3A3: Onder-innovatie openbaar vervoer grof schandaal
Volgens EBS-directeur Wim Kurver leidt een aanbesteding tot meer innovatie dan een inbesteding. Dat stelt hij aldus vakblad OV Pro, naar aanleiding van een FMN-seminar. “Iedereen kan zeggen dat er net zo veel innovatie ontwikkeld wordt bij een onderhandse gunning, maar dat is niet zo. Bij een aanbesteding heb je vier keer zo veel keuze.”
De opmerking is geplaatst aan de vooravond van een herziening van het vervoer in Amsterdam en in Rotterdam. Directeur Ploeg van 3A3 vermoedt dat de opmerking vooral daardoor zal zijn ingegeven: “Vier keer zoveel keuze uit wat? Nul en nul is toch allebei nul?
“Juist een aanbestedingstraject remt de innovatie, omdat er een te sterke prikkel is om de inschrijving zo laag mogelijk te houden. Als de concurrenten in je nek hijgen en de looptijd maar voor een korte periode is, is het onmogelijk om in te schrijven met bijvoorbeeld elektrische bussen.
“Die investering is de eerste 20 jaar niet afgeschreven en vereist een langdurige vertrouwensrelatie tussen klant en leverancier. Zulke vertrouwensrelaties worden met aanbestedingen compleet ondermijnd. Met inbesteden zie je dat een politiek orgaan dat elke 4 jaar wisselt, niet het vertrouwen kan geven, dat de opdracht de komende tien jaar doorloopt, juist omdat er bij een verandering van kleur misschien moet worden aanbesteed”
“Grote steden moeten juist nu de slag maken naar meer elektrisch openbaar vervoer. Dat levert direct een grote milieuwinst op. Je kan weer ademen op het busstation! Je weet niet wat je meemaakt. Toch rijden die bussen bijna nergens; ondanks dat de elektrische bussen go to market leverbaar zijn, door zowel het Nederlandse VDL als het Chinese BYD. Die bussen zijn al sinds 2010 beschikbaar. Gemeenten kunnen al tien jaar zowel inbesteden als aanbesteden. En die bussen rijden alleen in Eindhoven! Het is een grof schandaal en niemand neemt er de verantwoordelijkheid voor.”
Vroeger bij Philips was er een wet die stelde dat; “als we een probleem tegenkomen waarover we gevallen zijn, dan gaan we direct vergaderen om te bepalen hoe we er nog eens over kunnen vallen”. Innovatie betekent vernieuwen van je product of een nieuw product ontwikkelen dat een probleem oplost waar we eigenlijk nooit over vielen of een probleem oplost waar we al jaren mee zitten. Veel meer dan dat is het niet. Innovatie binnen een aanbestedingsproject is duivels dom. In het gunstigste geval koop je kinderziekten die op jouw kosten worden opgelost. Bovendien stelt het bedrijven in staat om tussen opdracht en leveringen te gaan ontwikkelen, natuurlijk met alle risico’s van dien. Dat zou men zeker in het OV toch moeten snappen. Kijk maar eens naar het traject van Fyra. Het eisen en wensenpakket van NS leidde naar niet bestaande treinen. Om rendabel te zijn volgens de NS moest er een zeker aantal passagiers per treinstel te vervoeren zijn. De al jaren dienst doende HSL in Frankrijk voldeed er niet aan en zo ging men een onzeker traject in Met de “wir schaffen dass” club AnsaldoBreda. Die dacht dat tussen verkrijgen van de opdracht en de eerste levering wel iets in elkaar gesleuteld kon worden. Niet dus. En dat betekent dat innovatie in een inbesteding, aanbesteding, of onderhands gekonkel niets anders is dan het kopen van luchtkastelen. Het oeverloos gezeik hierover begint mensen nu ellenlang de keel uit te hangen. De overheid die innovatieve aanbestedingen doet is niet competent. punt uit.