 miljoen. Dit bedrag is opgebouwd uit een vast bedrag van jaarlijks € 1.060.497,24 inclusief BTW voor de dienstverlening door Netpresenter en een variabel bedrag voor de kosten van het verzenden van sms-berichten door de politieorganisatie. Het contract betreft het door de politie, via de digitale infrastructuur van Netpresenter, doen uitgaan van alerts en opsporingsberichten rond de vermissing van kinderen. Gemiddeld gaat het per jaar om 1 tot 3 AMBER Alerts en 8 tot 10 Vermist Kind Alerts. AMBER Alerts zijn landelijke berichten die worden verzonden als het vermoeden bestaat dat het vermiste kind in direct levensgevaar is. Vermist Kind Alerts zijn veelal regionale berichten, die worden verzonden indien er geen sprake is van levensgevaar, maar de politie zich wel ernstige zorgen maakt om het welzijn van het kind en snel en gericht handelen noodzakelijk is.
Voor de uitbreiding van Burgernet met de vermist-kind-functionaliteit wordt door de politie een eenmalige investering van ca. € 200.000 gedaan. De structurele kosten voor het beheer (meerkosten op het huidige beheer van Burgernet) zijn nog niet exact te kwantificeren, maar zullen aanzienlijk lager zijn dan de kosten van het huidige contract.

Er komt dus een eenmalige investering van €200.000 bovenop de kosten die al gemaakt zijn in 2017 voor Burgernet, en dat kan binnen het contract met Burgernet naar alle waarschijnlijkheid worden verstrekt en dan hoeft er dus geen aanbesteding nodig te zijn. Terwijl dit zowel kamer als de zittende leverancier is toegezegd zogezegd “om de bestaande situatie te rechtvaardigen”.

Dan vraag 7 is er overleg geweest? Overleg? Medegedeeld. Nou dan weet je wat dat betekent. Op die manier heeft iedereen ook overleg met de Belastingdienst. En pas echt een vergadercultuur met het Centraal Justitiëel Incassobureau, als je niet oppast krijg je daar nog uitvoerig overleg mee. De DigiD code, je wil het helemaal niet maar die wordt je ook MEDEGEDEELD. En je inentingen van de afgelopen 40 jaar die worden ook MEDEGEDEELD.

Dus zo gaan wij tegenwoordig met elkaar om. Je doet iets voor een ander, belangeloos. Ze willen dat je nog veel meer doet, dat je 10 jaar lang je hele leven opgeeft om dat te blijven doen. Dat doe je dan. Met tomeloze inzet van vrijwilligers weet je dat te doen voor 1 miljoen per jaar. En als stank voor dank word je ijskoud medegedeeld dat je al je harde werk onder je eigen naam maar gratis cadeau moet geven aan die ambtenaren die niet zo transparant te werk gaan als dat lijkt en de kosten weten weg te foefelen door zaken onder andere posten te beleggen. Het is weer een wijze les voor Aanbestedingsnieuws. Met de overheid moet je niet samenwerken.

Is er overleg met Amber Alert geweest over de stopzetting van Amber Alert? Zo ja, wanneer en zijn argumenten van Amber Alert om door te gaan meegenomen in de overweging om toch daarmee te stoppen? Zo ja, hoe is er dan toch tot dat besluit gekomen?
Antwoord op vraag 7
Allereerst wil ik nogmaals benadrukken dat de politie het verzorgen van vermistkind-alerteringen continueert. De politie heeft besloten het contract met de firma Netpresenter te beëindigen omdat verlenging onrechtmatig zou zijn. De politie kiest ervoor deze functionaliteit onder te brengen bij het alerteringssysteem Burgernet dat in eigendom en in eigen beheer van de politie is. Daarmee zullen vermist-kind-alerteringen voortaan onder de naam Burgernet verschijnen.
De vraag of er “overleg met AMBER Alert” is geweest interpreteer ik als de vraag of er overleg met de firma Netpresenter B.V. is geweest. Netpresenter is in de
huidige situatie contractpartij van de politie. Als zodanig heeft de politie Netpresenter vroegtijdig in 2017 op de hoogte gebracht van de noodzaak en het
voornemen tot aanbesteden van de functionaliteit vermist-kind-alertering.
Netpresenter heeft in reactie daarop, zowel in gesprekken als met juridische procedures, kenbaar gemaakt zich tegen deze aanbesteding te verzetten. Na de
uitspraak in hoger beroep in 2020 12 resteerden geen juridische belemmeringen meer voor een andere invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering.
Het besluit om de functionaliteit vermist-kind-alertering te integreren in Burgernet is op 1 april jl. mondeling en schriftelijk aan Netpresenter medegedeeld.
Aansluitend op dat gesprek is de brief aan uw Kamer verzonden, met daarin de motivatie op dit besluit. Voor een uitgebreidere toelichting hoe dit besluit tot
stand is gekomen, verwijs ik u kortheidshalve naar het antwoord op vraag 2 van de vragen van de leden Van der Werf en Smeets (beiden D66), die in samenhang met onderhavige vragen zijn beantwoord

Ook uit de overige vragen blijkt dat de keuze voor Burgernet al gemaakt is. Dat is erg opmerkelijk. Bleek niet pas uit de rechtszaak dat er nog een aanbesteding moest komen? Komt die aanbesteding er nu helemaal niet?

antwoord 2 In tegenstelling tot wat veel van de berichtgeving doet vermoeden, stopt de politie niet met de functionaliteit vermist-kind-alertering. De politie heeft besloten het commerciële contract met het bedrijf Netpresenter B.V. voor de dienstverlening voor deze functionaliteit, die momenteel de merknaam AMBER Alert draagt, niet te verlengen10 en kiest ervoor deze functionaliteit onder te brengen bij het alerteringssysteem Burgernet dat in eigendom en beheer van de politie is. Daarmee zullen vermist-kind-alerteringen voortaan onder de herkenbare naam en huisstijl van Burgernet verschijnen, in plaats van onder de merknaam  AMBER Alert. Uiteraard zal deze overgang duidelijk aan het publiek kenbaar worden gemaakt. Daarbij merk ik op dat een deel van de alerteringen vanuit Burgernet ook nu al vermissingen betreft, waaronder vermissingen van kinderen

antwoord 3 In mijn brief van 1 april jl.11 heb ik gemeld dat vermist-kind-berichten vanaf 22 juli a.s. onder de herkenbare naam en huisstijl van Burgernet zullen verschijnen en dat integratie van de vermist-kind-functionaliteit binnen Burgernet bijdraagt aan het overzichtelijker inrichten van de alerteringsfamilie. Tevens heb ik gemeld dat, door het integreren in een systeem dat eigendom van de politie is, de politie zich in dit belangrijke proces losmaakt van commerciële partijen en meer controle heeft over de alerteringen, alerteringssystematiek en de privacy-aspecten rondom alertering en opsporingsberichtgeving.

We zeiden het al naar aanleiding van de vorige kamervragen. Integratie heeft als doel overdracht van intellectuele eigendom tegen nul kosten. De politie vertoont geen respect voor intellectueel eigendom.  Door het integreren wordt het eigendom van de politie. Dat is dus opvallend. Want ze erkennen dus dat het niet van hun is en het van hun moet worden door deze vermengingstruc. Tegelijk erkennen ze niet dat er een waarde tegenover staat, waarvoor ze het ook gewoon hadden kunnen betalen. Het is hun dus wel wat waard, maar ze hebben er dus niets voor over. Nog weer een reden om nooit met de overheid samen te werken. Ze vinden wat je doet heel wat waard. Je mag het hun uitleggen hoe je dat doet zodat ze er zelf een slaafje bij zoeken die dat voor hun kan doen. Voor niks.

Een particuliere oplossing is altijd beter, dan samenwerken met mensen die er verkeerde normen en waarden op nahouden. Daar valt niet mee samen te werken.

Deelt u de mening dat bij kindontvoeringen het slachtoffer vaak naar het buitenland wordt ontvoerd? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat het nationale systeem van Burgernet daar geen rol in kan spelen terwijl Amber Alert wel internationaal actief is? Zo nee, waarom niet?
Antwoord op vraag 4
Het gebeurt inderdaad soms dat kinderen worden ontvoerd naar het buitenland. Als de politie indicaties heeft dat gebeurd is, zal zij in haar opsporingsonderzoek ook het buitenland betrekken. Het doorgeven van vermist-kind-alerteringen aan buitenlandse opsporingsinstanties kan daarbij een middel zijn. In Europees verband houden politiefunctionarissen van de aangesloten lidstaten contact met elkaar via een internationaal netwerk. Ook Nederland is hierbij aangesloten en vervult hierbij een actieve rol.
Aangesloten landen gebruiken verschillende systemen om dergelijke alerteringen door te geven. Het doorgeven van alerteringen aan het buitenland staat los van het gebruikte systeem.
Volledigheidshalve merk ik nog op dat AMBER Alert (Nederland) een merknaam is, geen organisatie op zich. De heer Hoen, eigenaar van Netpresenter, heeft in 2008 het initiatief genomen een soortgelijk systeem als het AMBER Alert dat in Amerika reeds bestond op te zetten in Nederland en is merkhouder voor Nederland voor de naam en het beeldmerk AMBER Alert. Vanaf 2011 tot heden heeft Netpresenter de dienstverlening rondom vermist-kind-alertering voor de politie uitgevoerd op basis van een commercieel contract.

Het is wat met dat buitenland. Niet alleen gaan ontvoerde kinderen naar het buitenland. Er worden misschien ook wel buitenlandse, of zelfs Nederlandse kinderen naar Nederland ontvoerd. Maar daar vraagt de kamer niet naar. Hoe werkt het dan? AMBER Alert heeft al een internationale samenwerking met 12 Europese landen aangegaan. Doordat het een particulier is, kan het internationaal snel schakelen. Burgernet doet dat hoe dan ook niet.

Let ook op hoe benadrukt wordt dat AMBER Alert een merknaam is en geen organisatie. ook hier wordt ingedekt tegen de situatie met intellectueel eigendom dat in het aanbestedingsrecht niet nader geregeld is. Er is echter wel Europese regelgeving: de Benelux Merkenwet geldt ook voor het hanteren van de merknaam AMBER Alert in het buitenland. Intellectueel eigendom kan niet zomaar ontvreemd worden. Heel apart dan ook, dat de politie dat via een integratie toch probeert te bewerkstelligen.

Heeft u al gekeken hoe het er nu uit ziet bij www.burgernet.nl ? Er staan geen vermist berichten op, alleen gevonden berichten. En dus geen afbeeldingen, maar dat wisten we al, dit schijnt opgelost te gaan worden met versie 2.0. Niet om het een of ander maar afbeeldingen is een gratis functionaliteit in Drupal het open source systeem waarmee Burgernet is ontworpen, HOOR. Best logisch dat je dat eruit haalt als je geen log systeem wil hebben zoals bij TenderNed ten opzichte van Negometrix, maar best onlogisch om mensen te vragen om te helpen opsporen aan de hand van de omschrijving “jongen van 2′” .

Een blik is genoeg om te zien wat er gaande is. Hier willen mensen rekenschap geven volgens de regeltjes en vooral niet pragmatisch oplossen zonder extra taakstelling. De titel van het bericht bevat een spelfout en overbodigerwijs het dankzij Burgernet. “2-jarige jongetje uit Woerden teruggevonden dankzij Burgernet” Wist u dat hij vermist was via Burgernet? Nu al is niet te vinden via Burgernet of er nog een melding open stond, omdat er zo veel hoera gevonden berichten staan. Leuk,  maar niet als jouw kind wordt vermist.

Hoe kan voorkomen worden dat waarschuwingen over vermiste kinderen verloren raken tussen de hoeveelheid berichten over tal van andere onderwerpen via Burgernet?
Antwoord op vraag 5
Landelijk te verzenden vermist-kind-berichten krijgen na de integratie bij Burgernet een eigen onderscheidende titel en in het oog springende weergave
(met foto van het kind), waardoor de ontvanger direct ziet dat het om een vermist kind gaat. Ook kiest de politie bij een landelijke vermist-kind-alertering voor
landelijke verspreidingskanalen, zoals de landelijke media, of bijvoorbeeld voor de inzet van de matrixborden boven snelwegen wanneer er een concreet voertuig en
eventueel kenteken bekend is waarnaar uitgekeken moet worden.
Voor wat betreft de hoeveelheid berichten via Burgernet (over andere onderwerpen) merk ik op dat via Burgernet alerteringen voor incidenten of vermissingen – anders dan de landelijk te verzenden vermist-kind-berichten – lokaal worden verstuurd. Dit betekent dat burgers alleen een bericht ontvangen als er iets in hun omgeving gebeurt. Door de lokale Burgernet alerteringen zo gericht mogelijk te versturen, blijft het aantal burgers dat als gevolg van een incident of vermissing een lokale alert ontvangt, en daarmee het totale aantal alerts dat een individuele burger ontvangt, beperkt. Een landelijk verzonden vermist-kind-bericht zal dan ook naar verwachting voldoende aandacht trekken tussen eventuele andere berichten

Ok omdat we weten dat u lui bent, plakken we hier de screenshot. Dit is overigens niet van het hoofdscherm maar pas na 1x scrollen. Ziet u het probleem nu? Hier betaalt u dus voor he. En dan moet er nog €200.000 bij voor afbeeldingen. Kijk even. Dan weet u wat u kwijtraakt met Amber Alert en waar uw kinderen ooit op gevonden moeten worden. Volstrekte ontwikkel incompetentie bij de overheid, komt voort uit het niet accepteren van de wisselwerking tussen lezer en schrijver. Wat ik hier nu doe, door rekening te houden met uw luiheid, geeft al meer rekenschap van rekening houden met de lezer, dan dat Burgernet doet. Pas nu zijn we erachter gekomen dat je op Beluister bericht moet klikken om een opsporingsbericht te horen. Dat bericht correspondeert ook nog eens niet met de begeleidende tekst. En we hadden de site nog wel aan zo’n kritisch onderzoek onderworpen.

En dat is ook het belangrijkste probleem waardoor Burgernet er zo aftands uitziet. Zo werkt dat onder ambtenaren. Wat je je eigenlijk moet afvragen, is of het ontwikkelen van websites nu het beste door rijksambtenaren of door de markt kan worden uitgevoerd. Dat hangt er sterk vanaf om hoeveel content het gaat en welke eisen er zijn aan de bewerking, of het een techniek vraagt die in de markt nog niet beschikbaar is, of de data publiek beschikbaar is, of dat het met BSN nummers en zo is, maar ook of het snel moet kunnen worden doorontwikkeld met nieuwe methodes en aangepast op alle mogelijke manieren.

Het is bekend hoe ambtenaren werken. Iedere ontwikkeling moet belegd met een vergadering. Al is het maar een horizontale streep onder postcode/plaats. “We kunnen het alleen zelf ontwikkelen met Drupal. Ja want dat is zo ingekocht door het Ministerie van Economische Zaken” “Maar dan staat het logo van de Rijksoverheid er niet op”.  Moet ik iets doen, oh in welke vergadering was mij deze taak van het afbeeldingen plugin installeren toebedeeld?   Oh is er ook haast mee. Jaja. Vermist kind in Woerden. Ja ik kan wel afbeeldingen uploaden, maar niet met Drupal, daar werkt onze website toch ook niet mee”. Misschien weet Harry hoe we het er sneller op kunnen krijgen. Maar die stuurt dan wel een factuur. Zo is het toch ook goed? Ik heb gedaan wat je vroeg. Ja Harry ook. Maar de rekening wil je niet zien. Hij vroeg er 1 miljoen voor. Oh had dat aanbesteed moeten worden? Maar er was toch haast mee? Is de informatie wel toegankelijk voor blinden en slechtzienden? ”

Zie ook: